Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *napojь 'pojenie, napojenie'
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od *napiti 'napić', *napojiti 'dać pić, zaspokoić pragnienie'; zob. pić, poić
1.a płyn
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Połączenia
- popularny napój; napój owocowy; pomarańczowy; mleczny; gazowany, niegazowany; energetyzujący, orzeźwiający; gorące, zimne napoje; napoje alkoholowe, bezalkoholowe
- napoje dla zawodników; dla dzieci
- napój w butelce (zwrotnej), w kartoniku, w puszce; napoje w opakowaniach wielokrotnego użytku
- smak; butelka, opakowanie, puszka, szklanka; łyk napoju; rynek; producent; fabryka, rozlewnia; reklama; sprzedaż; degustacja napojów
- handel napojami
- butelka, puszka, szklanka z napojem
- butelki, kartoniki, opakowania, puszki po napojach
- nadużywać napojów (alkoholowych)
- pić, spożywać, wypić napój; podawać, serwować napoje
- sięgać po napoje
Cytaty
|
W listopadzie ruszyła [...] akcja edukacyjna na temat sepsy. W kilkuset przychodniach, autobusach, szkołach rozwieszono plakaty, jak ustrzec się przed zakażeniem. Z plakatów można się dowiedzieć, że m.in. dawanie gryza kanapki lub łyka napoju rówieśnikowi może być niebezpieczne. źródło: NKJP: M.Barwicka: Czy można zarazić się sepsą? Epidemia strachu, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-07 |
|
|
Obserwowałam kiedyś człowieka, który wypił sześć puszek napoju energetyzującego; miał objawy psychozy: agresję, zaburzenia świadomości, niepokój. źródło: NKJP: Agnieszka iezgoda, Agnieszka Jędrzejczak: Szczęście w proszku, Polityka, 2004 |
|
|
[...] najbardziej popularnym napojem alkoholowym jest piwo, które można kupić prawie wszędzie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.01.2002 |
|
|
Według norweskich przepisów celnych, puszka napoju gazowanego bezalkoholowego jest obłożona następującymi podatkami: 3,26 korony - opłata na ochronę środowiska, 0,76 korony - opłata podstawowa, 0,5 korony - podatek od napojów. źródło: NKJP: Luksus w puszce, Dziennik Polski, 1998-10-16 |
|
|
Ponieważ jestem lekarzem alergologiem, muszę poruszyć sprawę napojów orzeźwiających, których pełno na półkach naszych sklepów. Większość zawartych w nich barwników spożywczych, a także niektóre środki konserwujące i aspartam (słodzik) są szkodliwe dla układu immunologicznego [...] i centralnego układu nerwowego. źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | napój |
napoje |
|
| D. | napoju |
napoi napojów |
|
| C. | napojowi |
napojom |
|
| B. | napój |
napoje |
|
| N. | napojem |
napojami |
|
| Ms. | napoju |
napojach |
|
| W. | napoju |
napoje |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b porcja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | porcja |
Połączenia
- cena; etykietka napoju; karton, skrzynka, zgrzewka napojów
- automat, półka; kiosk, stoisko z napojami
- kupować; zamówić napój
Cytaty
|
Na placach hurtowych kupowałem czekolady i zgrzewki napojów. źródło: NKJP: Uśmiech porucznika Borewicza, Dziennik Polski, 1999-09-24 |
|
|
Więcej zastrzeżeń wzbudziło oznakowanie kontrolowanych produktów. Przykładowo na etykietach napoju niegazowanego figurował napis „bez dodatku cukru”, podczas gdy w wykazie składników został on wymieniony. źródło: NKJP: (JAR): Można pić spokojnie, Dziennik Polski, 2008-11-13 |
|
|
Nieostrożność kierowcy była w czwartek po południu przyczyną wypadku wypełnionej po brzegi sokami ciężarówki [...]. Samochód przewrócił się na bok i kilkaset kartonów napojów wylądowało w jednym z ogródków. źródło: NKJP: Soki w ogródku, Dziennik Polski, 2003-07-19 |
|
|
[...] obniżka akcyzy spowodowała, że w porównaniu do października 2001 r. ceny napojów alkoholowych spadły o ponad 5 proc. źródło: NKJP: Wódka tanieje, Polityka, 2002-11-16 |
|
|
Uwijał się, jak w ukropie. Musiał obsługiwać nie tylko klientów siedzących na wysokich stołkach wokół lady, ale i gości przy stolikach. [...] Każdemu szybko i sprawnie podać zamówione napoje i wydać resztę. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | napój |
napoje |
|
| D. | napoju |
napoi napojów |
|
| C. | napojowi |
napojom |
|
| B. | napój |
napoje |
|
| N. | napojem |
napojami |
|
| Ms. | napoju |
napojach |
|
| W. | napoju |
napoje |