UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szybko

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. szybki

1. biec

Definicja

pokonując daną odległość w krótszym czasie niż zwykle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  w skok
antonimy:  powoli, wolno I

Połączenia

  • szybko biec, chodzić, jechać, lecieć, minąć, płynąć
  • szybko jak błyskawica, jak strzała, jak wiatr

Cytaty

Natychmiast chwycił torbę i zaczął szybko iść w kierunku bramy. – E! – krzyknął komisarz. – Czekaj pan!

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

Jak ludzie chcą szybko jeździć, to niech jeżdżą, ale nie mogą zagrażać innym, w tym szczególnie dzieciom.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: W Mławie przy kawie: ''Rajdowe'' miasto, Tygodnik Ciechanowski, 2002-04-14

Szedłem szybko, niemal biegłem. Zwolniłem dopiero, gdy przypomniałem sobie o Jagodzie i danej jej obietnicy.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008

Mówiłem do swojego maklera: „Słuchaj, stań już w kolejce, jak będzie Żywiec sprzedawany, to kupuj dla mnie”. Albo: „Słuchaj, już poluj na Żywca. Stań w kolejce! Szybko! Idź pierwszy! Już stój w tej kolejce, żeby cię nikt nie ubiegł”. I

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

I tam po drugiej drabinie się schodziło. - Szybko! szybko! - popędzali.

źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Pamiętnik z Powstania Warszawskiego, 1984

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy szybko
stopień wyższy szybciej

2. mówić

Definicja

tak, że dany proces lub dana czynność trwa krócej niż zwykle i osiąga swój wynik w krótszym czasie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

antonimy:  powoli, wolno I

Połączenia

  • szybko i bezbłędnie, szybko i dokładnie, szybko i efektywnie, szybko i gładko, szybko i intensywnie, szybko i łatwo, szybko i precyzyjnie, szybko i składnie, szybko i skutecznie, szybko i sprawnie
  • szybko mówić; uczyć się, nauczyć się; rozprzestrzeniać się, rozwijać się

Cytaty

Integracja naszego kraju z Zachodem postępuje szybciej niż nam się wydaje.

źródło: NKJP: (w): Domek na ferie, Nowiny Raciborskie, 2004-09-14

Starał się. Wszyscy się starali. Ile to już trwało? Policzył szybko. Dziewięć miesięcy pracy i nadziei.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Uważamy, że wspólnie wypracowany produkt krajowy musi być podzielony tak, aby gwarantował wzrost gospodarczy w latach przyszłych. Inwestycje muszą więc rosnąć szybciej niż konsumpcja.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.1997,

Wtedy spakowała szybko rzeczy i zatelefonowała do Kingi. – Przygarniesz mnie? Właśnie rozstałam się z Tomkiem.

źródło: NKJP: Witold Horwath, 2005

Ogień został szybko opanowany. Spłonęły śmieci znajdujące się w piwnicy [...].

źródło: NKJP: Łukasz Zep: Nie wykluczają podpalenia, Tygodnik Tucholski, 2008

Wylecimy w powietrze! Wylecimy jeśli mi nie pomożecie. Rozbierać się, szybko. Szybciej!

źródło: NKJP: Julisz Machulski: Seksmisja, 1983

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy szybko
stopień wyższy szybciej

3. oddychać

Definicja

tak, że elementy czegoś następują jeden po drugim częściej niż zwykle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość

Relacje znaczeniowe

antonimy:  powoli, wolno I

Połączenia

  • szybko oddychać

Cytaty

Przystanąłem i oddychałem szybko.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Serce zaczęło szybciej bić z oburzenia.

źródło: NKJP: Ryszard Kincel: Londyńskie pamiętniki Arki Bożka (6), Nowiny Raciborskie, 2002-01-02

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy szybko
stopień wyższy szybciej

4. reagować

Definicja

tak, że coś następuje w krótkim czasie upływającym od wiadomego momentu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rychle, rychło, skoro II, wrychle

Połączenia

  • szybko i zdecydowanie
  • szybko reagować, zareagować; oddalić się, odejść, zniknąć; wrócić; ruszyć; trafić gdzieś; poznać, ustalić, zorientować się, zrozumieć; odpowiedzieć, wyjaśnić; zapominać; zmienić/zmieniać; przestać, skończyć, zacząć; dostać coś; dojść do czegoś, okazać się, stać się, udać się

Cytaty

– Musimy szybko zdecydować: interweniujemy czy udajemy, że interweniujemy – powiedział Doktor [...].

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Nie oczekuj, że sukces przyjdzie szybko, raczej traktuj każdą pozytywną zmianę we właściwym kierunku jako kolejne małe zwycięstwo i nagradzaj się za to, co Ci się udało.

źródło: NKJP: Jolanta Sokół-Jedlińska, Duchowość na codzień, 2004

Pokażę panu ładną starą formę, tylko przyniosę dobry miecz. Niech pan łaskawie chwilę poczeka. Wrócił szybko ze spłowiałym futerałem z barwionego na granatowo jedwabiu.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerowny byk 2007

Pragniemy podziękować anonimowemu informatorowi za powiadomienie nas o przestępstwie. Dzięki temu policjanci zareagowali szybko i złapali sprawców.

źródło: NKJP: (adk): Bandyci ujęci, Nowiny Raciborskie, 2005-02-22

W poniedziałek wieczorem i w nocy przez kilka godzin centrum Andrychowa pozbawione było prądu. Na ulicach nie świeciły latarnie. Szybciej niż zwykle zamknięto sklepy.

źródło: NKJP: (GM): Miasto bez prądu, Dziennik Polski, 2002-08-07

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy szybko
stopień wyższy szybciej

Przysłowia

Kto szybko daje, dwa razy daje
Kto szybko daje, ten dwa razy daje
Dwa razy daje, kto szybko daje
Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj