Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. zabawa
1. dla dzieci
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- gumowa, plastikowa, pluszowa; mechaniczna, nakręcana; interaktywna; nowa; popsuta, zepsuta; ukochana, ulubiona, wymarzona; dziecięca, dziecinna zabawka; drewniane, szmaciane; kolorowe; stare; tradycyjne; ludowe; chińskie; porozrzucane, rozrzucone zabawki; zabawki militarne; dydaktyczne, edukacyjne
- zabawki jakiejś firmy
- zabawki dla chłopców, dla dzieci, dla dziecka; dla kota; z drewna, z papieru, z plastiku
- zabawka w kształcie czegoś
- zabawki i gry, zabawki i maskotki, zabawki i książeczki, zabawki i książki; zabawki i gadżety; zabawki i słodycze; zabawki i ubranka
- fabryka, hurtownia, importer, producent, sprzedawca, wytwórca; produkcja, sprzedaż, zakup; rynek; dział; katalog, wybór; reklama; zestaw; zbiórka; wystawa zabawek
- pojemnik, pudło, skrzynia na zabawki
- dział, sklep, stoisko; kosz, pudełko, pudło, skrzynia; kącik; katalog; paczki z zabawkami
- kupić zabawkę; posprzątać, pozbierać, sprzątać; zebrać/zbierać; produkować, robić; kupować, sprzedawać; dostawać, ofiarować, otrzymać, przynieść/przynosić zabawki
- bawić się zabawkami
Cytaty
|
Otoczeni byli chyba wszystkimi zabawkami, jakie udało się wyciągnąć z półek, szafek i skrzyń. Klocki, małe ludki, misie, samochodziki oraz lalki. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
Chiny są największym eksporterem zabawek na świecie. Co roku sprzedają do ponad 120 krajów ok. 10 tys. rodzajów zabawek (od pluszowych przytulanek po rowerki i elektroniczne gadżety). źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Zabawki, Gazeta Wyborcza, 1996-08-10 |
|
|
Akcja polegała na tym, że dzieci przynosiły swoje zabawki i przekazywały je dla dzieci z Domu Małego Dziecka, który mieści się w Bydgoszczy. źródło: NKJP: SŁ: W przedszkolu „Donald”, Nakielski Czas, 2005-12-21 |
|
|
Dobrze dobrana zabawka wspomaga rozwój dziecka. Dla rodziców jest pierwszym, niezwykle ważnym narzędziem wychowawczym. źródło: NKJP: (E): Jak prowokować dzieci?, Dziennik Polski, 1999-12-23 |
|
|
Młode psy gryzą i żują, by złagodzić trudności z wyrzynaniem się zębów. W tym wieku dobrze jest skierować ich uwagę na zabawki, szczególnie gumowe, piszczące [...]. źródło: KWSJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zabawka |
zabawki |
|
| D. | zabawki |
zabawek |
|
| C. | zabawce |
zabawkom |
|
| B. | zabawkę |
zabawki |
|
| N. | zabawką |
zabawkami |
|
| Ms. | zabawce |
zabawkach |
|
| W. | zabawko |
zabawki |
2. dla dorosłych
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- nowa; droga, kosztowna; męska; fajna zabawka
- zabawka dla mężczyzn
Cytaty
|
[...] jest to zabawka dla tych mężczyzn, których stać na najdroższe kaprysy. W USA lata kilkanaście Iskier, znajdujących się w prywatnych rękach ludzi, którzy w wolnych chwilach lubią sobie szybko polatać na odrzutowcu. źródło: NKJP: Szkolna zabawka z odrzutem, Dziennik Polski, 2001-05-18 |
|
|
Poradzono mu, żeby znalazł sobie psychoanalityka, a przy okazji odetchnął od codzienności, wyjechał, odpoczął. A jeszcze lepiej - niech sprawi sobie zabawkę. Dan kupił motor, pierwszego harleya w życiu. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Ludzie drogi, dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-11-22 |
|
|
Polacy zakochali się w nowej zabawce do tego stopnia, że nie tylko kupowali odbiorniki, ale gotowi byli także łożyć na stacje przekaźnikowe i ośrodki regionalne, byle to cudo techniki mieć u siebie. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Telewizja w średnim wieku, Gazeta Wyborcza, 1992-10-24 |
|
|
Inni producenci [...] poszli w ślady Microsoftu i oferują podobnie działające urządzenia. Są to jednak bardzo drogie „zabawki” [...], toteż dostępne są dla ludzi skłonnych oddać wszystko dla wyciśnięcia z gier najmocniejszych wrażeń. źródło: KWSJP: Andrzej Majkowski: Joysticki, gamepady, kierownice, prasa, 1999 |
|
|
Zdaniem przeciwników zbrojeń kosmicznych nowa zabawka wojskowych naruszy światową równowagę sił. źródło: NKJP: Aleksander Wierzejski: Dziś lub jutro Amerykanie strącą laserowym działem satelitę, Gazeta Wyborcza, 1997-10-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zabawka |
zabawki |
|
| D. | zabawki |
zabawek |
|
| C. | zabawce |
zabawkom |
|
| B. | zabawkę |
zabawki |
|
| N. | zabawką |
zabawkami |
|
| Ms. | zabawce |
zabawkach |
|
| W. | zabawko |
zabawki |
3. na choinkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ozdoba |
Połączenia
- zabawka choinkowa
- zabawki na choinkę, na drzewko
Cytaty
|
Odkąd pamiętała, zawsze przy przygotowywaniu zabawek na drzewko kusiło ją, żeby już śpiewać kolędy. Nawet próbowała. źródło: NKJP: Faustyna znaczy szczęśliwa, Dziennik Polski, 2002-07-05 |
|
|
Wszystkie zabawki na choinkę, poza bombkami, „włosami anielskimi” oraz złotymi i srebrnymi nićmi, były zrobione własnoręcznie, głównie przez wujka i ciocię. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
|
Byliśmy olśnieni. Pośrodku ogromnej sali stała wspaniała choinka, rozświetlona setkami płonących świeczek i przepysznie ubrana ślicznymi zabawkami. źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946 |
|
|
W rogu pokoju stała wielka choinka, przywieziona z lasu przez Adama i Leona. Nie było na niej szklanych bombek, lecz jedynie zabawki z papieru, figurki z ciasta, cukierki, małe czerwone jabłuszka oraz papierowe koszyczki wypełnione suszonymi śliwkami i morelami. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996 |
|
|
Muzeum Zabawek i Zabawy oraz Świetlica Wspierająco-Integrująca Plus ogłaszają konkurs na zabawkę choinkową, przeznaczony dla wszystkich dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. źródło: NKJP: ElZem, Lid: Konkurs na zabawkę choinkową, Echo Dnia, 2007-11-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zabawka |
zabawki |
|
| D. | zabawki |
zabawek |
|
| C. | zabawce |
zabawkom |
|
| B. | zabawkę |
zabawki |
|
| N. | zabawką |
zabawkami |
|
| Ms. | zabawce |
zabawkach |
|
| W. | zabawko |
zabawki |
4. w czyichś rękach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | igraszka |
Połączenia
- być, stać się zabawką w rękach, w ręku kogoś
Cytaty
|
Ostatnie gwałtowne zmiany kursu Universalu (po 30-40 proc.) dowodzą, że jest on zabawką dla grupy spekulantów. źródło: NKJP: Tomasz Prusek: NFI, NFI, Gazeta Wyborcza, 1999-02-20 |
|
|
[...] okazuje się, że spokojna, sympatyczna licealistka była dla studenta tylko zabawką. Chłopak nie traktował poważnie nastolatki. źródło: KWSJP: Krzysztof Sakowski, Mirosław Koźmin: Casanowa z nożem w ręku, prasa, 2006 |
|
|
Tysiąckrotnie przeklinał koszmarną majową noc, w wyniku której [...] stał się zabawką w rękach szantażystów. źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Agent dołu, 1988 |
|
|
Wojna, tułaczka, emigracja, zdobywanie Ameryki, druga ojczyzna. Dzielny człowiek, pracowity człowiek. A tak naprawdę? Zabawka historii... źródło: NKJP: Edward Redliński: Szczurojorczycy, 1994 |
|
|
Człowiek jest ciągle zabawką Wszechświata. Mimo rozwoju nauki, czujemy się w nim cały czas bezbronni. źródło: NKJP: Podróże w czasie są możliwe, Dziennik Polski, 1998-04-03 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zabawka |
zabawki |
|
| D. | zabawki |
zabawek |
|
| C. | zabawce |
zabawkom |
|
| B. | zabawkę |
zabawki |
|
| N. | zabawką |
zabawkami |
|
| Ms. | zabawce |
zabawkach |
|
| W. | zabawko |
zabawki |
5. to dla kogoś...
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | igraszka |
Połączenia
- dziecinna zabawka
Cytaty
|
W mieście Łodzi jeden starszy człowiek wychował sobie małpę. Podlewała samodzielnie fikusy, listonoszowi umiała dać za fatygę. A kurze omieść to już dla niej zabawka [...]. źródło: KWSJP: Aleksander Ziemny: Opowiadania dawne i nowe, 1984 |
|
|
Po obu stronach dwie ciemne ściany. Orientacja niemożliwa. W porównaniu z tą sytuacją najgęstsza mgła nad doliną Padu wydawała się zabawką. źródło: KWSJP: Alessandro Pronzato: Rozważania na piasku, 1996 |
|
|
Dopiero kiedy mnie przyjęto na Łubiance, zrozumiałem, co to znaczy rewizja, że rewizje ubiegłe to była zabawka. źródło: KWSJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1949 |
|
|
Więc jednak mnie poszukiwano. Dla Obserwatora z Kręgu Mistrzów wyłowić mnie z morza innych umysłów było prostą rzeczą, a już zupełną zabawką posłać w określone miejsce Wędrowca. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zabawka |
zabawki |
|
| D. | zabawki |
zabawek |
|
| C. | zabawce |
zabawkom |
|
| B. | zabawkę |
zabawki |
|
| N. | zabawką |
zabawkami |
|
| Ms. | zabawce |
zabawkach |
|
| W. | zabawko |
zabawki |