UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jagoda

Chronologizacja

1419, SStp

Pochodzenie

psł. *agoda 'jagoda'

1.a krzew

Definicja

niski krzew o czarnych, jadalnych owocach z niebieskawym nalotem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krzew

Połączenia

  • krzaczki, krzewiny; owoce jagód
  • jagody obrodziły
  • wyrywać jagody z korzeniami

Cytaty

Chcę przypomnieć, że w tej chwili istnieje możliwość zbioru w celach komercyjnych, np. jagód leśnych, za pomocą różnych maszyn, które wyrywają jagody łącznie z korzeniami, istnieje możliwość zbierania kurek, co też może być interesem, z przewracaniem całej ściółki leśnej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.07.2001

Kiedy jesienią szczególnie obrodzą jagody, jest wniebowzięta, potrafi opóźnić swój odlot nawet o kilka tygodni.

źródło: NKJP: Pokrzewka ogrodowa - zawołana śpiewaczka, Dziennik Polski - Podhale, 2002-07-18

Używano do tego barwników pochodzenia naturalnego, na przykład chleb i wino barwiono owocami jagód.

źródło: NKJP: Wiktoria Sobczyk: Substancje obce w żywności Żywność bezpieczna, 2000

W tym roku krzaczki jagód obudziły się po długiej i mroźnej zimie.

źródło: NKJP: Zdzisław Surowaniec: Jagodowa stolica Polski, Echo Dnia, 2006-07-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jagoda
jagody
D. jagody
jagód
C. jagodzie
jagodom
B. jagodę
jagody
N. jagodą
jagodami
Ms. jagodzie
jagodach
W. jagodo
jagody

1.b owoc

Definicja

owoc jagody - krzewu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jagódka
hiperonimy:  owoc

Połączenia

  • leśna jagoda; nazbierane; słodkie jagody
  • jagody z cukrem, ze śmietaną
  • miąższ; słoik; zbiory jagód
  • desery, dżemy, konfitury, nalewka, powidła, sok z jagód
  • sezon; wycieczka na jagody
  • ciasto, drożdżówki, naleśniki, pierogi z jagodami
  • zbierać jagody
  • chodzić, jeździć na jagody

Cytaty

Chodziła na jagody, karmiła nimi i dzieci, i, jak nie miała dla nich nic innego, kury.

źródło: NKJP: I.Koba: Seniorka wielopokoleniowego rodu, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-13

Zbierała jagody, zrywała kwiatki, goniła za motylkami.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999

Więcej niż należy substancji promieniotwórczych zawierają też jagody leśne, ale przede wszystkim należy unikać grzybów, bo zjadanie ich w kilogramowych ilościach może organizmowi dostarczyć niepożądane składniki.

źródło: NKJP: Barbara Matoga: Pejzaż - Po Czarnobylu, Dziennik Polski, 2001-04-27

Ciężko nazbierane jagody są drogie i ludzie niechętnie je kupują.

źródło: NKJP: Wypoczynek i praca, Euroregio Glacensis nr 31 (137), 2000

Nie do pogardzenia są też czarne jagody z cukrem i gęstą śmietaną.

źródło: NKJP: Jolanta Flach: Tuż pod Giewontem, Tygodnik Podhalański nr 32, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jagoda
jagody
D. jagody
jagód
C. jagodzie
jagodom
B. jagodę
jagody
N. jagodą
jagodami
Ms. jagodzie
jagodach
W. jagodo
jagody

2. typ owocu

Definicja

mały owoc wielu roślin o miąższu zawierającym liczne nasiona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  owoc

Połączenia

  • jagody borówki, jałowca, jarzębiny, morwy, ostrokrzewu, rokitnika

Cytaty

Brak apetytu - korzeń arcydzięgla, jagody jałowca, liście mięty pieprzowej, bazylia, cząber, hyzop lekarski, kłącze tataraku, liście rozmarynu.

źródło: NKJP: M.P.: Przyprawy w dietach ludzi chorych, Goniec Osiedlowy nr 10/17, 1997

Zjada również jaja ptasie, jagody i owoce leśne (szczególny jej przysmak to jagody jarzębiny).

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Siedząc przy oknie wychodzącym na taras, malowała ogród z czerwienią jagód ostrokrzewu, a czasami tworzyła coś z pamięci.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Zwierzęta bowiem znają niepowtarzalne wartości odżywcze jagód rokitnika, podczas gdy człowiek współczesny zdaje się trochę o nich zapomniał.

źródło: NKJP: Nadmorska jagoda, Życie na gorąco nr 38, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jagoda
jagody
D. jagody
jagód
C. jagodzie
jagodom
B. jagodę
jagody
N. jagodą
jagodami
Ms. jagodzie
jagodach
W. jagodo
jagody

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

bez ograniczeń + jagoda +
CZEGO

Frazeologizmy

wilcza jagoda
Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj