UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przemiana

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przemiana
przemiany
D. przemiany
przemian
C. przemianie
przemianom
B. przemianę
przemiany
N. przemianą
przemianami
Ms. przemianie
przemianach
W. przemiano
przemiany

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego przemienić; zob. mienić się

1. wewnętrzna

Definicja

uzyskanie przez kogoś lub coś zupełnie nowych cech niż posiadane poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • duchowa, religijna, wewnętrzna przemiana; burzliwe, duże, rewolucyjne, wielkie; powolne, szybkie; ciągłe; współczesne; ważne, znaczące przemiany; przemiany cywilizacyjne, demograficzne, demokratyczne, edukacyjne, ekonomiczne, gospodarcze, kulturowe, obyczajowe, polityczne, ustrojowe; ewolucyjne; dziejowe; ilościowe, jakościowe, strukturalne, systemowe
  • przemiana bohatera, człowieka, społeczeństwa; Kościoła; świata; ciała; architektury, gospodarki, kultury, obyczajów; natury, przyrody; myślenia, serca, świadomości
  • przemiany na rynku, na wsi
  • przemiany o jakimś charakterze
  • przemiany w gospodarce, w górnictwie, w kulturze, w polityce, w rolnictwie, w sztuce; w Europie, w kraju, w Polsce, w regionie, w świecie; w społeczeństwie, w jakimś środowisku; w przyrodzie; w jakiejś dziedzinie, w jakiejś sferze, w strukturze czegoś; w mentalności, w obyczajowości; w świadomości, w życiu
  • przemiana i odnowa, przemiana i rozwój; przemiany i reformy; nawrócenie i przemiana, pokuta i przemiana
  • droga, kierunek; czas, okres; proces; mechanizmy, warunki; dynamika, tempo; ciąg, następstwo; efekt, konsekwencje, rezultat; źródło przemian
  • droga; stosunek do przemian
  • droga ku przemianom
  • nadzieja, szansa na przemianę; wpływ na przemiany; walka o przemiany
  • przemiana dokonała się, nastąpiła, zachodzi
  • podlegać, ulegać przemianom
  • przejść/przechodzić przemianę; wspierać; zapoczątkować przemiany
  • dążyć, doprowadzić do przemian
  • uwierzyć, wierzyć; wątpić w przemianę

Cytaty

Na Jasnej Górze nastąpiła głęboka przemiana w moim życiu – powiedział nam jeden z uczestników spotkania, Marian z Krakowa. – Pięć lat temu byłem tu razem z rodziną i wtedy udało mi się zerwać z nałogiem.

źródło: NKJP: MP: Ja już nie piję..., Trybuna Śląska,

Dorota, jaki jest kierunek przemian w twoim sportowym rozwoju: zaczęłaś jeździć lepiej, zdobywać medale, więc uwierzyłaś w swoje siły, czy uwierzyłaś w siebie, więc zaczęłaś zdobywać medale?

źródło: NKJP: Będzie wesele!, Dziennik Polski, 2000-02-11

[...] dopiero powojenne przemiany, które zmieniły strukturę i hierarchię społeczną, w sposób gruntowny i trwały rozbiły dotychczas wyraźnie rozwarstwione społeczeństwo.

źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Znajdujące się tutaj trzy domy pokazują, jakim przemianom ulegała łódzka zabudowa pod wpływem kapitału zgromadzonego przez przemysłowców.

źródło: NKJP: Dawid Lasociński, Ryszard Bonisławski, Michał Koliński: Łódź. Przewodnik turystyczny, 2004

Składnia

bez ograniczeń + przemiana +
(KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + przemiana +
(GDZIE)

2. wody w wino

Definicja

stanie się kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • cudowna, magiczna, tajemnicza przemiana
  • przemiana chleba i wina
  • cud; świadectwo przemiany

Cytaty

Jezus nie uczynił tego znaku na pokaz. Dzięki przemianie wody w wino objawił swoją boskość i utwierdził wiarę uczniów.

źródło: NKJP: Marcin Żebrowski: Z Duchem Bożej miłości i dobroci, Dziennik Bałtycki, 2001-01-14

Przemiana Baczyńskiego, z chronionego przez matkę astmatyka w żołnierza, jest zdumiewającym triumfem woli [...].

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Motyw przemiany w wilka jest częsty w słowiańskim kręgu kulturowym, występuje w wielu mitach, legendach i bajkach. Magiczne wzmocnienie wilkołakom [...] – ludziom zdolnym dzięki czarom do przemiany w wilki – dawał Księżyc [...].

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + przemiana +
(KOGO/CZEGO) + w KOGO/CO
bez ograniczeń + przemiana +
z KOGO/CZEGO + w KOGO/CO

Frazeologizmy

przemiana materii
Data ostatniej modyfikacji: 10.06.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj