UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łyknąć

Chronologizacja

1564, Mącz

Pochodzenie

Zob. łykać

1. pigułkę

Definicja

przesunąć z ust lub pyska do przełyku za pomocą mięśni krtani

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  połknąć, przełknąć

Połączenia

  • łyknąć pastylkę, pigułkę, proszek, ślinę, tabletkę
  • łyknąć szybko
  • łyknąć coś i popić, łyknąć coś i pójść spać, łyknąć coś i wypluć, łyknąć coś i wytrzeć usta

Cytaty

Kątem oka zauważyłem, że niektórzy towarzysze niedoli nerwowo łyknęli ślinę.

źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985

Wyłączył telefon, łyknął pigułkę i poszedł spać.

źródło: KWSJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknę
łykniemy
2 os. łykniesz
łykniecie
3 os. łyknie
łykną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłem
+(e)m łyknął
łyknęłam
+(e)m łyknęła
łyknęłom
+(e)m łyknęło
łyknęliśmy
+(e)śmy łyknęli
łyknęłyśmy
+(e)śmy łyknęły
2 os. łyknąłeś
+(e)ś łyknął
łyknęłaś
+(e)ś łyknęła
łyknęłoś
+(e)ś łyknęło
łyknęliście
+(e)ście łyknęli
łyknęłyście
+(e)ście łyknęły
3 os. łyknął
łyknęła
łyknęło
łyknęli
łyknęły

bezosobnik: łyknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknijmy
2 os. łyknij
łyknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłbym
bym łyknął
łyknęłabym
bym łyknęła
łyknęłobym
bym łyknęło
łyknęlibyśmy
byśmy łyknęli
łyknęłybyśmy
byśmy łyknęły
2 os. łyknąłbyś
byś łyknął
łyknęłabyś
byś łyknęła
łyknęłobyś
byś łyknęło
łyknęlibyście
byście łyknęli
łyknęłybyście
byście łyknęły
3 os. łyknąłby
by łyknął
łyknęłaby
by łyknęła
łyknęłoby
by łyknęło
łyknęliby
by łyknęli
łyknęłyby
by łyknęły

bezosobnik: łyknięto by

bezokolicznik: łyknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: łyknąwszy

gerundium: łyknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyknięcie
łyknięcia
D. łyknięcia
łyknięć
C. łyknięciu
łyknięciom
B. łyknięcie
łyknięcia
N. łyknięciem
łyknięciami
Ms. łyknięciu
łyknięciach
W. łyknięcie
łyknięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: łyknięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łyknięty
łyknięty
łyknięty
łyknięte
łyknięta
D. łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętej
C. łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętej
B. łykniętego
łykniętego
łyknięty
łyknięte
łykniętą
N. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętą
Ms. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łyknięci
łyknięci
łyknięte
łyknięte
D. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych
C. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
B. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łyknięte
N. łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
Ms. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych

odpowiednik aspektowy: łykać

Składnia

Rzżywotny + łyknąć +
CO/CZEGO

2. herbaty

Definicja

pot. 
napić się szybko jakiegoś napoju

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  napić się

Połączenia

  • łyknąć brandy, ginu, gorzałki, herbaty, kawy, koniaku, mleka, piwa, whisky, wina, wody; haust, odrobinę, resztkę, szklaneczkę, zawartość... czegoś
  • łyknąć dla kurażu, dla nabrania odwagi
  • łyknąć na odwagę, na rozgrzewkę
  • łyknąć z bukłaczka, z gąsiorka, z kufla, z manierki, ze szklaneczki

Cytaty

Z zachwytu nad swym pomysłem tak solidnie łyknęła mleka, aż sobie sparzyła wargi...

źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978

Lubusz ogarnął się jako tako, a potem łyknąwszy w sieni nieco żołnierskiego jusznika ruszył na poszukiwanie Szarego.

źródło: KWSJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976

Rudowłosa podniosła gliniany gąsiorek, łyknęła z niego solidnie, raz, potem drugi raz.

źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Skorośmy się tak rozopowiadali przy tym palenisku, to może łykniemy jeszcze jałowcówki i - góral zatarł śniade dłonie - i poopowiadamy jeszcze.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknę
łykniemy
2 os. łykniesz
łykniecie
3 os. łyknie
łykną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłem
+(e)m łyknął
łyknęłam
+(e)m łyknęła
łyknęłom
+(e)m łyknęło
łyknęliśmy
+(e)śmy łyknęli
łyknęłyśmy
+(e)śmy łyknęły
2 os. łyknąłeś
+(e)ś łyknął
łyknęłaś
+(e)ś łyknęła
łyknęłoś
+(e)ś łyknęło
łyknęliście
+(e)ście łyknęli
łyknęłyście
+(e)ście łyknęły
3 os. łyknął
łyknęła
łyknęło
łyknęli
łyknęły

bezosobnik: łyknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknijmy
2 os. łyknij
łyknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłbym
bym łyknął
łyknęłabym
bym łyknęła
łyknęłobym
bym łyknęło
łyknęlibyśmy
byśmy łyknęli
łyknęłybyśmy
byśmy łyknęły
2 os. łyknąłbyś
byś łyknął
łyknęłabyś
byś łyknęła
łyknęłobyś
byś łyknęło
łyknęlibyście
byście łyknęli
łyknęłybyście
byście łyknęły
3 os. łyknąłby
by łyknął
łyknęłaby
by łyknęła
łyknęłoby
by łyknęło
łyknęliby
by łyknęli
łyknęłyby
by łyknęły

bezosobnik: łyknięto by

bezokolicznik: łyknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: łyknąwszy

gerundium: łyknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyknięcie
łyknięcia
D. łyknięcia
łyknięć
C. łyknięciu
łyknięciom
B. łyknięcie
łyknięcia
N. łyknięciem
łyknięciami
Ms. łyknięciu
łyknięciach
W. łyknięcie
łyknięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: łyknięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łyknięty
łyknięty
łyknięty
łyknięte
łyknięta
D. łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętej
C. łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętej
B. łykniętego
łykniętego
łyknięty
łyknięte
łykniętą
N. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętą
Ms. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łyknięci
łyknięci
łyknięte
łyknięte
D. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych
C. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
B. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łyknięte
N. łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
Ms. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych

Składnia

bez ograniczeń + łyknąć +
CO|CZEGO

3. powietrza

Definicja

wciągnąć głęboko do płuc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  wciągnąć

Połączenia

  • łyknąć haust czegoś; gazu, powietrza

Cytaty

Łyknął haust powietrza, niczym bokser trafiony celnym ciosem.

źródło: KWSJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Odetchnij teraz. Łyknij powietrza, bo zaraz ci gębę znowu zatkam.

źródło: KWSJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Wiewiórka lekceważąco machnął ręką. - Raz już łyknąłem tego gazu. Nie boję się.

źródło: KWSJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknę
łykniemy
2 os. łykniesz
łykniecie
3 os. łyknie
łykną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłem
+(e)m łyknął
łyknęłam
+(e)m łyknęła
łyknęłom
+(e)m łyknęło
łyknęliśmy
+(e)śmy łyknęli
łyknęłyśmy
+(e)śmy łyknęły
2 os. łyknąłeś
+(e)ś łyknął
łyknęłaś
+(e)ś łyknęła
łyknęłoś
+(e)ś łyknęło
łyknęliście
+(e)ście łyknęli
łyknęłyście
+(e)ście łyknęły
3 os. łyknął
łyknęła
łyknęło
łyknęli
łyknęły

bezosobnik: łyknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknijmy
2 os. łyknij
łyknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłbym
bym łyknął
łyknęłabym
bym łyknęła
łyknęłobym
bym łyknęło
łyknęlibyśmy
byśmy łyknęli
łyknęłybyśmy
byśmy łyknęły
2 os. łyknąłbyś
byś łyknął
łyknęłabyś
byś łyknęła
łyknęłobyś
byś łyknęło
łyknęlibyście
byście łyknęli
łyknęłybyście
byście łyknęły
3 os. łyknąłby
by łyknął
łyknęłaby
by łyknęła
łyknęłoby
by łyknęło
łyknęliby
by łyknęli
łyknęłyby
by łyknęły

bezosobnik: łyknięto by

bezokolicznik: łyknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: łyknąwszy

gerundium: łyknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyknięcie
łyknięcia
D. łyknięcia
łyknięć
C. łyknięciu
łyknięciom
B. łyknięcie
łyknięcia
N. łyknięciem
łyknięciami
Ms. łyknięciu
łyknięciach
W. łyknięcie
łyknięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: łyknięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łyknięty
łyknięty
łyknięty
łyknięte
łyknięta
D. łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętej
C. łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętej
B. łykniętego
łykniętego
łyknięty
łyknięte
łykniętą
N. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętą
Ms. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łyknięci
łyknięci
łyknięte
łyknięte
D. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych
C. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
B. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łyknięte
N. łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
Ms. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych

odpowiednik aspektowy: łykać

Składnia

Rzżywotny + łyknąć +
CO/CZEGO

4. wiedzy

Definicja

przyswoić sobie jakieś treści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pochłonąć, połknąć

Połączenia

  • łyknąć nieco, trochę... informacji, sztuki, wiedzy...
  • łyknąć kłamstwo

Cytaty

W przedwojennej szkole, gdzie historii starożytnej nie spychano na skraj marginesu w programach nauczania, łyknąłem sporo wiedzy o tamtych czasach.

źródło: KWSJP: Jan Mar: Powrót do kolebki, 1976

- Mam zasadę, że nie uznaję słowa „niemożliwe”. Trzeba tylko uruchomić plan. - Komisja to w każdym razie chyba łyknie.

źródło: KWSJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Teza została łyknięta, bo trafiła w ich mentalność i sposób rozumowania.

źródło: KWSJP: Wizy i dewizy, Dziennik Polski - Magazyn, 2004-01-23

Łykną każdy bajer. A większość dziękuje i jest wdzięczna, że ktoś im odmienia ten parszywy los.

źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknę
łykniemy
2 os. łykniesz
łykniecie
3 os. łyknie
łykną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłem
+(e)m łyknął
łyknęłam
+(e)m łyknęła
łyknęłom
+(e)m łyknęło
łyknęliśmy
+(e)śmy łyknęli
łyknęłyśmy
+(e)śmy łyknęły
2 os. łyknąłeś
+(e)ś łyknął
łyknęłaś
+(e)ś łyknęła
łyknęłoś
+(e)ś łyknęło
łyknęliście
+(e)ście łyknęli
łyknęłyście
+(e)ście łyknęły
3 os. łyknął
łyknęła
łyknęło
łyknęli
łyknęły

bezosobnik: łyknięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. łyknijmy
2 os. łyknij
łyknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. łyknąłbym
bym łyknął
łyknęłabym
bym łyknęła
łyknęłobym
bym łyknęło
łyknęlibyśmy
byśmy łyknęli
łyknęłybyśmy
byśmy łyknęły
2 os. łyknąłbyś
byś łyknął
łyknęłabyś
byś łyknęła
łyknęłobyś
byś łyknęło
łyknęlibyście
byście łyknęli
łyknęłybyście
byście łyknęły
3 os. łyknąłby
by łyknął
łyknęłaby
by łyknęła
łyknęłoby
by łyknęło
łyknęliby
by łyknęli
łyknęłyby
by łyknęły

bezosobnik: łyknięto by

bezokolicznik: łyknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: łyknąwszy

gerundium: łyknięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyknięcie
łyknięcia
D. łyknięcia
łyknięć
C. łyknięciu
łyknięciom
B. łyknięcie
łyknięcia
N. łyknięciem
łyknięciami
Ms. łyknięciu
łyknięciach
W. łyknięcie
łyknięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: łyknięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. łyknięty
łyknięty
łyknięty
łyknięte
łyknięta
D. łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętego
łykniętej
C. łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętemu
łykniętej
B. łykniętego
łykniętego
łyknięty
łyknięte
łykniętą
N. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętą
Ms. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. łyknięci
łyknięci
łyknięte
łyknięte
D. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych
C. łykniętym
łykniętym
łykniętym
łykniętym
B. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łyknięte
N. łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
łykniętymi
Ms. łykniętych
łykniętych
łykniętych
łykniętych

odpowiednik aspektowy: łykać

Składnia

Rzosobowy + łyknąć +
CO/CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj