UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pięść

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *pęstь

1. zwinięta dłoń

Definicja

dłoń z zagiętymi do wewnątrz palcami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kułak

Połączenia

  • lewa, prawa; twarda; własna pięść; gołe pięści
  • obie pięści
  • mistrz pięści
  • ciosy pięściami
  • bitwa, bójka, pojedynek, szermierka, walka na pięści
  • podnieść/podnosić, pokazać/pokazywać, wyciągnąć, zacisnąć/zaciskać pięści
  • bić w coś, grzmotnąć w coś, huknąć w coś, rąbnąć w coś/po czymś, trzasnąć w coś, uderzyć/uderzać w coś, uderzyć kogoś w coś, uderzyć się w coś, walnąć/walić w coś, zdzielić kogoś w coś; dostać w coś; grozić, pogrozić, wygrażać pięścią; bić kogoś po głowie, po twarzy..., okładać, tłuc; wymachiwać pięściami
  • walczyć na pięści
  • (dłoń, ręka) zaciśnięta, zwinięta; (palce) zaciśnięte, zwinięte w pięść
  • rzucić się/rzucać się na kogoś z pięściami
  • duży, gruby, wielki; goły jak pięść

Cytaty

Parę razy w życiu przeżył tę okropną chwilę, kiedy ktoś, podniósłszy w górę zaciśniętą pięść, wołał: „Co mam zrobić z fantem, który trzymam w ręku”?

źródło: NKJP: Jan Parandowski: Niebo w płomieniach, 1988

W Warysiu (gm. Borzęcin) od 15.30 do 15.40. szalał grad. [...]. Ludzie w zamrażarkach przechowują grudy gradu wielkości pięści - takiego jeszcze w życiu nie widzieli.

źródło: NKJP: (ZS): Wielkie szacowanie, Dziennik Polski, 2001-07-19

Na pożegnanie pogroził pięścią wielkiemu człowiekowi, który stał w drzwiach wejściowych [...].

źródło: NKJP: Sławomi Shuty: Ruchy, 2008

Moje pukanie nie dało rezultatu, zaczęłam więc walić w drzwi pięściami.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990

Dokoła, w dymie i półmroku, trwały zastygłe postacie. Głowy pochylone i oparte na pięściach.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pięść
pięści
D. pięści
pięści
C. pięści
pięściom
B. pięść
pięści
N. pięścią
pięściami
Ms. pięści
pięściach
W. pięści
pięści

2. przemoc

Definicja

brutalna przemoc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Obecna kremlowska Rosja nie ma innej polityki dla Kaukazu niż pięść, której uderzenie nie zawsze zresztą jest skuteczne, czego dowiodła chociażby przegrana wojna w Czeczenii.

źródło: NKJP: Kreml czeka na cara, Dziennik Polski, 1999-0924

Jak mówią znawcy, patologie w Polsce można zwalczać modlitwą i pięścią, działaniami informacyjnymi i represją.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.09.1998

Trwa bowiem czwarta wojna światowa, wojna biednych przeciwko sile globalnego kapitału i popierającej ją niewidzialnej pięści.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pięść
pięści
D. pięści
pięści
C. pięści
pięściom
B. pięść
pięści
N. pięścią
pięściami
Ms. pięści
pięściach
W. pięści
pięści

Frazeologizmy

coś pasuje jak pięść do nosa
coś pasuje jak pięść do oka
coś ma się do czegoś jak pięść do nosa
coś ma się do czegoś jak pięść do oka
coś pasuje jak pięść do nosa
coś pasuje jak pięść do oka
coś ma się do czegoś jak pięść do nosa
coś ma się do czegoś jak pięść do oka
gołymi pięściami
pięść pancerna
prawo dżungli
prawo pięści
żelazna ręka
żelazna pięść
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj