UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wtrącić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. trącić

1. do rozmowy

Definicja

przerywając wypowiedź cudzą lub własną, dodać coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

wtrącić dygresję, pytanie, uwagę
wtrącić do rozmowy
wtrącić z przekąsem, ze śmiechem, z uśmiechem

Cytaty

	Gospodarz programu chciał coś wtrącić, ale Karol jakby tego nie dostrzegał. Pochłonięty był całkowicie swoim wywodem jak nauczyciel akademicki przed grupą zainteresowanych słuchaczy. źródło: NKJP: Głęboki Grób – część 1, Esensja , 2006-11
	- No właśnie! - wtrącił Julek. - Szukać kogoś trzy tygodnie, a w końcu jest z tego guzik z pętelką. Ja też bym się wściekł! źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
	- Ale przecież ten człowiek ma żonę - wtrąciłem niezbyt taktownie. - Żona nie jest przeszkodą, kiedy w grę wchodzi miłość - odparła z godnością Ina. źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009
	Angielski, jakim się posługiwała, był szorstki, ale prosty. Czasami tylko wtrąciła słowo po niemiecku, wtedy natychmiast przerywała, mówiła: „Przepraszam” i opowieść toczyła się dalej. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wtrącę	wtrącimy
2 os.	wtrącisz	wtrącicie
3 os.	wtrąci	wtrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłem +(e)m wtrącił	wtrąciłam +(e)m wtrąciła	wtrąciłom +(e)m wtrąciło	wtrąciliśmy +(e)śmy wtrącili	wtrąciłyśmy +(e)śmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłeś +(e)ś wtrącił	wtrąciłaś +(e)ś wtrąciła	wtrąciłoś +(e)ś wtrąciło	wtrąciliście +(e)ście wtrącili	wtrąciłyście +(e)ście wtrąciły
3 os.	wtrącił	wtrąciła	wtrąciło	wtrącili	wtrąciły

bezosobnik: wtrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wtrąćmy
2 os.	wtrąć	wtrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłbym bym wtrącił	wtrąciłabym bym wtrąciła	wtrąciłobym bym wtrąciło	wtrącilibyśmy byśmy wtrącili	wtrąciłybyśmy byśmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłbyś byś wtrącił	wtrąciłabyś byś wtrąciła	wtrąciłobyś byś wtrąciło	wtrącilibyście byście wtrącili	wtrąciłybyście byście wtrąciły
3 os.	wtrąciłby by wtrącił	wtrąciłaby by wtrąciła	wtrąciłoby by wtrąciło	wtrąciliby by wtrącili	wtrąciłyby by wtrąciły

bezosobnik: wtrącono by

bezokolicznik: wtrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wtrąciwszy

gerundium: wtrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wtrącenie	wtrącenia
D.	wtrącenia	wtrąceń
C.	wtrąceniu	wtrąceniom
B.	wtrącenie	wtrącenia
N.	wtrąceniem	wtrąceniami
Ms.	wtrąceniu	wtrąceniach
W.	wtrącenie	wtrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wtrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wtrącony	wtrącony	wtrącony	wtrącone	wtrącona
D.	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconej
C.	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconej
B.	wtrąconego	wtrąconego	wtrącony	wtrącone	wtrąconą
N.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconą
Ms.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wtrąceni	wtrąceni	wtrącone	wtrącone
D.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych
C.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym
B.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrącone
N.	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi
Ms.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych

odpowiednik aspektowy: wtrącać

Składnia

Rz_osobowy	+	wtrącić	+	CO
Rz_osobowy	+	wtrącić	+	MOWA WPROST

2. do więzienia

Definicja

książk.

uwięzić kogoś w jakimś miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

wtrącić do lochu, do piwnicy, do więzienia, do więziennej wieży; do piekła

Cytaty

Wyrzucić mnie zawsze zdążysz, więc wysłuchaj mnie do końca, panie. - A jeśli wtrącę cię do lochu albo oddam mnichom? - spytał szorstko gubernator.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Smoczy Pakt, 2003

W marcu 1940, gdy akurat był w Zawichoście, został ujęty przez gestapo i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Nadano mu tam numer jeniecki 1201, wtrącono na miesiąc do bunkra, na kolejne dziewięć wcielono do kompanii karnej, by w końcu osadzić w katowickim areszcie.

źródło: NKJP: Elżbieta Piersiakowa: Rok księdza Blachnickiego, Dziennik Zachodni , 2004-09-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wtrącę	wtrącimy
2 os.	wtrącisz	wtrącicie
3 os.	wtrąci	wtrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłem +(e)m wtrącił	wtrąciłam +(e)m wtrąciła	wtrąciłom +(e)m wtrąciło	wtrąciliśmy +(e)śmy wtrącili	wtrąciłyśmy +(e)śmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłeś +(e)ś wtrącił	wtrąciłaś +(e)ś wtrąciła	wtrąciłoś +(e)ś wtrąciło	wtrąciliście +(e)ście wtrącili	wtrąciłyście +(e)ście wtrąciły
3 os.	wtrącił	wtrąciła	wtrąciło	wtrącili	wtrąciły

bezosobnik: wtrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wtrąćmy
2 os.	wtrąć	wtrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłbym bym wtrącił	wtrąciłabym bym wtrąciła	wtrąciłobym bym wtrąciło	wtrącilibyśmy byśmy wtrącili	wtrąciłybyśmy byśmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłbyś byś wtrącił	wtrąciłabyś byś wtrąciła	wtrąciłobyś byś wtrąciło	wtrącilibyście byście wtrącili	wtrąciłybyście byście wtrąciły
3 os.	wtrąciłby by wtrącił	wtrąciłaby by wtrąciła	wtrąciłoby by wtrąciło	wtrąciliby by wtrącili	wtrąciłyby by wtrąciły

bezosobnik: wtrącono by

bezokolicznik: wtrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wtrąciwszy

gerundium: wtrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wtrącenie	wtrącenia
D.	wtrącenia	wtrąceń
C.	wtrąceniu	wtrąceniom
B.	wtrącenie	wtrącenia
N.	wtrąceniem	wtrąceniami
Ms.	wtrąceniu	wtrąceniach
W.	wtrącenie	wtrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wtrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wtrącony	wtrącony	wtrącony	wtrącone	wtrącona
D.	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconej
C.	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconej
B.	wtrąconego	wtrąconego	wtrącony	wtrącone	wtrąconą
N.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconą
Ms.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wtrąceni	wtrąceni	wtrącone	wtrącone
D.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych
C.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym
B.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrącone
N.	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi
Ms.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych

odpowiednik aspektowy: wtrącać

Składnia

Rz_osobowy

wtrącić

KOGO + do CZEGO

3. w jakiś stan

Definicja

książk.

wprowadzić w określony, oceniany negatywnie, stan

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

wtrącić w chaos, w otchłań rozpaczy

Cytaty

Europa, wtrącona w chaos, kiedy się z tego podniesie? Wiem, wiem. Co było, minęło.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Już osiągnięto cel strategiczny: udało się świat islamski wtrącić w chaos, który uniemożliwia stworzenie nowego kalifatu od Morza Śródziemnego po Indie i Chiny...

źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Może od morza do morza?, Polityka, 2009-04-25

Wszystkie te wypadki musiały wtrącić Józefa w wyjątkowo dojmujący niepokój, przypominający nieco pożar umysłu Abrahama, kiedy z rozkazu Boga wiódł swego syna Izaaka na górę w krainie Moria, aby go tam zabić.

źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Uśmiech Demokryta, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wtrącę	wtrącimy
2 os.	wtrącisz	wtrącicie
3 os.	wtrąci	wtrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłem +(e)m wtrącił	wtrąciłam +(e)m wtrąciła	wtrąciłom +(e)m wtrąciło	wtrąciliśmy +(e)śmy wtrącili	wtrąciłyśmy +(e)śmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłeś +(e)ś wtrącił	wtrąciłaś +(e)ś wtrąciła	wtrąciłoś +(e)ś wtrąciło	wtrąciliście +(e)ście wtrącili	wtrąciłyście +(e)ście wtrąciły
3 os.	wtrącił	wtrąciła	wtrąciło	wtrącili	wtrąciły

bezosobnik: wtrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wtrąćmy
2 os.	wtrąć	wtrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wtrąciłbym bym wtrącił	wtrąciłabym bym wtrąciła	wtrąciłobym bym wtrąciło	wtrącilibyśmy byśmy wtrącili	wtrąciłybyśmy byśmy wtrąciły
2 os.	wtrąciłbyś byś wtrącił	wtrąciłabyś byś wtrąciła	wtrąciłobyś byś wtrąciło	wtrącilibyście byście wtrącili	wtrąciłybyście byście wtrąciły
3 os.	wtrąciłby by wtrącił	wtrąciłaby by wtrąciła	wtrąciłoby by wtrąciło	wtrąciliby by wtrącili	wtrąciłyby by wtrąciły

bezosobnik: wtrącono by

bezokolicznik: wtrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wtrąciwszy

gerundium: wtrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wtrącenie	wtrącenia
D.	wtrącenia	wtrąceń
C.	wtrąceniu	wtrąceniom
B.	wtrącenie	wtrącenia
N.	wtrąceniem	wtrąceniami
Ms.	wtrąceniu	wtrąceniach
W.	wtrącenie	wtrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wtrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wtrącony	wtrącony	wtrącony	wtrącone	wtrącona
D.	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconego	wtrąconej
C.	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconemu	wtrąconej
B.	wtrąconego	wtrąconego	wtrącony	wtrącone	wtrąconą
N.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconą
Ms.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wtrąceni	wtrąceni	wtrącone	wtrącone
D.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych
C.	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym	wtrąconym
B.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrącone
N.	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi	wtrąconymi
Ms.	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych	wtrąconych

odpowiednik aspektowy: wtrącać

Składnia

wtrącić

KOGO + w CO

Frazeologizmy

wyraz wtrącony
zdanie wtrącone

Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2014