Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. szyć
1. ubranie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Połączenia
- babcia, ciocia, krawcowa, mama; firma uszyła; krawiec uszył
- uszyć futro, garnitur, kostium, kreację, kurtkę, marynarkę, mundur, mundurek, spodnie, spódnicę, strój, sukienkę, suknię, torbę, ubranie; kołdrę, zasłony; pokrowiec; flagę, sztandar
- uszycie bluzy, namiotu, płaszcza, sutanny
Cytaty
Kombinezony uszył im z atestowanego szwajcarskiego materiału zaprzyjaźniony [...] krawiec [...]. źródło: KWSJP: Janusz Zielonacki: No to skaczemy!, prasa, 2004 |
|
Z 20-letnich prześcieradeł odziedziczonych po teściowej uszyła suknię. źródło: KWSJP: Agnieszka Maj: Pejzaż z Białą Damą, 1998 |
|
Kontrahenci Austriaków przyszli do mnie z pytaniem, czy nie uszyję 60 tys. par butów [...]. źródło: KWSJP: Paweł Wrabec: Nowe na państwowym, prasa, 2005 |
|
Wykonali oni piękną dekorację, uszyli ładne kostiumy, przygotowali oświetlenie i muzykę. źródło: KWSJP: Ireneusz Krzysztof Szmidt: Wdzięczność na opak wywrócona, prasa, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uszyję |
uszyjemy |
|||
2 os. |
uszyjesz |
uszyjecie |
|||
3 os. |
uszyje |
uszyją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uszyłem +(e)m uszył |
uszyłam +(e)m uszyła |
uszyłom +(e)m uszyło |
uszyliśmy +(e)śmy uszyli |
uszyłyśmy +(e)śmy uszyły |
2 os. |
uszyłeś +(e)ś uszył |
uszyłaś +(e)ś uszyła |
uszyłoś +(e)ś uszyło |
uszyliście +(e)ście uszyli |
uszyłyście +(e)ście uszyły |
3 os. |
uszył |
uszyła |
uszyło |
uszyli |
uszyły |
bezosobnik: uszyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uszyjmy |
|
2 os. |
uszyj |
uszyjcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uszyłbym bym uszył |
uszyłabym bym uszyła |
uszyłobym bym uszyło |
uszylibyśmy byśmy uszyli |
uszyłybyśmy byśmy uszyły |
2 os. |
uszyłbyś byś uszył |
uszyłabyś byś uszyła |
uszyłobyś byś uszyło |
uszylibyście byście uszyli |
uszyłybyście byście uszyły |
3 os. |
uszyłby by uszył |
uszyłaby by uszyła |
uszyłoby by uszyło |
uszyliby by uszyli |
uszyłyby by uszyły |
bezosobnik: uszyto by
bezokolicznik: uszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uszywszy
gerundium: uszycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uszycie |
uszycia |
D. | uszycia |
uszyć |
C. | uszyciu |
uszyciom |
B. | uszycie |
uszycia |
N. | uszyciem |
uszyciami |
Ms. | uszyciu |
uszyciach |
W. | uszycie |
uszycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uszyty
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uszyty |
uszyty |
uszyty |
uszyte |
uszyta |
D. | uszytego |
uszytego |
uszytego |
uszytego |
uszytej |
C. | uszytemu |
uszytemu |
uszytemu |
uszytemu |
uszytej |
B. | uszytego |
uszytego |
uszyty |
uszyte |
uszytą |
N. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytą |
Ms. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uszyci |
uszyci |
uszyte |
uszyte |
D. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszytych |
C. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
B. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszyte |
N. | uszytymi |
uszytymi |
uszytymi |
uszytymi |
Ms. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszytych |
odpowiednik aspektowy: szyć
Inne uwagi
Zwykle imb
Składnia
Rzosobowy | + | uszyć | + |
CO +
(KOMU/CZEMU) +
(z CZEGO)
|
Rzosobowy | + | uszyć | + |
CO +
(dla KOGO/CZEGO) +
(z CZEGO)
|
2. u krawca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi
Cytaty
Czy uszyjesz mundurek u Armaniego, wydziergasz go sama, skroi koleżanka, czy zakupisz w Tesco - Twoja decyzja. źródło: NKJP: Internet |
|
Wybrałem u niego materiał z granatowej wełny znanej wówczas firmy Jankowski z Bielska-Białej, a ponieważ pan Kubacki zrezygnował wobec mnie z zysku na materiale, licząc tylko za robotę, mogłem nabyć to ubranie znacznie taniej, niż gdybym dał je uszyć u innych krawców w Gdańsku. źródło: KWSJP: Brunon Zwarra: Wspomnienia gdańskiego bówki, 1984 |
|
Miałem uszyty u rymarza plecak monstrum, tak na 100 kg, 6 kieszeni, pasy z filcem, płozy, naramienniki. źródło: KWSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uszyję |
uszyjemy |
|||
2 os. |
uszyjesz |
uszyjecie |
|||
3 os. |
uszyje |
uszyją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uszyłem +(e)m uszył |
uszyłam +(e)m uszyła |
uszyłom +(e)m uszyło |
uszyliśmy +(e)śmy uszyli |
uszyłyśmy +(e)śmy uszyły |
2 os. |
uszyłeś +(e)ś uszył |
uszyłaś +(e)ś uszyła |
uszyłoś +(e)ś uszyło |
uszyliście +(e)ście uszyli |
uszyłyście +(e)ście uszyły |
3 os. |
uszył |
uszyła |
uszyło |
uszyli |
uszyły |
bezosobnik: uszyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uszyjmy |
|
2 os. |
uszyj |
uszyjcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uszyłbym bym uszył |
uszyłabym bym uszyła |
uszyłobym bym uszyło |
uszylibyśmy byśmy uszyli |
uszyłybyśmy byśmy uszyły |
2 os. |
uszyłbyś byś uszył |
uszyłabyś byś uszyła |
uszyłobyś byś uszyło |
uszylibyście byście uszyli |
uszyłybyście byście uszyły |
3 os. |
uszyłby by uszył |
uszyłaby by uszyła |
uszyłoby by uszyło |
uszyliby by uszyli |
uszyłyby by uszyły |
bezosobnik: uszyto by
bezokolicznik: uszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uszywszy
gerundium: uszycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uszycie |
uszycia |
D. | uszycia |
uszyć |
C. | uszyciu |
uszyciom |
B. | uszycie |
uszycia |
N. | uszyciem |
uszyciami |
Ms. | uszyciu |
uszyciach |
W. | uszycie |
uszycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uszyty
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uszyty |
uszyty |
uszyty |
uszyte |
uszyta |
D. | uszytego |
uszytego |
uszytego |
uszytego |
uszytej |
C. | uszytemu |
uszytemu |
uszytemu |
uszytemu |
uszytej |
B. | uszytego |
uszytego |
uszyty |
uszyte |
uszytą |
N. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytą |
Ms. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uszyci |
uszyci |
uszyte |
uszyte |
D. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszytych |
C. | uszytym |
uszytym |
uszytym |
uszytym |
B. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszyte |
N. | uszytymi |
uszytymi |
uszytymi |
uszytymi |
Ms. | uszytych |
uszytych |
uszytych |
uszytych |
odpowiednik aspektowy: szyć
Składnia
Rzosobowy | + | uszyć | + |
(CO) +
(u KOGO)
|