UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zarabiać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. robić

1. pieniądze

Definicja

dostawać pieniądze za wykonaną pracę lub pomyślnie przeprowadzoną operację finansową

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

Połączenia

  • górnik, lekarz, nauczyciel, pielęgniarka, policjant, sprzątaczka, trener; pośrednik; burmistrz, dyrektor, prezes, prezydent, starosta, szef, wójt; obywatel, podatnik; miasto; bank, firma zarabia; pracownicy zarabiają
  • zarabiać kasę, pieniądze; fortunę, grosze, kokosy, krocie, majątek, miliardy, miliony
  • zarabiać czyimś kosztem
  • zarabiać na rodzinę; na dom; na chleb, na utrzymanie, na życie; na studia; na klientach, na lekarzach, na turystach; na akcjach, na kontraktach; na reklamach; na dzierżawie, na eksporcie, na handlu, na imporcie, na obrocie czymś, na pośrednictwie, na produkcji, na przemycie, na sprzedaży, na usługach, na wynajmie; na marży, na odsetkach; na turystyce; na wojnie
  • zarabiać przez internet
  • zarabiać w internecie, w sieci
  • zarabiać za granicą
  • zarabiać dobrze, doskonale, dużo, godziwie, niemało, nieźle, przyzwoicie, sporo, świetnie, wysoko; mało, marnie, niedużo, skromnie, słabo, źle; dodatkowo; dziennie, miesięcznie, rocznie; ciężko; legalnie, uczciwie; dorywczo
  • móc, potrafić, umieć; chcieć, woleć, zamierzać; próbować; dawać, pozwalać; pojechać, wyjechać zarabiać
  • zarabiać i płacić, zarabiać i wydawać; grać i zarabiać, pracować i zarabiać, wygrywać i zarabiać, żyć i zarabiać

Cytaty

Nastolatki jeszcze nie zarabiają, ale potrafią pół roku oszczędzać na wymarzony ciuch.

źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Zawód trendsetter, Polityka, 2004-08-28

Zarabiał pieniądze w mało uczciwy sposób i przyłączał się do awanturniczych ruchów.

źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Wydawnictwo zarabiało miliony na kartkach i kalendarzach rozsyłanych głównie do firm.

źródło: NKJP: AMUN na świeczniku, Nowiny Raciborskie, 2004-04-06

W sztuce nie można zawężać pola działania i marzyć tylko o Hamlecie. Jedne role gra się dla przyjemności, innymi zarabia na dom i rodzinę.

źródło: NKJP: Świeżość uczuć, Dziennik Polski, 2001-11-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiam
zarabiamy
2 os. zarabiasz
zarabiacie
3 os. zarabia
zarabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałem
+(e)m zarabiał
zarabiałam
+(e)m zarabiała
zarabiałom
+(e)m zarabiało
zarabialiśmy
+(e)śmy zarabiali
zarabiałyśmy
+(e)śmy zarabiały
2 os. zarabiałeś
+(e)ś zarabiał
zarabiałaś
+(e)ś zarabiała
zarabiałoś
+(e)ś zarabiało
zarabialiście
+(e)ście zarabiali
zarabiałyście
+(e)ście zarabiały
3 os. zarabiał
zarabiała
zarabiało
zarabiali
zarabiały

bezosobnik: zarabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zarabiał
będę zarabiać
będę zarabiała
będę zarabiać
będę zarabiało
będę zarabiać
będziemy zarabiali
będziemy zarabiać
będziemy zarabiały
będziemy zarabiać
2 os. będziesz zarabiał
będziesz zarabiać
będziesz zarabiała
będziesz zarabiać
będziesz zarabiało
będziesz zarabiać
będziecie zarabiali
będziecie zarabiać
będziecie zarabiały
będziecie zarabiać
3 os. będzie zarabiał
będzie zarabiać
będzie zarabiała
będzie zarabiać
będzie zarabiało
będzie zarabiać
będą zarabiali
będą zarabiać
będą zarabiały
będą zarabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiajmy
2 os. zarabiaj
zarabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałbym
bym zarabiał
zarabiałabym
bym zarabiała
zarabiałobym
bym zarabiało
zarabialibyśmy
byśmy zarabiali
zarabiałybyśmy
byśmy zarabiały
2 os. zarabiałbyś
byś zarabiał
zarabiałabyś
byś zarabiała
zarabiałobyś
byś zarabiało
zarabialibyście
byście zarabiali
zarabiałybyście
byście zarabiały
3 os. zarabiałby
by zarabiał
zarabiałaby
by zarabiała
zarabiałoby
by zarabiało
zarabialiby
by zarabiali
zarabiałyby
by zarabiały

bezosobnik: zarabiano by

bezokolicznik: zarabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zarabiając

gerundium: zarabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zarabianie
zarabiania
D. zarabiania
zarabiań
C. zarabianiu
zarabianiom
B. zarabianie
zarabiania
N. zarabianiem
zarabianiami
Ms. zarabianiu
zarabianiach
W. zarabianie
zarabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zarabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiający
zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiająca
D. zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającej
C. zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającej
B. zarabiającego
zarabiającego
zarabiający
zarabiające
zarabiającą
N. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającą
Ms. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiające
D. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających
C. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
B. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiające
N. zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
Ms. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zarabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiany
zarabiany
zarabiany
zarabiane
zarabiana
D. zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianej
C. zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianej
B. zarabianego
zarabianego
zarabiany
zarabiane
zarabianą
N. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianą
Ms. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiani
zarabiani
zarabiane
zarabiane
D. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych
C. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
B. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabiane
N. zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
Ms. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych

odpowiednik aspektowy: zarobić

Składnia

Rzosobowy + zarabiać + bez ograniczeń
Rzosobowy + zarabiać +
CO + (na KIM/CZYM)
Rzosobowy + zarabiać +
(CO) + na KOGO/CO

2. punkt

Definicja

pot. 
zasługiwać sobie na coś swoim czynem lub postępowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Moją silną stroną jest umiejętność zarabiania rzutów karnych, a także niezły strzał.

źródło: NKJP: Zdaniem zawodniczek, Dziennik Polski, 2001-03-29

Ringo Starr dowodził swojej beztroski, zarabiając przez lata na opinię playboya i podejmując ryzykowne próby kariery aktorskiej.

źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Gitara ciągle łka, Polityka, 2001-12-15

Są dorośli i w pełni władz umysłowych, sami sobie wybrali swój los. Powinni wiedzieć, że za pewne sprawy zarabia się baty albo kulę [...] prosto w serce.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiam
zarabiamy
2 os. zarabiasz
zarabiacie
3 os. zarabia
zarabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałem
+(e)m zarabiał
zarabiałam
+(e)m zarabiała
zarabiałom
+(e)m zarabiało
zarabialiśmy
+(e)śmy zarabiali
zarabiałyśmy
+(e)śmy zarabiały
2 os. zarabiałeś
+(e)ś zarabiał
zarabiałaś
+(e)ś zarabiała
zarabiałoś
+(e)ś zarabiało
zarabialiście
+(e)ście zarabiali
zarabiałyście
+(e)ście zarabiały
3 os. zarabiał
zarabiała
zarabiało
zarabiali
zarabiały

bezosobnik: zarabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zarabiał
będę zarabiać
będę zarabiała
będę zarabiać
będę zarabiało
będę zarabiać
będziemy zarabiali
będziemy zarabiać
będziemy zarabiały
będziemy zarabiać
2 os. będziesz zarabiał
będziesz zarabiać
będziesz zarabiała
będziesz zarabiać
będziesz zarabiało
będziesz zarabiać
będziecie zarabiali
będziecie zarabiać
będziecie zarabiały
będziecie zarabiać
3 os. będzie zarabiał
będzie zarabiać
będzie zarabiała
będzie zarabiać
będzie zarabiało
będzie zarabiać
będą zarabiali
będą zarabiać
będą zarabiały
będą zarabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiajmy
2 os. zarabiaj
zarabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałbym
bym zarabiał
zarabiałabym
bym zarabiała
zarabiałobym
bym zarabiało
zarabialibyśmy
byśmy zarabiali
zarabiałybyśmy
byśmy zarabiały
2 os. zarabiałbyś
byś zarabiał
zarabiałabyś
byś zarabiała
zarabiałobyś
byś zarabiało
zarabialibyście
byście zarabiali
zarabiałybyście
byście zarabiały
3 os. zarabiałby
by zarabiał
zarabiałaby
by zarabiała
zarabiałoby
by zarabiało
zarabialiby
by zarabiali
zarabiałyby
by zarabiały

bezosobnik: zarabiano by

bezokolicznik: zarabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zarabiając

gerundium: zarabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zarabianie
zarabiania
D. zarabiania
zarabiań
C. zarabianiu
zarabianiom
B. zarabianie
zarabiania
N. zarabianiem
zarabianiami
Ms. zarabianiu
zarabianiach
W. zarabianie
zarabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zarabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiający
zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiająca
D. zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającej
C. zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającej
B. zarabiającego
zarabiającego
zarabiający
zarabiające
zarabiającą
N. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającą
Ms. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiające
D. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających
C. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
B. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiające
N. zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
Ms. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zarabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiany
zarabiany
zarabiany
zarabiane
zarabiana
D. zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianej
C. zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianej
B. zarabianego
zarabianego
zarabiany
zarabiane
zarabianą
N. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianą
Ms. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiani
zarabiani
zarabiane
zarabiane
D. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych
C. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
B. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabiane
N. zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
Ms. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych

odpowiednik aspektowy: zarobić

Składnia

Rzosobowy + zarabiać +
CO
Rzosobowy + zarabiać +
na CO

3. składniki

Definicja

dokładnie łączyć ze sobą wszystkie składniki czegoś wymagającego zagniatania ręką

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyrabiać, zagniatać

Połączenia

  • zarabiać ciasto
  • zarabiać wodą

Cytaty

Wodą zarabiamy ciasto [...] i kiedy jest już gotowe robimy z niego makaron.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Zaprawę zarabia się wodą w ilości podanej na opakowaniu i po kilkuminutowym okresie dojrzewania rozprowadza po powierzchni posadzki.

źródło: NKJP: Ujarzmianie marmuru, Dziennik Polski, 2000-12-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiam
zarabiamy
2 os. zarabiasz
zarabiacie
3 os. zarabia
zarabiają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałem
+(e)m zarabiał
zarabiałam
+(e)m zarabiała
zarabiałom
+(e)m zarabiało
zarabialiśmy
+(e)śmy zarabiali
zarabiałyśmy
+(e)śmy zarabiały
2 os. zarabiałeś
+(e)ś zarabiał
zarabiałaś
+(e)ś zarabiała
zarabiałoś
+(e)ś zarabiało
zarabialiście
+(e)ście zarabiali
zarabiałyście
+(e)ście zarabiały
3 os. zarabiał
zarabiała
zarabiało
zarabiali
zarabiały

bezosobnik: zarabiano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zarabiał
będę zarabiać
będę zarabiała
będę zarabiać
będę zarabiało
będę zarabiać
będziemy zarabiali
będziemy zarabiać
będziemy zarabiały
będziemy zarabiać
2 os. będziesz zarabiał
będziesz zarabiać
będziesz zarabiała
będziesz zarabiać
będziesz zarabiało
będziesz zarabiać
będziecie zarabiali
będziecie zarabiać
będziecie zarabiały
będziecie zarabiać
3 os. będzie zarabiał
będzie zarabiać
będzie zarabiała
będzie zarabiać
będzie zarabiało
będzie zarabiać
będą zarabiali
będą zarabiać
będą zarabiały
będą zarabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zarabiajmy
2 os. zarabiaj
zarabiajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zarabiałbym
bym zarabiał
zarabiałabym
bym zarabiała
zarabiałobym
bym zarabiało
zarabialibyśmy
byśmy zarabiali
zarabiałybyśmy
byśmy zarabiały
2 os. zarabiałbyś
byś zarabiał
zarabiałabyś
byś zarabiała
zarabiałobyś
byś zarabiało
zarabialibyście
byście zarabiali
zarabiałybyście
byście zarabiały
3 os. zarabiałby
by zarabiał
zarabiałaby
by zarabiała
zarabiałoby
by zarabiało
zarabialiby
by zarabiali
zarabiałyby
by zarabiały

bezosobnik: zarabiano by

bezokolicznik: zarabiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zarabiając

gerundium: zarabianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zarabianie
zarabiania
D. zarabiania
zarabiań
C. zarabianiu
zarabianiom
B. zarabianie
zarabiania
N. zarabianiem
zarabianiami
Ms. zarabianiu
zarabianiach
W. zarabianie
zarabiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zarabiający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiający
zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiająca
D. zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającego
zarabiającej
C. zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającemu
zarabiającej
B. zarabiającego
zarabiającego
zarabiający
zarabiające
zarabiającą
N. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającą
Ms. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiający
zarabiający
zarabiające
zarabiające
D. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających
C. zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
zarabiającym
B. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiające
N. zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
zarabiającymi
Ms. zarabiających
zarabiających
zarabiających
zarabiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zarabiany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zarabiany
zarabiany
zarabiany
zarabiane
zarabiana
D. zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianego
zarabianej
C. zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianemu
zarabianej
B. zarabianego
zarabianego
zarabiany
zarabiane
zarabianą
N. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianą
Ms. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zarabiani
zarabiani
zarabiane
zarabiane
D. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych
C. zarabianym
zarabianym
zarabianym
zarabianym
B. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabiane
N. zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
zarabianymi
Ms. zarabianych
zarabianych
zarabianych
zarabianych

odpowiednik aspektowy: zarobić

Składnia

Rzosobowy + zarabiać +
CO + (CZYM)

Frazeologizmy

coś zarabia na siebie
Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj