UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przegrany

Chronologizacja

SPXVI, STR, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przegrany
przegrany
przegrany
przegrane
przegrana
D. przegranego
przegranego
przegranego
przegranego
przegranej
C. przegranemu
przegranemu
przegranemu
przegranemu
przegranej
B. przegranego
przegranego
przegrany
przegrane
przegraną
N. przegranym
przegranym
przegranym
przegranym
przegraną
Ms. przegranym
przegranym
przegranym
przegranym
przegranej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przegrani
przegrani
przegrane
przegrane
D. przegranych
przegranych
przegranych
przegranych
C. przegranym
przegranym
przegranym
przegranym
B. przegranych
przegranych
przegranych
przegrane
N. przegranymi
przegranymi
przegranymi
przegranymi
Ms. przegranych
przegranych
przegranych
przegranych

Pochodzenie

Zob. grać

1. strona

Definicja

taki, który uległ przeciwnikowi lub poniósł jakąś stratę

Noty o użyciu

Imb używany często w znaczeniu ‘człowiek przegrany’.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

antonimy:  wygrany, zwycięski

Połączenia

  • przegrana strona
  • przegrany w jakiejś dziedzinie

Cytaty

Teraz, cokolwiek stanie się z ustawą antyaborcyjną, stroną przegraną w tej próbie sił będzie kler i jego szef, papież, będący w Polsce wciąż jeszcze dominującym autorytetem lokalnym.

źródło: KWSJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1995

Przegrani są palacze, bo tracą to, co mają najcenniejsze, to znaczy zdrowie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.09.1999

Należy [...] jak najszybciej wprowadzić limitowanie produkcji izoglukozy w Polsce [...], by nie dopuścić do dowolnej konkurencji między tym produktem a cukrem buraczanym, w której przegrani będą polscy rolnicy i polski przemysł cukrowniczy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.04.1999

W tym sezonie wszystko wydawało się już przegrane.

źródło: Internet

2.a życiowo

Definicja

taki, który doznał wielu niepowodzeń w życiu lub w jakiejś dziedzinie i ma poczucie bezcelowości dalszych działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  załamany, zrezygnowany
hiperonimy:  nieszczęśliwy

Połączenia

  • przegrany człowiek
  • przegrany w małżeństwie
  • przegrany finansowo, moralnie, uczuciowo, życiowo; kompletnie
  • przegrany i zniechęcony

Cytaty

Fabuła opowiada o tym, jak ludzie przegrani w wyniku szczęśliwego zbiegu okoliczności zaczynają godzić się z życiem i dostrzegać w nim jasne strony.

źródło: NKJP: Miłosz Cybowski: Kręć się, młynie, kręć, Esensja, 2009-09-08

Tadek był czterdziestoletnim facetem przegranym życiowo: z garbem, lekko niedorozwinięty umysłowo.

źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007

Gizela - tancerka bez szans na karierę, oszukiwana i porzucana przez mężczyzn, oraz Jerry - adwokat, pechowiec, nieudacznik, przegrany w małżeństwie - oto dwoje bohaterów dramatu.

źródło: NKJP: Afisz Dziennika, Dziennik Polski, 2001-01-17

Od lat obnoszę po uczelni twarz nieczytelną i szarą oraz uśmiech przegranego kuternogi.

źródło: KWSJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

Główny bohater ma 36 lat i jest kompletnie przegrany. Nic mu się w życiu nie udało, ale desperacko wierzy, że towarzyszy mu Anioł Stróż.

źródło: Internet

2.b mina

Definicja

będący oznaką utraty nadziei na poprawę sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • przegrany głos, wzrok; przegrana mina; przegrane spojrzenie
  • ochrypły i przegrany głos, znużony i przegrany wzrok

Cytaty

Pomilczał chwilę, by znów się odezwać przegranym głosem. - W zasadzie, to jest beznadziejnie.

źródło: Internet

Widzę, przez uchylone drzwi, jak on z przegraną miną myje ręce, i słyszę, jak mówi pod nosem: „No nie, ja z tą kobietą do niczego w życiu nie dojdę”.

źródło: Internet

Dziewczyna spojrzała przegranym wzrokiem na ojca. On zawsze musiał ją rozdzielić z każdym chłopcem, mimo że tak ukrywała każdy swój związek.

źródło: Internet

Zamiast hollywoodzkiego wizerunku – widoczna łysina, sprany dres, przegrane spojrzenie.

źródło: Internet

3. w środowisku

Definicja

taki, który stracił poparcie lub dobrą opinię w jakimś środowisku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • przegrany jako dowódca
  • przegrany w jakimś środowisku, w czyichś oczach
  • przegrany społecznie, politycznie

Cytaty

- Oddawać broń - powiedziałem cicho. Miał rację: moja kariera jako zarządcy „Pałacowej” dobiegła końca. [...] Oddawali karabiny, ale przegrany w oczach świata byłem ja.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Telewizja opłacana przez wszystkich obywateli nie może być [...] szpitalem leczącym kompleksy przegranych politycznie ugrupowań.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.05.1995

Może i był przegrany jako dowódca, ale na szczęście wciąż się nim czuł.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

4. bez szans

Definicja

taki, który nie daje szansy na powodzenie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  stracony

Połączenia

  • przegrana sprawa, pozycja
  • przegrany z góry

Cytaty

Uczeń, którego nie widziała na „młodzieżowej” mszy w niedzielę, był na przegranej z góry pozycji i śmiało mógł się spodziewać, że w poniedziałek będzie odpytywany.

źródło: KWSJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Pod względem wojskowym była to sprawa przegrana od pierwszej chwili.

źródło: KWSJP: Stanisław Rembek: Ballada o wzgardliwym wisielcu, 1977

Rozpamiętywał sens tej siedmiodniowej walki. Była ona praktycznie rzecz biorąc przegrana już w pierwszym dniu, kiedy nie sprawdziły się zapewnienia dowództwa o pomocy ze strony aliantów.

źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983

Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj