Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Kartoffel
1.a roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pyra, szwab, ziemniaczek, ziemniak | |
| hiperonimy: | warzywo |
Połączenia
- bulwa kartofla; plantacja, pola; uprawa kartofli
- pola z kartoflami
- kartofle rosną
- kopać; posadzić, sadzić, zasadzić kartofle
Cytaty
|
Miwał – regulator roślinny stosowany we Wspólnocie Niepodległych Państw do traktowania bulw kartofla, nasion oraz rozsady pomidorów w czasie początków kwitnienia. źródło: NKJP: Leszek S. Jankiewicz: Regulatory wzrostu i rozwoju roślin: zastosowanie w ogrodnictwie, rolnictwie, leśnictwie i w kulturach tkanek: praca zbiorowa, 1997 |
|
|
A kartofle same rosną, żaden problem nawet na słabych glebach mazurskich. źródło: NKJP: W.Giełżyński: Asia jak Kalinowski, Tygodnik Ciechanowski, 2003-02-16 |
|
|
No, mieliśmy jeszcze trochę ziemi, więc sadziliśmy kartofle. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006 |
|
|
Bo Heniek murarzem był, dobrym murarzem, z Polski, nie z tych, co się fachu tutaj ledwo co poduczą, a przez całe życie kopali kartofle. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
|
|
Tu i tam pola z kartoflami, na których pracowali ludzie w kolorowych chustkach na głowach i miły folwarczek Liszki 18 z dymiącymi kominami, należący do sąsiedniego majątku Śliwice. źródło: NKJP: Lech Słodownik, Magdalena Żółtowska: Sceny z dawnego życia dworskiego w Barzynie i nie tylko (cz. 2), 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kartofel |
kartofle |
|
| D. | kartofla |
kartofli |
|
| C. | kartoflowi |
kartoflom |
|
| B. | kartofel |
kartofle |
|
| N. | kartoflem |
kartoflami |
|
| Ms. | kartoflu |
kartoflach |
|
| W. | kartoflu |
kartofle |
1.b do jedzenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pyra, ziemniaczek, ziemniak | |
| hiperonimy: | warzywo |
Połączenia
- gorący; upieczony kartofel; młode; obgotowane; surowe; tarte, tłuczone; zgniłe kartofle
- kartofle z koperkiem, z pietruszką, ze słoniną
- łupina kartofla; worek kartofli
- tłuczek do kartofli; maseczka z kartofla
- siatka, worek na kartofle
- śledzie; wóz z kartoflami
- gotować; jeść; obierać, trzeć; piec kartofle
Cytaty
|
Po zaspokojeniu pierwszego głodu nałożył sobie jeszcze żeberek, kawałek pieczeni rzymskiej z sosem pomidorowym i pieczonego kartofla, dolał soku jabłkowego i powoli pojadał, rozmyślając o różnych dziwach tego świata. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006 |
|
|
Ale zademonstruję Państwu klasyczny sposób obierania kartofla, który my, zawodowcy, nazywamy „kształtowaniem”. źródło: NKJP: Kurt Scheller: Ziemniaki, czyli kartofle, Magazyn nr 3 dodatek do Gazety Wyborczej nr 14, 1997-01-17 |
|
|
Podziwiamy metalowe tarki do ziemniaków. Mają one nadal wzięcie, ponieważ w odróżnieniu od tym masowo produkowanych wyjątkowo drobniutko trą kartofle. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Ostatni rzemieślnik, Tygodnik Ciechanowski, 2007-08-19 |
|
|
Spotykaliśmy się wszyscy, robiliśmy ognisko, piekliśmy kartofle i próbowaliśmy jak smakują papierosy. źródło: NKJP: (e.Ż): Udane spotkanie po latach, Nowiny Raciborskie, 2006-09-12 |
|
|
Młode kartofle należy oskrobać tylko tępym nożem z łupiny, która łatwo schodzi, lub nawet nie skrobiąc wcale posolić je grubo solą i wycierać w ścierce tak długo, aż cała skórka zejdzie. źródło: NKJP: Pejzaż - Stare jak młode, Dziennik Polski, 2002-05-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kartofel |
kartofle |
|
| D. | kartofla |
kartofli |
|
| C. | kartoflowi |
kartoflom |
|
| B. | kartofel |
kartofle |
|
| N. | kartoflem |
kartoflami |
|
| Ms. | kartoflu |
kartoflach |
|
| W. | kartoflu |
kartofle |
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś
Cytaty
|
Nie pamiętam nicku, ale jakiś kartofel dodał dzisiaj wpis, że Legia będzie po dzisiejszym meczu w spadkowej, źródło: Internet: wykop.pl |
|
|
Nie, nie cierpię jak mi się jakiś kartofel wymądrza. Jak mi podchodzi taki mały i zaczyna się rządzić - mam ochotę zamordować źródło: NKJP: joemonster.org |
|
|
A ty kartoflu myślałeś, że kłamstwa i pomówienia będziemy cały czas znosić. źródło: Internet: forum.to.com.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kartofel |
kartofle |
|
| D. | kartofla |
kartofli |
|
| C. | kartoflowi |
kartoflom |
|
| B. | kartofla |
kartofle |
|
| N. | kartoflem |
kartoflami |
|
| Ms. | kartoflu |
kartoflach |
|
| W. | kartoflu |
kartofle |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. w piłce nożnej
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem
Cytaty
|
Stępiński jaka klasa, myślałem, że znowu jakiś kartofel ledwo wturlany do bramki, a tu jednak pokazał trochę umiejętności. Piękny gol. źródło: Internet: weszlo.com |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kartofel |
kartofle |
|
| D. | kartofla |
kartofli |
|
| C. | kartoflowi |
kartoflom |
|
| B. | kartofla kartofel |
kartofle |
|
| N. | kartoflem |
kartoflami |
|
| Ms. | kartoflu |
kartoflach |
|
| W. | kartoflu |
kartofle |