Chronologizacja
W znaczeniu 'czyjeś cechy wrodzone'.
Pochodzenie
ros. priróda 'przyroda, natura; charakter, usposobienie; pochodzenie'
Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego *priroditi sę 'wrodzić się'; zob. rodzić
1. natura
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | natura |
Połączenia
- piękna, przepiękna, wspaniała; bogata, bujna; dziewicza, dzika, nieskażona, pierwotna, surowa; unikalna; górska, lokalna, miejscowa, ojczysta, rodzima; beskidzka, bieszczadzka, gorczańska, pienińska, tatrzańska; afrykańska, polska; jesienna przyroda; przyroda nieożywiona, ożywiona, żywa
- przyroda Polski, Tatr; kraju, miasta, powiatu; gór, jakiejś ziemi
- przyroda na jakimś obszarze, terenie; przyroda w parku, w Polsce
- przyroda i architektura, przyroda i cisza, przyroda i człowiek, przyroda i krajobraz, przyroda i kultura, przyroda i społeczeństwo, przyroda i środowisko, przyroda i zabytki, przyroda i zwierzęta; technika i przyroda
- konserwator, miłośnik, obrońca, ochroniarz, strażnik; znawca; fotografik, obserwator; obrona, ochrona; degradacja, dewastacja; obserwacja; park, rezerwat, zabytek; obiekty, siedliska; bogactwo, cuda, dary, dobra, osobliwości, skarby, twory, zasoby; piękno, uroki, walory; kaprysy, zjawiska; odgłosy; potęga, siły, żywioł; prawo; rytm; cząstka, część, element, fragmenty, składnik przyrody
- fascynacja przyrodą
- zagrożenie dla przyrody; miłość, szacunek, zamiłowanie; stosunek do przyrody; postawa wobec przyrody
- wpływ na przyrodę; dbałość, troska o przyrodę; ingerencja w przyrodę
- walka; kontakt, spotkanie; współżycie z przyrodą
- filmy, książki, wykłady; nauka, wiedza o przyrodzie; straty, zniszczenia; procesy, zjawiska, zmiany; harmonia, równowaga; siły; wiosna w przyrodzie
- przyjazny przyrodzie
- przyjazny, szkodliwy, uciążliwy dla przyrody
- przyroda przygotowuje się do czegoś, szaleje
- szkodzić, zagrażać, zaszkodzić przyrodzie
- chronić, ratować; niszczyć, zniszczyć; ujarzmić; fotografować, obserwować, podpatrywać, podziwiać; kochać, lubić, szanować przyrodę; opanowywanie; poznawanie; poszanowanie, umiłowanie przyrody
- interesować się, zachwycać się; inspirowany przyrodą
- dbać o przyrodę; ingerować; wtopiony w przyrodę
- panować nad przyrodą; obcować, współistnieć, współżyć; zmagać się z przyrodą
Cytaty
|
Zmieniła się nawet przyroda. Pisałem [...] o wspaniałej zieleni lasów. Teraz lasów nie ma. źródło: NKJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997 |
|
|
Dziś stawy są właściwie rezerwatem przyrody, bo pełno tu dzikich kaczek, spotkać można także kurki wodne, a od czasu do czasu pojawiają się i czaple, i bociany [...]. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001 |
|
|
Pieniądze, które byliśmy winni Zachodowi, pomogą uratować żółwia błotnego, drapieżne ptaki i przyrodę nad Biebrzą. źródło: NKJP: Leszek Michno: Co nam daje ekokonwersja, Gazeta Wyborcza, 1994-11-05 |
|
|
Jeżeli co piąty mieszkaniec Ziemi raz w roku odwiedza ogród zoologiczny, to znaczy, że człowiek potrzebuje kontaktu z przyrodą. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Papuga na rowerze, Polityka, 2000-11-04 |
|
|
W historii badań ekologicznych zainteresowanie równowagą w przyrodzie pojawiło się dość wcześnie [...]. źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przyroda |
przyrody |
|
| D. | przyrody |
przyród |
|
| C. | przyrodzie |
przyrodom |
|
| B. | przyrodę |
przyrody |
|
| N. | przyrodą |
przyrodami |
|
| Ms. | przyrodzie |
przyrodach |
|
| W. | przyrodo |
przyrody |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. przedmiot w szkole
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Połączenia
- przyroda i biologia, przyroda i ekologia, przyroda i geografia, przyroda i historia; matematyka i przyroda
- nauczyciel, nauczycielka; lekcja przyrody
- pani od przyrody
- uczyć przyrody
Cytaty
|
- Proszę wymienić trzy znane warstwy lasu - odpowiedzi zabrakło, więc musiała przypomnieć pani od przyrody. źródło: NKJP: Ekologia dla najmłodszych, Dziennik Polski, 2003-03-20 |
|
|
Podstawowym zadaniem nauczyciela jest realizacja w klasach piątych cyklu 45-minutowych zajęć edukacyjnych poświęconych tematyce prozdrowotnej. Mają to robić nauczyciele przyrody lub wychowania fizycznego. źródło: NKJP: (ST): SMS - ale nie ten w komórce, Nakielski Czas, 2007-03-28 |
|
|
Co zrobić, by planowana reforma nie stała się [...] zmianą nazwy przedmiotów? By uczeń na przyrodzie [...] nie zajmował się po prostu przez jedną lekcję biologią, a przez drugą geografią? źródło: NKJP: Skazani na szkołę, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-09-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przyroda |
przyrody |
|
| D. | przyrody |
przyród |
|
| C. | przyrodzie |
przyrodom |
|
| B. | przyrodę |
przyrody |
|
| N. | przyrodą |
przyrodami |
|
| Ms. | przyrodzie |
przyrodach |
|
| W. | przyrodo |
przyrody |
Inne uwagi
Zwykle lp