UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naprawić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. prawić

1. samochód

Definicja

usuwając usterki i uszkodzenia, sprawić, że coś ponownie nadaje się do użytku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

fachowiec, mechanik naprawił coś
naprawić auto, rower, samochód, wózek; czajnik, ekspres, kran, telewizor, zamek; dach, ogrodzenie, płot, rynny; chodnik, drogę, jezdnię
samodzielnie naprawić coś

Cytaty

Po oględzinach ubezpieczalnia wyceniła straty na 4000 zł. Znajomy mechanik naprawił samochód za jedyne 800 zł.

źródło: NKJP: Łukasz Wichłacz: Biją auta, trzaskają kasę, Dziennik Łódzki, 2003-09-05

Polak to zazwyczaj dobry i solidny pracownik, który za niewielkie pieniądze wyremontuje dom, naprawi kran lub zamek.

źródło: NKJP: Katarzyna Bzowska: Londongrad, Polityka, 2006-12-16

Właśnie naprawiliśmy drogę do Kłopotnicy zniszczoną przez ciężarówki, położyliśmy na niej asfalt, a teraz mówicie, ze nie wolno nam po niej jeździć?

źródło: NKJP: Marek Komorowski: Ponad prawem, Gazeta Wrocławska, 2002-07-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprawię	naprawimy
2 os.	naprawisz	naprawicie
3 os.	naprawi	naprawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłem +(e)m naprawił	naprawiłam +(e)m naprawiła	naprawiłom +(e)m naprawiło	naprawiliśmy +(e)śmy naprawili	naprawiłyśmy +(e)śmy naprawiły
2 os.	naprawiłeś +(e)ś naprawił	naprawiłaś +(e)ś naprawiła	naprawiłoś +(e)ś naprawiło	naprawiliście +(e)ście naprawili	naprawiłyście +(e)ście naprawiły
3 os.	naprawił	naprawiła	naprawiło	naprawili	naprawiły

bezosobnik: naprawiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprawmy
2 os.	napraw	naprawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłbym bym naprawił	naprawiłabym bym naprawiła	naprawiłobym bym naprawiło	naprawilibyśmy byśmy naprawili	naprawiłybyśmy byśmy naprawiły
2 os.	naprawiłbyś byś naprawił	naprawiłabyś byś naprawiła	naprawiłobyś byś naprawiło	naprawilibyście byście naprawili	naprawiłybyście byście naprawiły
3 os.	naprawiłby by naprawił	naprawiłaby by naprawiła	naprawiłoby by naprawiło	naprawiliby by naprawili	naprawiłyby by naprawiły

bezosobnik: naprawiono by

bezokolicznik: naprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprawiwszy

gerundium: naprawienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprawienie	naprawienia
D.	naprawienia	naprawień
C.	naprawieniu	naprawieniom
B.	naprawienie	naprawienia
N.	naprawieniem	naprawieniami
Ms.	naprawieniu	naprawieniach
W.	naprawienie	naprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprawiony	naprawiony	naprawiony	naprawione	naprawiona
D.	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionej
C.	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionej
B.	naprawionego	naprawionego	naprawiony	naprawione	naprawioną
N.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawioną
Ms.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprawieni	naprawieni	naprawione	naprawione
D.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych
C.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym
B.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawione
N.	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi
Ms.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych

odpowiednik aspektowy: naprawiać

Składnia

naprawić

2. szkodę

Definicja

wynagrodzić komuś coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

naprawić (wyrządzoną) krzywdę, szkodę

Cytaty

Nie proszę o łaskę, tylko o to, co mi się prawnie należy. Chcę, żeby naprawiono krzywdę, którą mi wyrządzono.

źródło: NKJP: Zofia Sitarz: Gdzie są moje pieniądze?, Gazeta Krakowska, 2005-11-24

- Cholera wie, gdzie się szwendają. - Jego głos staje się jeszcze bardziej stanowczy. - Ty masz ich znaleźć. Nawaliłeś, to teraz to napraw.

źródło: NKJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprawię	naprawimy
2 os.	naprawisz	naprawicie
3 os.	naprawi	naprawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłem +(e)m naprawił	naprawiłam +(e)m naprawiła	naprawiłom +(e)m naprawiło	naprawiliśmy +(e)śmy naprawili	naprawiłyśmy +(e)śmy naprawiły
2 os.	naprawiłeś +(e)ś naprawił	naprawiłaś +(e)ś naprawiła	naprawiłoś +(e)ś naprawiło	naprawiliście +(e)ście naprawili	naprawiłyście +(e)ście naprawiły
3 os.	naprawił	naprawiła	naprawiło	naprawili	naprawiły

bezosobnik: naprawiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprawmy
2 os.	napraw	naprawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłbym bym naprawił	naprawiłabym bym naprawiła	naprawiłobym bym naprawiło	naprawilibyśmy byśmy naprawili	naprawiłybyśmy byśmy naprawiły
2 os.	naprawiłbyś byś naprawił	naprawiłabyś byś naprawiła	naprawiłobyś byś naprawiło	naprawilibyście byście naprawili	naprawiłybyście byście naprawiły
3 os.	naprawiłby by naprawił	naprawiłaby by naprawiła	naprawiłoby by naprawiło	naprawiliby by naprawili	naprawiłyby by naprawiły

bezosobnik: naprawiono by

bezokolicznik: naprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprawiwszy

gerundium: naprawienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprawienie	naprawienia
D.	naprawienia	naprawień
C.	naprawieniu	naprawieniom
B.	naprawienie	naprawienia
N.	naprawieniem	naprawieniami
Ms.	naprawieniu	naprawieniach
W.	naprawienie	naprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprawiony	naprawiony	naprawiony	naprawione	naprawiona
D.	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionej
C.	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionej
B.	naprawionego	naprawionego	naprawiony	naprawione	naprawioną
N.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawioną
Ms.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprawieni	naprawieni	naprawione	naprawione
D.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych
C.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym
B.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawione
N.	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi
Ms.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych

odpowiednik aspektowy: naprawiać

Składnia

naprawić

3. stosunki

Definicja

uczynić lepszym, odpowiadającym normie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

naprawić kontakty, relacje, stosunki z kimś
ktoś próbuje, stara się naprawić coś

Cytaty

	Obiecał też, że podda się terapii u seksuologa. Przyrzekł, że znajdzie pracę i naprawi kontakty z rodziną. źródło: NKJP: (RM): Zgwałcił dwóch chłopców, Wieczór Wybrzeża, 2000-03-14
	Mniej lub bardziej zakulisowo Paryż i Berlin próbują naprawić fatalne stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią. źródło: NKJP: Równi i równiejsi, Dziennik Polski, 2003-11-28
	W dodatku wydawało mu się, że w tydzień świat naprawi. A w tydzień łatwiej świat stworzyć niż naprawić. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008
	Dla mnie on już dziś mógłby wyjść do domu. Więzienie go nie naprawi, raczej popsuje. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Wściekły pies, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprawię	naprawimy
2 os.	naprawisz	naprawicie
3 os.	naprawi	naprawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłem +(e)m naprawił	naprawiłam +(e)m naprawiła	naprawiłom +(e)m naprawiło	naprawiliśmy +(e)śmy naprawili	naprawiłyśmy +(e)śmy naprawiły
2 os.	naprawiłeś +(e)ś naprawił	naprawiłaś +(e)ś naprawiła	naprawiłoś +(e)ś naprawiło	naprawiliście +(e)ście naprawili	naprawiłyście +(e)ście naprawiły
3 os.	naprawił	naprawiła	naprawiło	naprawili	naprawiły

bezosobnik: naprawiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprawmy
2 os.	napraw	naprawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłbym bym naprawił	naprawiłabym bym naprawiła	naprawiłobym bym naprawiło	naprawilibyśmy byśmy naprawili	naprawiłybyśmy byśmy naprawiły
2 os.	naprawiłbyś byś naprawił	naprawiłabyś byś naprawiła	naprawiłobyś byś naprawiło	naprawilibyście byście naprawili	naprawiłybyście byście naprawiły
3 os.	naprawiłby by naprawił	naprawiłaby by naprawiła	naprawiłoby by naprawiło	naprawiliby by naprawili	naprawiłyby by naprawiły

bezosobnik: naprawiono by

bezokolicznik: naprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprawiwszy

gerundium: naprawienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprawienie	naprawienia
D.	naprawienia	naprawień
C.	naprawieniu	naprawieniom
B.	naprawienie	naprawienia
N.	naprawieniem	naprawieniami
Ms.	naprawieniu	naprawieniach
W.	naprawienie	naprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprawiony	naprawiony	naprawiony	naprawione	naprawiona
D.	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionej
C.	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionej
B.	naprawionego	naprawionego	naprawiony	naprawione	naprawioną
N.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawioną
Ms.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprawieni	naprawieni	naprawione	naprawione
D.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych
C.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym
B.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawione
N.	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi
Ms.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych

odpowiednik aspektowy: naprawiać

Składnia

naprawić

KOGO/CO

4. błąd

Definicja

usunąć złe skutki czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

naprawić błąd, pomyłkę

Cytaty

Tymczasem resort sprawiedliwości i posłowie próbowali szybko naprawić błąd. Już w czerwcu do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji likwidujący nieszczęsną pomyłkę.

źródło: NKJP: Marcin Rybak, Wielki chaos w sądach, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-08-27

Czyżby ona dlatego zaprzyjaźniła się z Suzanne, żeby naprawić głupstwo, które ja zrobiłem?

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprawię	naprawimy
2 os.	naprawisz	naprawicie
3 os.	naprawi	naprawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłem +(e)m naprawił	naprawiłam +(e)m naprawiła	naprawiłom +(e)m naprawiło	naprawiliśmy +(e)śmy naprawili	naprawiłyśmy +(e)śmy naprawiły
2 os.	naprawiłeś +(e)ś naprawił	naprawiłaś +(e)ś naprawiła	naprawiłoś +(e)ś naprawiło	naprawiliście +(e)ście naprawili	naprawiłyście +(e)ście naprawiły
3 os.	naprawił	naprawiła	naprawiło	naprawili	naprawiły

bezosobnik: naprawiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprawmy
2 os.	napraw	naprawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprawiłbym bym naprawił	naprawiłabym bym naprawiła	naprawiłobym bym naprawiło	naprawilibyśmy byśmy naprawili	naprawiłybyśmy byśmy naprawiły
2 os.	naprawiłbyś byś naprawił	naprawiłabyś byś naprawiła	naprawiłobyś byś naprawiło	naprawilibyście byście naprawili	naprawiłybyście byście naprawiły
3 os.	naprawiłby by naprawił	naprawiłaby by naprawiła	naprawiłoby by naprawiło	naprawiliby by naprawili	naprawiłyby by naprawiły

bezosobnik: naprawiono by

bezokolicznik: naprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprawiwszy

gerundium: naprawienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprawienie	naprawienia
D.	naprawienia	naprawień
C.	naprawieniu	naprawieniom
B.	naprawienie	naprawienia
N.	naprawieniem	naprawieniami
Ms.	naprawieniu	naprawieniach
W.	naprawienie	naprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: naprawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naprawiony	naprawiony	naprawiony	naprawione	naprawiona
D.	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionego	naprawionej
C.	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionemu	naprawionej
B.	naprawionego	naprawionego	naprawiony	naprawione	naprawioną
N.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawioną
Ms.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naprawieni	naprawieni	naprawione	naprawione
D.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych
C.	naprawionym	naprawionym	naprawionym	naprawionym
B.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawione
N.	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi	naprawionymi
Ms.	naprawionych	naprawionych	naprawionych	naprawionych

odpowiednik aspektowy: naprawiać

Składnia

naprawić

Przysłowia

Dobrego (i) karczma nie zepsuje, (a) złego i kościół nie naprawi
Dobrego karczma nie zepsuje, złego i Kościół nie naprawi

Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2014