Chronologizacja
Pochodzenie
Od: ziemny (por.) z przyrostkiem -ak. Uniwerbizowana kalka niem. Erdapfel 'ziemniak'; dosłownie: 'ziemne jabłko' - złożenie: Erde 'ziemia' + Apfel 'jabłko'; fr. pomme de terre
1.a roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kartofel, pyra, szwab, ziemniaczek | |
| hiperonimy: | warzywo |
Połączenia
- ziemniak skrobiowy; uprawny
- bulwy, rośliny; hodowla, produkcja, uprawa; plantacje; plony; rozmnażanie ziemniaka; pola, zagon; plantatorzy ziemniaków
- kopaczka do ziemniaków
- poletka, zagony z ziemniakami
- ziemniaki obrodziły
- obredlać, okopywać, sadzić ziemniaki; sadzenie ziemniaków
Cytaty
|
Natomiast zawodnicy specjalizujący się w produkcji roślinnej musieli m.in. ocenić pastwisko i wybrać środki chemiczne przydatne do pielęgnacji uprawy ziemniaka. źródło: NKJP: K.Kowalski: Bracia Skorupscy z Gołotczyzny zdobyli Olsztyn, Tygodnik Ciechanowski, 2006-07-03 |
|
|
Ze względu na wegetatywne rozmnażanie ziemniaka jego produkcja nasienna jest wyjątkowo trudna i kosztowna. źródło: NKJP: Michał Kostiw: Wymagania prawne i techniczne prowadznie nasiennictwa ziemniaka w gospodarstwch, Ziemniak Polski, 2008 |
|
|
Gospodarz nie jest zainteresowany pozbywaniem się ani łąki, ani nawet odłogu czy poletka z ziemniakami. źródło: NKJP: Krzysztofa Bik-Jurkow: Hektary w cenie, Dziennik Polski, 2001-10-24 |
|
|
O kształcie bulwy ziemniaka decydują geny. źródło: NKJP: Marcin Fabjański: Kto wymyślił frytkę, Gazeta Wyborcza, 1996-10-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziemniak |
ziemniaki |
|
| D. | ziemniaka |
ziemniaków |
|
| C. | ziemniakowi |
ziemniakom |
|
| B. | ziemniaka ziemniak |
ziemniaki |
|
| N. | ziemniakiem |
ziemniakami |
|
| Ms. | ziemniaku |
ziemniakach |
|
| W. | ziemniaku |
ziemniaki |
1.b do jedzenia
Definicja
Noty o użyciu
W odniesieniu do potrawy wyraz jest zwykle używany w liczbie mnogiej.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kartofel, pyra, ziemniaczek | |
| hiperonimy: | warzywo |
Połączenia
- gotowany, pieczony, surowy; obrany; słodki ziemniak; młode; smażone; zgniłe ziemniaki; ziemniaki tłuczone
- ziemniak z ogniska
- ziemniak w łupinie
- tłuczek do ziemniaków; obierki; potrawy z ziemniaków
- kotlet, ryba, zupa, żur; kosz, siatki, worki, wóz z ziemniakami
- worek po ziemniakach
- rozkroić ziemniak; jeść; obierać, kopać, siekać, skrobać, trzeć ziemniaki
Cytaty
|
Na wielu stołach znajdą się na pewno młode ziemniaki, których cena spada z dnia na dzień. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Bazar: Młoda kapusta i... banany, Tygodnik Ciechanowski, 2002-05-14 |
|
|
Beata nie chciała [...] jeść kotletów z ziemniakami. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
|
|
[...] gdy kołchoz został rozwiązany, tutejsi mężczyźni pokupowali wielkie ciężarówki i dalej wozili worki z ziemniakami na bazary do Rostowa, Krasnodaru, Stawropola i Astrachania, a nawet za Ural. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
|
Rozkroił widelcem gorący ziemniak i zahartował jego połówkę w śmietanie oblepiającej śledzie. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005 |
|
|
Jak smakuje ziemniak z ogniska - wie prawie każdy. źródło: NKJP: Magazyn - Ziemne jabłka, Dziennik Polski, 2000-03-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziemniak |
ziemniaki |
|
| D. | ziemniaka |
ziemniaków |
|
| C. | ziemniakowi |
ziemniakom |
|
| B. | ziemniaka ziemniak |
ziemniaki |
|
| N. | ziemniakiem |
ziemniakami |
|
| Ms. | ziemniaku |
ziemniakach |
|
| W. | ziemniaku |
ziemniaki |