Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zakopuję się |
zakopujemy się |
|||
| 2 os. |
zakopujesz się |
zakopujecie się |
|||
| 3 os. |
zakopuje się |
zakopują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zakopywałem się +(e)m się zakopywał |
zakopywałam się +(e)m się zakopywała |
zakopywałom się +(e)m się zakopywało |
zakopywaliśmy się +(e)śmy się zakopywali |
zakopywałyśmy się +(e)śmy się zakopywały |
| 2 os. |
zakopywałeś się +(e)ś się zakopywał |
zakopywałaś się +(e)ś się zakopywała |
zakopywałoś się +(e)ś się zakopywało |
zakopywaliście się +(e)ście się zakopywali |
zakopywałyście się +(e)ście się zakopywały |
| 3 os. |
zakopywał się |
zakopywała się |
zakopywało się |
zakopywali się |
zakopywały się |
bezosobnik: zakopywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się zakopywał będę się zakopywać |
będę się zakopywała będę się zakopywać |
będę się zakopywało będę się zakopywać |
będziemy się zakopywali będziemy się zakopywać |
będziemy się zakopywały będziemy się zakopywać |
| 2 os. |
będziesz się zakopywał będziesz się zakopywać |
będziesz się zakopywała będziesz się zakopywać |
będziesz się zakopywało będziesz się zakopywać |
będziecie się zakopywali będziecie się zakopywać |
będziecie się zakopywały będziecie się zakopywać |
| 3 os. |
będzie się zakopywał będzie się zakopywać |
będzie się zakopywała będzie się zakopywać |
będzie się zakopywało będzie się zakopywać |
będą się zakopywali będą się zakopywać |
będą się zakopywały będą się zakopywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zakopujmy się |
|
| 2 os. |
zakopuj się |
zakopujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zakopywałbym się bym się zakopywał |
zakopywałabym się bym się zakopywała |
zakopywałobym się bym się zakopywało |
zakopywalibyśmy się byśmy się zakopywali |
zakopywałybyśmy się byśmy się zakopywały |
| 2 os. |
zakopywałbyś się byś się zakopywał |
zakopywałabyś się byś się zakopywała |
zakopywałobyś się byś się zakopywało |
zakopywalibyście się byście się zakopywali |
zakopywałybyście się byście się zakopywały |
| 3 os. |
zakopywałby się by się zakopywał |
zakopywałaby się by się zakopywała |
zakopywałoby się by się zakopywało |
zakopywaliby się by się zakopywali |
zakopywałyby się by się zakopywały |
bezosobnik: zakopywano by się
bezokolicznik: zakopywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zakopując się
gerundium: zakopywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zakopywanie się |
zakopywania się |
| D. | zakopywania się |
zakopywań się |
| C. | zakopywaniu się |
zakopywaniom się |
| B. | zakopywanie się |
zakopywania się |
| N. | zakopywaniem się |
zakopywaniami się |
| Ms. | zakopywaniu się |
zakopywaniach się |
| W. | zakopywanie się |
zakopywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zakopujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zakopujący się |
zakopujący się |
zakopujący się |
zakopujące się |
zakopująca się |
| D. | zakopującego się |
zakopującego się |
zakopującego się |
zakopującego się |
zakopującej się |
| C. | zakopującemu się |
zakopującemu się |
zakopującemu się |
zakopującemu się |
zakopującej się |
| B. | zakopującego się |
zakopującego się |
zakopujący się |
zakopujące się |
zakopującą się |
| N. | zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującą się |
| Ms. | zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zakopujący się |
zakopujący się |
zakopujące się |
zakopujące się |
| D. | zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujących się |
| C. | zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
zakopującym się |
| B. | zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujące się |
| N. | zakopującymi się |
zakopującymi się |
zakopującymi się |
zakopującymi się |
| Ms. | zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujących się |
zakopujących się |
odpowiednik aspektowy: zakopać się
Pochodzenie
Zob. kopać
1. w pościeli
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zagrzebywać się |
Połączenia
- zakopywać się w kołdrę, w pierzynę, w poduszki, w siano, w słomę, w stertę czegoś; w liście, w piasek, w ziemię; w łóżku, w pościeli, w sianie, w słomie, w poduszkach; w mule, w piasku, w ziemi
Cytaty
|
W zimne noce budował naprędce szałas z gałęzi albo zakopywał się w pełnym siana paśniku. źródło: NKJP: Usenet |
|
|
Patrzył na migocące krabiki nie większe od ziarnka grochu [...]. Nachylił się uparcie próbując je pochwycić, ale nawet przykryte dłonią zakopywały się w piasek szybciutko. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
|
Wracaliśmy wówczas późno, zmarznięci, zakopując się w stos koców, grzejąc wspólnie z Myszołowem mruczącym ze szczęścia. źródło: KWSJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985 |
|
|
Kolumb z przejęciem wpatrywał się [...] w niezdarnego grubaska, który bardziej zakopywał się w piach, niż pełzł do przodu. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007 |
Składnia
| Rzżywotny | + | zakopywać się | + |
w CZYM | w CO
|
2. w błocie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zagrzebywać się, zarzynać się |
Połączenia
- autobus, samochód, wóz zakopuje się
- zakopywać się w błocie, w błotnistym terenie, w miękkim gruncie, w piasku, w śniegu, w zaspie, w ziemi
Cytaty
|
Nie pomagały pługosolarki, auta zakopywały się w gigantycznych pokładach śniegu i błota wytryskującego spod kół. źródło: KWSJP: Katarzyna Lisowska, Justyna Węcek: Motoryzacja, Życie Warszawy, 2002 |
|
|
Samochody osobowe zakopywały się nawet w płytszym śniegu. Do wyciągnięcia niektórych niezbędna była pomoc strażaków. źródło: KWSJP: Śnieżny kataklizm, Dziennik Polski, 2001-12-27 |
|
|
Samochody zakopywały się, tarasując drogę, i uniemożliwiały przejazd. źródło: Internet |
Składnia
| Rzosobowy | + | zakopywać się | + |
w CZYM
|
3. na prowincji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zagrzebywać się |
Połączenia
- zakopywać się na odludziu, na prowincji
Cytaty
|
Nagle wyjeżdża z miasta, zakopuje się gdzieś na prowincji i przestaje pisać. źródło: Internet |
|
|
Ja się tam urodziłem, więc nic dziwnego, że tam siedzę, ty natomiast jesteś dzieckiem Warszawy, więc decyzja o zakopaniu się na odludziu, w górach, pod samą granicą, musi zastanawiać. źródło: Internet |
Składnia
| Rzosobowy | + | zakopywać się | + |
GDZIE
|
4. w papierach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ryć się, zagrzebywać się |
Połączenia
- zakopywać się w papierach, w książkach
Cytaty
|
Ojciec wymarzył sobie innego syna, silnego, dzielnego, wysportowanego. A syn […] zakopuje się w książkach zamiast kopać piłkę. źródło: Internet |
|
|
Chciałam dziś Was zaprosić do mojej pracowni. To tu spędzam połowę życia, zakopując się w papierach. źródło: Internet |
Składnia
| Rzosobowy | + | zakopywać się | + |
w CZYM
|