Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kolejka |
kolejki |
|
| D. | kolejki |
kolejek |
|
| C. | kolejce |
kolejkom |
|
| B. | kolejkę |
kolejki |
|
| N. | kolejką |
kolejkami |
|
| Ms. | kolejce |
kolejkach |
|
| W. | kolejko |
kolejki |
Pochodzenie
Zob. kolej
1. wąskotorowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- kolejka wąskotorowa; dziecięca, harcerska; parkowa
- peron, stacja; tory kolejki
Cytaty
|
Kolejka wąskotorowa na Żuławach Wiślanych powstała na przełomie XIX i XX w. źródło: NKJP: Peron na łące, Dziennik Polski, 2003-10-11 |
|
|
Spędź długi weekend na desce, łódce czy kajaku lub na grzbiecie konia. Rusza Wesołe Miasteczko i kolejka parkowa. źródło: NKJP: Wielka majówka, Dziennik Zachodni, 2007-04-28 |
2. trójmiejska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- kolejka miejska, trójmiejska
- kolejka SKM; EKD, WKD; S-Bahn
Cytaty
|
Nie wiadomo, jak doszło do wypadku na torach kolejki SKM. źródło: NKJP: (WRÓB): Litwinka na torach, Dziennik Bałtycki, 1998-09-23 |
|
|
Przyjechałem wprost z Warszawy kolejką podmiejską , chcąc jak najbardziej opóźnić całą rozmowę. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart, Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
3. pociąg
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- wagonik kolejki
- dojeżdżać, podjechać/podjeżdżać kolejką
- wsiąść w kolejkę
Cytaty
|
Po stronie czeskiej zaledwie kilkaset metrów od przejścia granicznego można wsiąść w kolejkę. źródło: NKJP: Joanna Lewandowska: Praga za niewielkie pieniądze, Dziennik Bałtycki, 1999-08-19 |
|
|
Miałem zacząć robotę na drugą zmianę - pamięta Eugeniusz Dziełak, wtedy lat 30, pracownik odlewni Ursusa. - Mieszkałem na wsi, trochę podjechałem kolejką, potem szedłem piechotą. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Ledwo szedł, przyspieszył, Gazeta Wyborcza, 1996-06-22 |
4. linowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- kolejka linowa, zębata
- kolejka na Gubałówkę, na Kasprowy Wierch
- stacja (dolna, górna); wagoniki kolejki
- wjechać, zjechać kolejką
Cytaty
|
Połowa grudnia, a więc przed rozpoczęciem pełnego zimowego sezonu; kolejka na Kasprowy nie została jeszcze udostępniona dla ruchu publicznego, nie dyżurowaliśmy więc na „świętej górze narciarskiej”, ponieważ nie było potrzeby. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979 |
|
|
Wszystkie największe atrakcje Karkonoszy można zobaczyć, idąc czerwonym szlakiem ze Szklarskiej Poręby do Karpacza. Dla zaoszczędzenia sił warto wjechać kolejką na Szrenicę, a na końcu zjechać spod Śnieżki podobną kolejką do Karpacza. źródło: NKJP: Jerzy Vetulani: Polska na weekend, Gazeta Wyborcza, 1998-04-30 |
5. rozgrywek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe
Połączenia
- kolejka ligowa
- kolejka rozgrywek, spotkań; ekstraklasy
- mecz jakiejś kolejki
Cytaty
|
Już tylko cztery kolejki spotkań pozostały do zakończenia rozgrywek III ligi. źródło: NKJP: (RAV): Po pucharze czas na ligę, Dziennik Bałtycki, 2007-05-19 |
|
|
Wszyscy chcą odpędzić od siebie zdenerwowanie, związane z decydującym meczem ostatniej kolejki. Spotkanie rozpocznie się o godzinie 16. źródło: NKJP: (MBR): Spokój przed burzą, Dziennik Łódzki, 2003-06-14 |
6. przed sklepem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ogon |
Połączenia
- długa, tasiemcowa; wielogodzinna kolejka
- kolejka chętnych, kupujących, oczekujących
- kolejka po chleb, po cukier, po mięso...
- kolejka przed gabinetem, przed kasą, przed sklepem, przed urzędem...
- kierunek kolejki
- kolejka stoi, ustawia się
- kupić bez kolejki
- wcisnąć, wepchnąć się w kolejkę
- czekać, oczekiwać w kolejce
Cytaty
|
W księgarni nie ma jeszcze tłoku i kolejek po podręczniki, ale najgorsze przed nami. źródło: NKJP: (KKP): Przez kilka tygodni tornister wypełnią jedynie zeszyty i piórnik, Gazeta Wrocławska, 1999 |
|
|
Od 1 lutego w kinie „Warszawa” ruszyła przedsprzedaż biletów na „Ogniem i mieczem”. Od tego dnia kolejka przed kasą nie topnieje. źródło: NKJP: Wróciły koniki!, Gazeta Wrocławska, 1999 |
|
|
Pamiętasz, jak staliśmy w kolejkach po cukier, mąkę, mięso? Rano wstawaliśmy, cała rodzina była zaangażowana - mówi cicho kobieta w zielonej kurtce. źródło: NKJP: Anna Rak: Słodkie szaleństwo, Gazeta Krakowska, 2004-04-07 |
Informacja normatywna
Uważane za niepoprawne: kolejka za czymś, np. za piwem, za mięsem
7. alkohol
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka
Połączenia
- kolejka wódki
- wstrzymywać; pić, wypić; postawić, stawiać kolejkę
Cytaty
|
Wypili kolejkę i Józef z lękiem sięgnął po skrzypce. Jakby bał się, że znów coś z nich wylezie, jakby nie chciał wywoływać cieni przeszłości. źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007 |
|
|
Nikogo nie znam, ale co tam, to moi nowi przyjaciele. Muzyka zapuszczona... Piję kolejkę i biegnę do pokoju się przebrać... Za czarna jestem jak na takie kolorowe towarzystwo. źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007 |