Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik utworzony od przymiotnika żywotny (od XVI w., początkowo w znaczeniu 'ożywczy, życiodajny', 'żywy, żyjący').
Zob. żywot, żywy
1. człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Połączenia
- imponująca, niesamowita, niezwykła, zadziwiająca; duża; cała żywotność
- żywotność człowieka
- żywotność i energia; żywotność i humor; żywotność i zapał; zdrowie i żywotność
- brak; objaw żywotności
- pełen żywotności
- pozazdrościć komuś żywotności
- imponować, zadziwiać, zaskakiwać; tchnąć żywotnością
Cytaty
|
Nie wiadomo jak potoczyłaby się historia tego młodzieńca [...], gdyby nie „przygoda” z narkotykami. To przez nie Stanley stracił całą swoją żywotność i humor. źródło: NKJP: Współpracownik: Żyj szybko, kochaj mocno, umieraj młodo..., Tygodnik Ciechanowski, 2004-06-06 |
|
|
Ksiądz nic się nie zmienił. Nadal imponuje żywotnością, niezwykłą sprawnością umysłową i... bujną czupryną. źródło: NKJP: Moje sądeckie związki, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2002-07-30 |
|
|
W porównaniu z nimi nawet Karl Popper znęcający się nad Platonem wydawał się Markowi staroświeckim, pełnym żywotności ideowcem. źródło: NKJP: Cezary Michalski: Siła odpychania, 2002 |
|
|
Z dawien dawna uważano, że wielkość źrenic świadczy o żywotności człowieka: są szeroko otwarte, gdy organizm jest pełen sił, zmniejszają się, gdy opuszcza go energia - na starość lub podczas choroby. źródło: NKJP: Czarne, czarodziejskie..., Dziennik Polski, 2001-03-03 |
|
|
Siedzieli na ławce i patrzyli na przesuwające się mimo ludzkie sylwetki, komentując zgryźliwie przyodziewek starszych kobiet i nieokrzesaną żywotność dobrze zbudowanych dziewic, które zarzuciwszy na szyję sznury, ciągnęły machiny wotywne. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | żywotność |
żywotności |
|
| D. | żywotności |
żywotności |
|
| C. | żywotności |
żywotnościom |
|
| B. | żywotność |
żywotności |
|
| N. | żywotnością |
żywotnościami |
|
| Ms. | żywotności |
żywotnościach |
|
| W. | żywotności |
żywotności |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. twórczości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- trwała, wzrastająca, zadziwiająca żywotność
- żywotność kontaktów, więzi; folkloru, kultury; literatury, sztuki, twórczości; legendy, plotki; problemu; kierunku, prądu; scenariuszy, wątków
- ciągłość i żywotność
- dowód, symbol, świadectwo żywotności
- zachować; stracić, tracić, utracić; ograniczać żywotność
Cytaty
|
Czas na podsumowanie: niewątpliwym plusem wystawy jest pokazanie bogactwa impresjonizmu i jego żywotności. źródło: NKJP: Apetyt na wizytówki, Dziennik Polski, 2001-06-01 |
|
|
Problem ten znajduje się dziś w centrum religijnych kontrowersji chrześcijaństwa, islamu i judaizmu. Jego żywotność ujawnia zwłaszcza system demokratyczny. źródło: NKJP: Tadeusz Bartoś: Wolność, równość, katolicyzm, 2007 |
|
|
Tendencje narodowe w Europie Wschodniej i odradzający się nacjonalizm na Zachodzie Europy świadczą o głębokiej żywotności więzi etnicznych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.12.1992 |
|
|
Sobór trydencki wprowadził ostateczny rozdział liturgii od tzw. paraliturgii (semiliturgii), znacznie hamując i ograniczając żywotność twórczości paraliturgicznej i pozaliturgicznej. źródło: NKJP: Roman Mazurkiewicz: Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, 2002 |
|
|
Druga edycja konkursu potwierdza żywotność wątków metafizycznych w pracy młodych twórców. źródło: NKJP: (MPA): Znamy już zwycięzców, Dziennik Polski, 2002-10-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | żywotność |
żywotności |
|
| D. | żywotności |
żywotności |
|
| C. | żywotności |
żywotnościom |
|
| B. | żywotność |
żywotności |
|
| N. | żywotnością |
żywotnościami |
|
| Ms. | żywotności |
żywotnościach |
|
| W. | żywotności |
żywotności |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | żywotność | + |
CZEGO
|
3. państwa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | życie |
Połączenia
- ekonomiczna, gospodarcza żywotność
- żywotność systemu; gospodarstwa, kawiarni, parafii, spółdzielni, szpitala, uczelni; narodu, państwa, społeczności
- żywotność i prężność
- czas, okres; tajemnica; sprawdzian; dowód, świadectwo żywotności
- dowód na żywotność
Cytaty
|
To w niej najpełniej kształtują się pożądane postawy obywatelskie i społeczne, tak cenne dla prężności i żywotności państwa. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.10.1994 |
|
|
Wczoraj krynicki szpital uruchomił zakontraktowaną wcześniej z kasą chorych poradnię chirurgiczną. Ma to być jeden z dowodów na żywotność szpitala, który według dyrektora Marka Surowiaka stoi na granicy bankructwa, lecz nie zamierza się poddać. źródło: NKJP: Nie mogliśmy tak po prostu odejść, Dziennik Polski, 2001-01-03 |
|
|
Niezwykle ważnym sprawdzianem żywotności spółdzielni był przełom lat 80. i 90. Wówczas to doszło do zmiany reguł gospodarczych. źródło: NKJP: K.Kowalski: Jubileusz sześciu dziesięcioleci, Tygodnik Ciechanowski, 2007-08-04 |
|
|
Wśród pozytywnych stron unifikacji europejskiej Jan Paweł II wskazuje wzrastającą wrażliwość wobec przestrzegania praw człowieka, odzyskanie wolności przez Kościoły w krajach dawnego bloku komunistycznego, wzrastający udział kobiet w życiu społecznym, wzrastającą żywotność parafii, pojawienie się nowych ruchów kościelnych i postęp na płaszczyźnie ekumenizmu. źródło: NKJP: (PAP): Pamiętajcie o korzeniach, Dziennik Polski, 2003-06-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | żywotność |
żywotności |
|
| D. | żywotności |
żywotności |
|
| C. | żywotności |
żywotnościom |
|
| B. | żywotność |
żywotności |
|
| N. | żywotnością |
żywotnościami |
|
| Ms. | żywotności |
żywotnościach |
|
| W. | żywotności |
żywotności |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | żywotność | + |
CZEGO
|
4. baterii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- dłuższa, krótsza; niewielka; określona; różna; przeciętna, standardowa; przewidywana; pięcioletnia, trzydziestogodzinna żywotność
- żywotność plemników; akumulatora, baterii, katalizatora, kineskopu, kotła, lampy, nadajnika, opony, procesora, silnika, żarówki; sprzętu; banknotu; samochodu, samolotu; dróg; wysypiska
- żywotność i bezawaryjność
- żywotność skraca się, wydłuża się
- sprzyjać żywotności
- przedłużać, skracać, wydłużyć, zwiększyć; zachować; zapewnić; liczyć, obliczać żywotność
Cytaty
|
Dopiero w rok później rozwiązano problem, zbrojąc gumowe opony syntetycznym perlonem, co pozwoliło na zwiększenie żywotności opon do 300 startów i lądowań. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
|
|
Wykonywane współcześnie z kompozytów węglowych szybowce mają żywotność liczoną w dziesiątkach lat, tak więc nowych potrzebowały będą dopiero nasze wnuki. źródło: NKJP: Podcięte skrzydła, Dziennik Polski, 1999-09-03 |
|
|
Przeciętna żywotność banknotu obecnie funkcjonującego wynosi około 6 miesięcy, zmodernizowanego około roku, podczas gdy tego, który ma wejść do obiegu, jeśli Wysoka Izba wyrazi na to zgodę, około 2 lat. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.06.1994 |
|
|
Żarówki tego rodzaju zużywają mniej prądu, ale przy okazji wydzielają też zdecydowanie mniej ciepła i charakteryzują się dłuższą żywotnością. źródło: NKJP: Funkcjonalnie i oszczędnie, Dziennik Polski, 2001-11-07 |
|
|
Przewidując, że żywotność złóż w Studziennej jest już niewielka, opracowano koncepcję wybudowania nowego ujęcia w Strzybniku w gminie Rudnik. źródło: NKJP: G. Wawoczny: Dobra woda... troski doda, Nowiny Raciborskie, 2006-08-16 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | żywotność |
żywotności |
|
| D. | żywotności |
żywotności |
|
| C. | żywotności |
żywotnościom |
|
| B. | żywotność |
żywotności |
|
| N. | żywotnością |
żywotnościami |
|
| Ms. | żywotności |
żywotnościach |
|
| W. | żywotności |
żywotności |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | żywotność | + |
CZEGO
|