UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyciągać

Chronologizacja

1466, SStp
W postaci wycięgać

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyciągam
wyciągamy
2 os. wyciągasz
wyciągacie
3 os. wyciąga
wyciągają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyciągałem
+(e)m wyciągał
wyciągałam
+(e)m wyciągała
wyciągałom
+(e)m wyciągało
wyciągaliśmy
+(e)śmy wyciągali
wyciągałyśmy
+(e)śmy wyciągały
2 os. wyciągałeś
+(e)ś wyciągał
wyciągałaś
+(e)ś wyciągała
wyciągałoś
+(e)ś wyciągało
wyciągaliście
+(e)ście wyciągali
wyciągałyście
+(e)ście wyciągały
3 os. wyciągał
wyciągała
wyciągało
wyciągali
wyciągały

bezosobnik: wyciągano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wyciągał
będę wyciągać
będę wyciągała
będę wyciągać
będę wyciągało
będę wyciągać
będziemy wyciągali
będziemy wyciągać
będziemy wyciągały
będziemy wyciągać
2 os. będziesz wyciągał
będziesz wyciągać
będziesz wyciągała
będziesz wyciągać
będziesz wyciągało
będziesz wyciągać
będziecie wyciągali
będziecie wyciągać
będziecie wyciągały
będziecie wyciągać
3 os. będzie wyciągał
będzie wyciągać
będzie wyciągała
będzie wyciągać
będzie wyciągało
będzie wyciągać
będą wyciągali
będą wyciągać
będą wyciągały
będą wyciągać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyciągajmy
2 os. wyciągaj
wyciągajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyciągałbym
bym wyciągał
wyciągałabym
bym wyciągała
wyciągałobym
bym wyciągało
wyciągalibyśmy
byśmy wyciągali
wyciągałybyśmy
byśmy wyciągały
2 os. wyciągałbyś
byś wyciągał
wyciągałabyś
byś wyciągała
wyciągałobyś
byś wyciągało
wyciągalibyście
byście wyciągali
wyciągałybyście
byście wyciągały
3 os. wyciągałby
by wyciągał
wyciągałaby
by wyciągała
wyciągałoby
by wyciągało
wyciągaliby
by wyciągali
wyciągałyby
by wyciągały

bezosobnik: wyciągano by

bezokolicznik: wyciągać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyciągając

gerundium: wyciąganie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wyciąganie
wyciągania
D. wyciągania
wyciągań
C. wyciąganiu
wyciąganiom
B. wyciąganie
wyciągania
N. wyciąganiem
wyciąganiami
Ms. wyciąganiu
wyciąganiach
W. wyciąganie
wyciągania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyciągający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyciągający
wyciągający
wyciągający
wyciągające
wyciągająca
D. wyciągającego
wyciągającego
wyciągającego
wyciągającego
wyciągającej
C. wyciągającemu
wyciągającemu
wyciągającemu
wyciągającemu
wyciągającej
B. wyciągającego
wyciągającego
wyciągający
wyciągające
wyciągającą
N. wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
wyciągającą
Ms. wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
wyciągającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyciągający
wyciągający
wyciągające
wyciągające
D. wyciągających
wyciągających
wyciągających
wyciągających
C. wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
wyciągającym
B. wyciągających
wyciągających
wyciągających
wyciągające
N. wyciągającymi
wyciągającymi
wyciągającymi
wyciągającymi
Ms. wyciągających
wyciągających
wyciągających
wyciągających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyciągany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wyciągany
wyciągany
wyciągany
wyciągane
wyciągana
D. wyciąganego
wyciąganego
wyciąganego
wyciąganego
wyciąganej
C. wyciąganemu
wyciąganemu
wyciąganemu
wyciąganemu
wyciąganej
B. wyciąganego
wyciąganego
wyciągany
wyciągane
wyciąganą
N. wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
wyciąganą
Ms. wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
wyciąganej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wyciągani
wyciągani
wyciągane
wyciągane
D. wyciąganych
wyciąganych
wyciąganych
wyciąganych
C. wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
wyciąganym
B. wyciąganych
wyciąganych
wyciąganych
wyciągane
N. wyciąganymi
wyciąganymi
wyciąganymi
wyciąganymi
Ms. wyciąganych
wyciąganych
wyciąganych
wyciąganych

odpowiednik aspektowy: wyciągnąć

Pochodzenie

Z przedrostkiem wy- od psł. *tęgati (> *tędzati) 'ciągać, wlec, szarpać'; zob. ciągnąć

1. gumę

Definicja

ciągnąc, czynić coś dłuższym lub bardziej naprężonym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • wyciągać gumę, sprężynę; pościel, tkaninę

Cytaty

Flanela zimą jest super, mięciutka, miła w dotyku, a w dodatku cieplutka. A w pozostałe pory roku u mnie kora (jestem zbyt wygodna, by maglować, czy nawet zanosić do magla a potem „wyciągać” pościel)

źródło: Internet: maluchy.pl/forum

Moczenie pościeli „na noc” znam do tej pory, krochmalenie, wyciąganie pościeli, przechadzka do magla....

źródło: Internet

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

2. z kieszeni

Definicja

wyjmować coś z wnętrza czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • wyciągać broń, butelkę, chusteczkę, kartkę, kluczyki, komórkę, legitymację, mapę, miecz, notes, nóż, papierosa, pistolet, portfel, rewolwer, szablę, sztylet, telefon, zapałki
  • wyciągać z kabury, z kieszeni, z szafy, z szuflady, z torebki
  • wyciągać zza pazuchy

Cytaty

Zatrzymuje się, wyciąga pudełko papierosów i zapalniczkę.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975

Zdziwiony ksiądz Cupaiuolo obserwował, jak Anwaldt podchodzi do wieszaka i wyciąga z kieszeni płaszcza gazetę.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Helena z uczuciem czczej przykrości wyciągała kolejne szuflady, w których nic nie było.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO + (SKĄD)

3. ze studni

Definicja

pokonując opór, wydobyć coś na wierzch

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciągnąć

Połączenia

  • wyciągać sieci, wiadro (z wodą), wodę
  • wyciągać z jeziora, z wody, ze studni
  • spuszczać i wyciągać

Cytaty

Żurawie, złożone z poprzecznej żerdzi, opartej o rozwidlony słup i obciążonej na jednym końcu, służą do wyciągania wiadra ze studni.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Gdy spuściłem kamień do wnętrza komina, w twarz buchnęła mi czarna chmura. Spuszczałem i wyciągałem kamień jeszcze kilka razy, aż udało mi się przepchać komin.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

Szli gęsiego, jeden za drugim, ledwo nogi wyciągali z tego śniegu.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO + (SKĄD)

4. ręce

Definicja

prostować albo wysuwać w określonym kierunku jakąś część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • wyciągać dłoń, głowę, nogi, ramię, ręce, szyję
  • wyciągać do przodu

Cytaty

- Może czeresienkę - zapytała pani Jola, wyciągając w stronę Patera koszyk.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Teresa wyciąga do tyłu rękę, w kierunku Kacpra.

źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 213, 2002

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

5. do kina

Definicja

nakłaniać kogoś, żeby opuścił jakieś miejsce lub udał się gdzieś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • wyciągać kogoś do kina, do knajpy, do lasu, do parku, do teatru
  • wyciągać kogoś na film, na grzyby, na koncert, na lody, na spacer
  • wyciągać kogoś z domu, z łózka, z pracy

Cytaty

Wyciągała go na spacery do parku, kilka razy do teatru, czy kina, ale podobnie jak on była raczej domatorką.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

Słuchając wywodów łowczego, czuł się jak niedźwiedź, którego
przemocą wyciągają z barłogu, by stanął do tańca.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
KOGO + (SKĄD/DOKĄD)

6. z więzienia

Definicja

pot. 
pomagać komuś wydostać się z jakiegoś miejsca, w którym przebywanie nie jest przyjemnością, lub z niekorzystnej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • wyciągać kogoś z aresztu, z biedy, z błota, z długów, z kłopotów, z opresji, z tarapatów, z więzienia

Cytaty

Pamiętam rozmowy z dzieciństwa - o tym, jak zostali wcieleni do armii niemieckiej, dostali się do niewoli pod Stalingradem [...], jak ich później kościuszkowcy z obozów wyciągali.

źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005

Miałam tyle okazji, palec opatrzności za każdym razem wyciągał mnie z tej zbiorowej egzekucji w niebie.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
KOGO + (z CZEGO)

7. na zwierzenia

Definicja

nakłaniać kogoś do mówienia na jakiś temat

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • wyciągać kogoś na pogaduszki, na plotki, na rozmowę, na wspomnienia, na zwierzenia

Cytaty

Na korytarzach często natykałem się na niego, jak zagadywał innych kuracjuszy i wyciągał na zwierzenia.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005

Nowe pismo teatralne wyciąga mnie na pogaduszki. Najpierw się wykręcam, nie znam teatru, nie lubię.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
KOGO + (na CO)

8. zeznania

Definicja

pot. 
uzyskiwać coś od kogoś, zwykle podstępem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • wyciągać od kogoś adresy, informacje, nazwiska, pieniądze, prawdę, szczegóły czegoś, wiadomości, zeznania

Cytaty

- A jak pan sobie poradził z tym zawodnikiem? - spytał Kukieła. - Wszystko trzeba z pana wyciągać!

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997

[...] z Sandżeja zawsze trzeba było wyciągać wszystkie informacje. Te brzmiały intrygująco i wszyscy trzej chłopcy usiedli w hamakach.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002

„Dzicy” rzucali się z krzykiem na niego, wyciągając pieniądze, zaklinając o kupno bułki.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

- Inkwizycja zatem jest zajęta wyciąganiem z owych jeńców zeznań. Chwilowo więc, sądzicie, nie będzie miała na nas czasu?

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO + (od KOGO)

9. stare sprawy

Definicja

pot. 
przypominać komuś o jakichś wydarzeniach z przeszłości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • wyciągać dawne dzieje, historie z przeszłości, stare sprawy

Cytaty

Wyciąga tę historię z Anglii [...], przed nią tylko opowieść o Alinie, z którą spotykał się przez cztery lata, gdy jej mąż wyjeżdżał w dalekie podróże.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

Po co wyciągasz stare sprawy? Po co Wam to?

źródło: NKJP: Małżeństwo - szczere czy nie, www.forumowisko.pl, 2008-09-23

Ale sposób, w jaki żona wyraziła swoje niezadowolenie, jest dla Piotra upokarzający. Odgryza się więc, wyciągając stare sprawy.

źródło: Internet

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

10. wnioski

Definicja

formułować coś na podstawie analizy sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wysnuwać

Połączenia

  • wyciągać konkluzję, morał, naukę, wnioski

Cytaty

W Polsce mnożyły się oznaki zmęczenia i niezadowolenia z przedłużającego się stanu wojny. Poza tym wyciągając naukę z fatalnej lekcji na Warmii i Mazurach rozumiano, że jest nadzwyczaj ważne, ażeby pokój został zawarty przed plebiscytem na Górnym Śląsku, który wyznaczono na 20 marca 1921 r.

źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995

Fakty kojarzyłem prawidłowo, z obserwacji wyciągałem właściwe wnioski.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

11. korzyści

Definicja

uzyskiwać coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciągnąć

Połączenia

  • wyciągać korzyści, zyski

Cytaty

Dochodzi wręcz do tego w tym prawie, że dawane łapówki można odpisywać od podatków. Czyli mało, że jest to ugruntowane prawnie, to jeszcze można z tego wyciągać korzyści.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.01.2000

Działał wedle zasad klasycznej piramidy, do której wszyscy się dokładają, ale tylko niektórzy wyciągają zyski.

źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Głupich nie sieją, nie orzą, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-02-10

W połowie drogi jestem do fotela zastępcy [...]. Wiesz, ile taki zastępca rocznie wyciąga?

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

500-1800 zł na rękę wyciąga miesięcznie przedstawiciel handlowy znanego producenta artykułów spożywczych

źródło: NKJP: Tarnowska Lista Płac (2), Dziennik Polski 2002-09-17

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

12. setkę

Definicja

pot. 
móc osiągać określoną prędkość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • wyciągać jakąś cenę, prędkość

Cytaty

- Gdyby się panu śpieszyło, nie jechałby pan takim gratem. Pański rupieć nie wyciąga więcej niż trzydzieści kilometrów na godzinę.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
ILE

13. nutę

Definicja

śpiewać czysto wysokie tony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • wyciągać arię, górne E, melodię, nutę, trzy oktawy
  • wyciągać sopranem
  • wyciągać bez trudu, bez wysiłku
  • wyciągać z trudem, z wysiłkiem

Cytaty

- Wyciągaj nutki, wyciągaj! Wykrzykiwali stare żartobliwe przyśpiewki, od których drżały kiedyś i mrugały pogodnie jasne płomyki świec na obrusie.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

Jest w tytułowym utworze jeden fragment, gdzie wyciąga dźwięki do góry i niestety nie brzmi to za dobrze.

źródło: Internet: muzyka.gildia.pl

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO

14. pierwiastek

Definicja

obliczać określoną wartość matematyczną z jakiejś liczby albo liczb

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • wyciągać logarytm, pierwiastek, średnią

Cytaty

[...] ustalono by liczbę głosów w Radzie UE, wyciągając pierwiastek z liczby ludności kraju i dzieląc wynik przez określony współczynnik, który zapewne odpowiadałby wszystkim miejscom w Radzie.

źródło: NKJP: Ludność do kwadratu, Usenet -- pl.soc.polityka, 2004-03-04

Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej wyciąga średnią z ocen wystawionych przez poszczególnych członków Komisji.

źródło: NKJP: (PMG): Europejska olimpiada społeczno-prawna, Wikipedia.pl, 2009-03-24

Składnia

bez ograniczeń + wyciągać +
CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś podaje pomocną dłoń komuś
ktoś wyciąga pomocną rękę do kogoś
ktoś wyciąga pomocną dłoń do kogoś
ktoś wyciąga kasztany z ognia za kogoś
ktoś wyciąga asa z rękawa
ktoś wyciąga kasztany z ognia czyimiś rękoma
ktoś wyciąga kasztany z ognia czyimiś rękami
ktoś wyciąga kogoś za uszy
ktoś wyciąga kogoś/coś jak królika z kapelusza
ktoś wyciąga konsekwencje
ktoś wyciąga kopyta
ktoś wyciąga nogi
ktoś wyciąga kopyta
ktoś wyciąga nogi
ktoś wyciąga rękę do kogoś
ktoś wyciąga rękę po coś
ktoś wyciąga z lamusa coś
ktoś/coś wyciąga na światło dzienne coś
ktoś wyciąga na jaw coś
ktoś wyciąga na wierzch coś
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj