Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dojrzeć (biologicznie)
1. człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość |
Połączenia
- pełna; przedwczesna dojrzałość; dojrzałość biologiczna, płciowa
- dojrzałość dziecka, człowieka; komórek, płuc...; organizmu
- stopień dojrzałości
- osiągnąć dojrzałość
Cytaty
Druga metoda jest absolutnym hitem światowym, polecanym przez światowych ekspertów zdrowia i umysłu. [...] Może wspomagać rozwój mózgu już od trzeciego roku życia aż do dojrzałości. źródło: NKJP: Współpracownik: Gra komputerowa zamiast rozmowy z psychologiem, Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-05 |
|
Najbardziej charakterystyczną metodą przy opisie dojrzałości biologicznej dziecka jest tzw. wiek morfologiczny, określany głównie na podstawie wysokości i ciężaru ciała. źródło: NKJP: Małgorzata Pamuła: Wczesne nauczanie języków obcych. Integracja języka obcego z przedmiotami artystycznymi w młodszych klasach szkoły podstawowej, 2002 |
|
Po porodzie to stopień dojrzałości płuc warunkuje w zasadniczym stopniu możliwość przeżycia noworodka i decyduje o konieczności wspomagania jego oddychania. źródło: NKJP: Andrzej Piotrowski: Niewydolność oddechowa noworodków - zapobieganie i leczenie, 1995 |
|
Możemy wspomóc płód jeszcze w łonie matki, przyspieszając jego rozwój i dojrzałość. źródło: NKJP: (E): Szansa dla najmniejszych, Dziennik Polski, 2001-05-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. owocu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość |
Połączenia
- dojrzałość owocu
Cytaty
[...] ubrana w krótkie spodenki z materiału przypominającego spękaną od dojrzałości śliwkę [...]. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001 |
|
Podstawowe znaczenie dla jakości ma dojrzałość owoców. Śliwki powinny zostać zebrane w odpowiednim momencie, ani za wcześnie, ani za późno. źródło: NKJP: Suknia sierżanta i śliwki z serem, Dziennik Polski, 2002-08-17 |
|
Mnie się przypominają podeschnięte trawy nawisłe grzywą z mogił, z piaskowych garbków, poszum brzozowych rozchwianych warkoczy, a na palcach uniesionych do przeżegnania zapach poziomek. Nawet ich nie skubałem, same z dojrzałości kapały na dłoń. Rozcierałem je zębami, słodziutkie były. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Wojciech Żukrowski, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
3. artysty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość |
Połączenia
- duża, niezwykła, pełna, prawdziwa, wyjątkowa; wewnętrzna; odpowiednia dojrzałość; dojrzałość artystyczna, kompozytorska, literacka, muzyczna, naukowa, obywatelska, poetycka, polityczna, zawodowa; duchowa, emocjonalna, intelektualna, moralna, psychiczna, seksualna, społeczna, umysłowa, życiowa
- dojrzałość człowieka; matki, ojca; małżonków; artysty, autora, polityka; narodu, społeczeństwa
- dojrzałość i mądrość; dojrzałość i odpowiedzialność
- oznaka, wyraz; próba, test dojrzałości
- osiągnąć; pokazać dojrzałość
- wykazać się dojrzałością
- apelować o dojrzałość
Cytaty
Koncert był długo przygotowywany, zamysłem organizatorów było pokazać całe spektrum świadomości i dojrzałości muzycznej młodego, zaledwie 21-letniego artysty. źródło: NKJP: (e.Ż): Naprzeciw marzeniom, Nowiny Raciborskie, 2005-10-11 |
|
[...] naród jest jeszcze w dużej mierze głupi i zacofany. Na szczęście większość wykazała dojrzałość polityczną i ostatecznie Tony Kozlowski wygrał wybory. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006 |
|
Przyjęcie konstytucji uważam za doniosłe wydarzenie polityczne i historyczne, świadczące o dojrzałości polityków zasiadających w parlamencie, ich poczuciu odpowiedzialności wobec Polski i wyborców. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.09.1997 |
|
Pełną dojrzałość artystyczną osiągnęła Olga Boznańska po 1897 roku, kiedy związała się z Paryżem. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą, Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | dojrzałość | + |
(JAKA)
|
|
+ | dojrzałość | + |
(KOGO)
|
4. do ojcostwa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość | |
hiperonimy: | gotowość |
Połączenia
- dojrzałość do macierzyństwa, małżeństwa, ojcostwa, rodzicielstwa, roli ojca, związku
Cytaty
Powyższy sen, pozostający w klimacie amerykańskiego filmu, przyśnił się dorastającej dziewczynie i obrazuje jej poziom dojrzałości do stworzenia związku partnerskiego. Na razie miłość, jaką jest w stanie zaoferować, okazuje się bardzo egoistyczna. źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny - klucz, 2001 |
|
Tej dojrzałej decyzji brak zawsze tam, gdzie osobowość ojca jest niedojrzała, dlatego też społeczeństwo stara się określić przepisami wiek rodziców, chcąc możliwie zapewnić dojrzałość do rodzicielstwa. źródło: NKJP: Wanda Półtawska: Eros et iuventus!, 2009 |
|
Rozwój społeczny dziecka polega na zdobywaniu dojrzałości do funkcjonowania w społeczeństwie. źródło: NKJP: Małgorzata Żmudzka-Kosała: Zarządzanie czasem w rodzinie, 2008 |
|
[...] możemy mieć złe przeczucia, jeśli chodzi o ten aspekt polskiej dojrzałości do Unii Europejskiej, jaką jest zdolność pozyskiwania funduszy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 02.04.2004 |
|
Chłopcy dojrzewają troszkę wolniej niż dziewczynki w związku z tym mężczyzna może osiągnąć później dojrzałość do roli ojca niż kobieta. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | dojrzałość | + |
do CZEGO
|
5. pomysłów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość |
Połączenia
- dojrzałość języka, stylu; systemu; struktur; demokracji; gospodarki; koncepcji, poglądów, pomysłów, sądów
Cytaty
Choć utwór został napisany ręką młodego Moniuszki, to już odznacza się pewną dojrzałością stylu: naturalną śpiewnością, wyrazistą rytmiką. źródło: NKJP: (AMS): Lutosławski i Moniuszko, Dziennik Polski, 1999-06-17 |
|
Tegoroczny konkurs miał stosunkowo najlepszy poziom w zakresie malarstwa, co potwierdza wybór nagrodzonych prac. Jury było jednomyślne w ich typowaniu i wyborze, stosując takie kryteria wyboru jak dojrzałość języka wypowiedzi i autentyzm artystycznej wypowiedzi [...]. źródło: NKJP: (bea): Nie wstydzić się śląskiej godki, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-25 |
|
[...] wydaje mi się, że jednomyślne zaproszenie Polski do udziału w organizacji jest najlepszym dowodem uznania przez główne państwa zarówno dojrzałości demokracji w Polsce, jak i żywotności systemu gospodarczego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.09.1996 |
|
Od czasu do czasu pośród tych dziewczyńskich fantazji pojawia się rysunek uderzający dojrzałością kreski, głębią obserwacji, talentem. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą. Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | dojrzałość | + |
CZEGO
|
6. sera
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
antonimy: | niedojrzałość |
Połączenia
- dojrzałość piwa, sera, wina; produktu
Cytaty
[...] przyjrzyjmy się, jak do tego stanu dojrzałości wino dorasta. Winifikacja jest procesem wielomiesięcznym, zatem mamy zawsze trochę czasu, żeby w zależności od klimatu, rodzaju szczepu i winogron oraz założeń jakościowych wybrać sposób winifikacji [...]. źródło: NKJP: Eugeniusz Kabatc: Vinum sacrum et profanum: wino w kulturze, wino w naturze, wino na naszym stole, 2003 |
|
W tej ostatniej kategorii można znaleźć bardzo wiele nazw rozszerzonych, które określają poziom dojrzałości sera. źródło: Internet |
|
Zawartość diketonów uznano za kryterium stopnia dojrzałości piwa. Ciągłe dążenie do skracania czasu trwania fermentacji i dojrzewania piwa, powoduje rosnące znaczenie tej metody kontroli dojrzałości produktu. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
D. | dojrzałości |
dojrzałości |
|
C. | dojrzałości |
dojrzałościom |
|
B. | dojrzałość |
dojrzałości |
|
N. | dojrzałością |
dojrzałościami |
|
Ms. | dojrzałości |
dojrzałościach |
|
W. | dojrzałości |
dojrzałości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | dojrzałość | + |
CZEGO
|