UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

konstrukcja

Chronologizacja

SJPXVII, SL: (inne znaczenie), SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ang. construction

fr. construction

niem. Konstruktion

z łac. constrūctio 'spojenie, budowa'

1.a czynność

Definicja

konstruowanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

konstrukcja algorytmu, testu, czujnika...
trudnić się, zajmować się konstrukcją czegoś

Cytaty

	Nowa linia nosi numer 13 i łączy główny dworzec kolejowy z leżącą po drugiej stronie Rodanu dzielnicą Plainpalais i linią 12. Mimo że liczy zaledwie 3,3 kilometra, to jej konstrukcja trwała prawie dwa lata i kosztowała 30 milionów dolarów. źródło: NKJP: Tomasz Surdel: Trzynastka znów jeździ po Genewie, Gazeta Wyborcza, 1995-06-09
	Cox i Small (1978) wykorzystali pewne pojęcia geometrii różniczkowej do konstrukcji testu. źródło: NKJP: Czesław Domański, Krystyna Pruska, Wiesław Wagner: Wnioskowanie statystyczne przy nieklasycznych założeniach, 1998
	Konstrukcja rozpoczęła się w 1966 roku, otwarcia dokonano w grudniu 1970 roku, a trzy lata potem obiekt został całkowicie oddany do użytku. źródło: NKJP: Ewa Kamińska: Symbol pokoju, Dziennik Polski, 2001-11-28
	Krzysztof Giaro jest informatykiem, zajmuje się konstrukcją algorytmów komputerowych wyszukujących najlepsze rozwiązanie danego zagadnienia spośród wielu dopuszczalnych. źródło: NKJP: Krzysztof Gontarek: 25 tys. dla polskich talentów, Dziennik Internautów, 2003-10-24
	Do konstrukcji czujników wykorzystuje się takie polimery przewodzące, jak polianilina, polipirol, politiofen i inne. źródło: NKJP: Joanna Kośmider, Barbara Mazur-Chrzanowska, Bartosz Wyszyński, Odory, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

konstrukcja

(CZEGO)

1.b rezultat

Definicja

rzecz zbudowana

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny

Połączenia

klasyczna, nowoczesna, współczesna; ciężka, lekka; ciekawa; solidna konstrukcja
konstrukcja z lat dwudziestych/z lat 20., z lat osiemdziesiątych/z lat 80., z lat siedemdziesiątych/z lat 70.
konstrukcja z kopułą, z wieżyczkami

Cytaty

	Pogoda sprzyjała pływakom, podobnie jak i publiczność, która licznie zgromadziła się na raciborskim brzegu Odry, by przyjrzeć się ciekawym konstrukcjom pływającym. źródło: NKJP: (JaGA): Odra jest zaraźliwa, Nowiny Raciborskie, 2008-06-17
	20 „stoczwórek” trafi wkrótce do Stanów Zjednoczonych. Wilga - solidna konstrukcja sprzed 30 lat nadal znajduje nabywców na świecie. źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Latający Volkswagen, Gazeta Wyborcza, 1993-07-12
	Później, po przełomie, wśród mieszkańców pojawili się średnio zamożni przedsiębiorcy, na zgrzebnych tynkach-barankach wyrosły amerykańskie sidingi, a na pustych jeszcze parcelach postmodernistyczne konstrukcje z wieżyczkami, wywiniętymi daszkami, kopułkami ze szkła. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	To na ziemi amerykańskiej stanęła Statua Wolności [...], olbrzymi pomnik pogańskiej bogini, do której szkielet zaprojektował mason Eiffel, budowniczy bezużytecznej, szpecącej Paryż żelaznej konstrukcji, naśladującej wieżę Babel. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Składnia

konstrukcja

JAKA

2. szkielet budowli

Definicja

szkielet jakiejś budowli składający się z podpór, prętów sztywno ze sobą połączonych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Połączenia

konstrukcja aluminiowa, metalowa, stalowa, szachulcowa, żelazna, żelbetowa; nośna, ryglowa, słupowa, szkieletowa, zrębowa
element, fragment; rodzaj, typ; montaż konstrukcji
budować, instalować, mocować, postawić, zamontować; zastosować; naruszyć/naruszać, wymienić; podtrzymywać; zabezpieczyć; malować, remontować konstrukcję;
stawianie, wznoszenie, wykonanie; obciążenie, uszkodzenie; wzmocnienie konstrukcji

Cytaty

	Spółka [...] powstała w grudniu 1992 r. Zajmuje się budową obiektów użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych oraz obiektów inżynierskich i przemysłowych. Produkuje też prefabrykaty żelbetowe, beton towarowy oraz elementy konstrukcji stalowych. źródło: NKJP: (M.CH.): Akcje dla wybranych, Dziennik Polski, 1999-01-11
	Wykonana ze szkła i metalu misterna konstrukcja dachu parlamentu zawaliła się, zasypując salę obrad. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
	Malowaliśmy niedostępne elementy konstrukcji nośnej dachu - potężne legary na wysokości 60 metrów, oddalone od siebie o sześć metrów. źródło: NKJP: Anna Bikont: Opowieści, Gazeta Wyborcza - Dodatek, 1994-02-04
	Od połowy stycznia ograniczony został z 15 do 2,5 tonaż pojazdów, jakie mogą wjeżdżać na most, wykonano podparcie mostu (podstemplowanie) stalową konstrukcją wsporczą. źródło: NKJP: MM: Wyeliminują mijankę, Dziennik Polski, 2002-04-09
	Dokonywane w poprzednich latach doraźne remonty bieżące nawierzchni jezdni pozwalały utrzymać jego przejezdność, lecz nie likwidowały ciągle postępującej degradacji elementów konstrukcji nośnej całego obiektu. źródło: NKJP: Filary Piastowskiego, Dziennik Polski, 2000-08-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Składnia

konstrukcja

JAKA

3. struktura

Definicja

sposób uporządkowania elementów składowych w jakimś dziele, w jakiejś pracy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

ciekawa, logiczna, przejrzysta, spójna, zaskakująca konstrukcja
konstrukcja książki, opowiadania, powieści, wiersza

Cytaty

	Książka ma ciekawą konstrukcję, na poły chronologiczną, na poły tematyczną. Autor niekiedy pochyla się nad konkretną epoką lub stylem, czasami na warsztat bierze jakiś motyw (np. satanizm lub „tradycja antykobieca”). źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Szpetna sztuka, 2007-10-20
	Nie znam konstrukcji pierwszej wersji powieści, więc nie jestem w stanie dowieść przewagi kompozycyjnej wersji nowej nad starą. źródło: NKJP: Zbigniew Bieńkowski: Przyszłość… przeszłości, 1996
	Liczy się konstrukcja fabuły, umiejętność budowania postaci przez dialog, wreszcie warsztat humorysty, zasady, które w każdym języku są te same. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Konstrukcja filmu jest nieustanną przeplatanką przeszłości i teraźniejszości. źródło: NKJP: Obrazy z pamięci, Dziennik Polski, 2000-12-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	konstrukcja	+	CZEGO
	+	konstrukcja	+	JAKA

4. dzieło

Definicja

to, co zostało wymyślone w wyniku pracy nad czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

wybitna, znakomita konstrukcja; konstrukcja artystyczna, dramatyczna, literacka

Cytaty

	Byłoby przesadą mówić o realizmie, ponieważ wielkie konstrukcje dramaturgiczne Wyspiańskiego nie mieszczą się w tej poetyce. Poszczególne cegły i bryły tych konstrukcji bywają jednak po krakowsku realistyczne. źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1997
	Reżyser i operator realizują jakieś bardzo dziwne konstrukcje, aktorom nie wyjaśniają prawie nic. Można się tylko domyślać, o co chodzi. Przepada połowa wartości, które mógłby dodać aktor. źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998
	Osobiście interesuję się tą sprawą od kilku lat i skłaniam się do poglądu, iż jakikolwiek środkowo-wschodnioeuropejski związek regionalny pomyślany jako konstrukcja wyraźnie antyniemiecka nie miałby szans realizacji i nie spełniłby swej roli (ponieważ by się nie narodził). źródło: NKJP: Mieroszewski Juliusz: Finał klasycznej Europy, 1997
	Opracowany przez Handley Page bombowiec stał się pierwowzorem kolejnej znakomitej konstrukcji tej firmy Halifax. źródło: NKJP: Maikking: Avro Manchester, Wikipedia.pl, 2009-05-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Składnia

konstrukcja

JAKA

5. w języku

Definicja

określona jednostka języka zbudowana z powiązanych ze sobą elementów znaczących (morfemów lub wyrazów)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

struktura

Połączenia

konstrukcja gramatyczna, językowa, metaforyczna, składniowa, zdaniowa
konstrukcja z dopełniaczem, z imiesłowem, z przyimkiem

Cytaty

	Zdaniem pracowników Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego, którzy są autorami ankiet, uczniowie mają kłopoty ze stworzeniem pewnych konstrukcji gramatycznych, potrafią natomiast je analizować. źródło: NKJP: Myślenie zamiast „wkuwania”, Dziennik Polski, 1998-02-17
	Prawdę mówiąc, tylko w jednym przypadku ta konstrukcja językowa wydaje się poprawna. źródło: NKJP: Póki co, nie jestem w stanie, Dziennik Polski, 2003-04-26
	Pomimo że znaczenie może być różnie wyrażane poprzez konstrukcje językowe w różnych językach naturalnych, to wydaje się, że w znacznym zakresie może być sprowadzone do tych samych, wyróżnionych aspektów. źródło: NKJP: Maciej Piasecki: Model znaczenia polskiej frazy rzeczownikowej, rękopis
	A zatem kontynuacja jest możliwa, ale jest możliwa wtedy, kiedy nie spieramy się o konstrukcje werbalne i o deklaracje, a mówimy o koncepcjach i ludziach, którzy te koncepcje polityczne są w stanie realizować. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.06.2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Składnia

konstrukcja

JAKA

6. w geometrii

Definicja

metoda wykreślania figur geometrycznych na podstawie odpowiednich danych, za pomocą specjalnych przyrządów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

konstrukcje geometryczne
konstrukcja odcinka, okręgu, sześciokąta, trójkąta
wykonać, wykreślić konstrukcję

Cytaty

Przy odwzorowaniach okręgu metodą kolineacji środkowej będziemy uwzględniać tylko te elementy okręgu, które pozwolą wykreślić jego perspektywiczny obraz za pomocą znanych konstrukcji geometrycznych.

źródło: NKJP: Zbigniew Brzosko: Wykreślna restytucja perspektywy, 1995

Najwygodniej jest wykorzystać do konstrukcji bryły płaszczyznę zwierciadła cieczy – wysokość ciśnienia stanowi wtedy po prostu odległość danej powierzchni krzywoliniowej od zwierciadła (rys. 11).

źródło: NKJP: Krzysztof Wojciech Książyński: tytuł Hydraulika zestawienie pojęć i wzorów stosowanych w budownictwie, 2005

Wykonaj konstrukcję rombu, mając dane długości jego przekątnych.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	konstrukcja	konstrukcje
D.	konstrukcji	konstrukcji	neut
D.	konstrukcji	konstrukcyj	char
C.	konstrukcji	konstrukcjom
B.	konstrukcję	konstrukcje
N.	konstrukcją	konstrukcjami
Ms.	konstrukcji	konstrukcjach
W.	konstrukcjo	konstrukcje

Składnia

konstrukcja

CZEGO

Frazeologizmy

konstrukcja psychiczna

Data ostatniej modyfikacji: 06.03.2014