UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

położyć

Chronologizacja

XIV w., Bańk

Pochodzenie

Zob. łożyć

1. książkę na półce

Definicja

umieścić gdzieś przedmiot, zwłaszcza w pozycji poziomej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • położyć dłoń, rękę; buty, książkę, kwiaty, serwetkę, sztućce
  • położyć na ramieniu; na grobie, na biurku, na ladzie, na podłodze, na stole, na talerzu; na talerz, na grób
  • położyć obok nakrycia, obok siebie

Cytaty

Jajecznicę ułożyć na ogrzanym okrągłym półmisku, z wierzchu położyć duszone grzyby, dookoła obłożyć ziemniakami purée.

źródło: NKJP: Na polanie i pod drzewem, Dziennik Zachodni, 2002-08-17

Obok białego napisu z imieniem ktoś położył nieduży wieniec.

źródło: NKJP: Tajemniczy grób Maciusia, Dziennik Zachodni, 2008-05-07

[...] przez wiele lat nikt nie położył na jego grobie żadnych kwiatów.

źródło: NKJP: Michalina Matusiak: Pielgrzymka w przeszłość, Dziennik Zachodni, 2001-04-20

Przychodzę tu rano albo przed zachodem słońca, siadam na krześle, a konie wolno otaczają mnie serdecznym kręgiem. Jeden leciutko dotknie nosem, inny położy łeb na ramieniu.

źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Przystań otwartych serc, Dziennik Polski, 2006-10-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzżywotny + położyć +
CO + GDZIE

2. chorego na noszach

Definicja

umieścić gdzieś człowieka w pozycji leżącej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • położyć chorego, dziecko, pacjenta, rannego
  • położyć do łóżka
  • położyć na łóżku, na materacu, na noszach; na nosze

Cytaty

Pierwsza pomoc: wezwij lekarza, połóż chorego z nogami uniesionymi 20-30 cm [...].

źródło: NKJP: Pomóż, ale z głową, Super Express, 2006

Położyli rannego na płaszczu wojskowym i wolno wracali do zdobytego obozu.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
KOGO + GDZIE

3. chorego do szpitala

Definicja

umieścić jakąś osobę na dłuższy pobyt w miejscu, w którym jest ona leczona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

Połączenia

  • położyć do szpitala

Cytaty

[...] ratownicy umówili się ze strażakami, że w razie odmowy przyjęcia pacjenta na OIOM, pożyczą od nich respiratory, aby można było położyć chorego na innym oddziale.

źródło: NKJP: Lucyna Krysiak: Oj, znów po brzegi wypełniony OIOM..., Dziennik Łódzki, 2007-03-23

Gdyby pani ta zjawiła się u nas, zaproponowałbym przewiezienie do szpitala zakaźnego na kilkudniową obserwację. Specjaliści ocenią, czy istnieje zagrożenie. Nie możemy jednak nikogo siłą położyć do szpitala.

źródło: NKJP: Dorota Abramowicz: Ostry brak wyobraźni - SARS atakuje, Dziennik Bałtycki, 2003-04-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
KOGO + GDZIE

4. dziecko

Definicja

przygotować kogoś do snu lub uśpić go

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • położyć dziecko

Cytaty

Wyręczył ją w podaniu kolacji, pomógł Antosi przy lekcjach i położył dzieci do łóżek.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011

Poczekaj chwilę, mamo - powiedziała - wystawię wózek na taras i położę małą spać, będziemy mogły sobie porozmawiać…

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Przygotowuje rano [...] Filipa do przedszkola i odwozi go tam. Odbiera go o godz. 15 [...]. Wieczorem - po kolejnej porcji spraw zawodowych - wraca, by Filipa położyć do snu.

źródło: NKJP: Andrzej Skowroński: Krakowianka z przekonania, Nasze Miasto Kraków, 2002-10-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
KOGO

5. fundament

Definicja

stworzyć konstrukcję, której elementy opierają się na jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

  • położyć dach, fundamenty, rury, tory

Cytaty

Władze koniecznie chciały położyć rury jeszcze w tym roku, dlatego zwróciły się do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wyrażenie zgody na zlecenie prac cieszyńskiej firmie.

źródło: NKJP: Wojciech Trzcionka: Zimne bloki, Dziennik Zachodni, 2002-12-05

Niezbędny jest remont – trzeba położyć dach, instalację elektryczną i wodno-kanalizacyjną.

źródło: NKJP: X: Ciasno na Gajowej, Polska Głos Wielkopolski, 2007-02-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
CO

6. farbę

Definicja

pokryć czymś powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

  • położyć farbę, makijaż, puder; asfalt, kafelki, tapetę, tynk, wykładzinę

Cytaty

W ciągu trzech miesięcy ulica Kisielewskiego została wyremontowana dwukrotnie, a po pół roku została kolejny raz utwardzona po to, żeby położyć na niej asfalt.

źródło: NKJP: Marcin Chomiuk: Kto zarabia na destrukcie?, Mazowieckie To i Owo, 2010-04-08

W tym sezonie dominuje jednolita barwa. To dobra wiadomość dla klientów, bo farbę łatwiej położyć samemu. Robienie pasemek czy balejażu wymagało wizyty u fryzjera.

źródło: NKJP: Głowa do fryzjera, Dziennik Zachodni, 2001-11-08

Wstawiła nowe okna, położyła kafelki, wymieniła podłogi.

źródło: NKJP: Katarzyna Wilk: Przyparci do muru, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-10-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
CO

7. wiatr drzewa

Definicja

przechylić coś lub przewrócić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

  • grad, wiatr położył

Cytaty

Ale zdarzało się już przecież i tak, że wiatr położył zupełnie zdrowe, dorodne drzewa.

źródło: NKJP: Karina Marciniak: Rozterki ekologów, Dziennik Zachodni, 2001-09-07

Rozmowę zawsze stara się zagaić od wiadomości lokalnej, ale nie kontrowersyjnej, np. że deszcz ostatniej nocy położył zboże Jankowskiemu.

źródło: NKJP: Kazimierz Serwin: Dole i niedole wiejskiego agenta, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2002-07-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

bez ograniczeń + położyć +
CO

8. podpis

Definicja

wykonać na czymś napis lub przybić pieczęć

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Połączenia

  • położyć podpis

Cytaty

Aby jednak nasza umowa zyskała moc, musisz na tym oto kawałku skóry własną krwią położyć podpis.

źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006

Tradycja mówi też, że był pierwszym papieżem, który położył pieczęć ołowianą na bullach i dekretach papieskich.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

Rzosobowy + położyć +
CO

9. sprawę

Definicja

spowodować, że coś nie dochodzi do skutku lub kończy się niepowodzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • położyć sprawę, rolę, egzamin, dowcip

Cytaty

Groźbą jest obłożenie polskich towarów dwukrotnie większym cłem, co położyłyby nasz eksport do Rosji.

źródło: NKJP: Beata Sypuła: Węgiel czy kiełbasa?, Dziennik Zachodni, 2003-10-20

Jest to jeden z kilku elementów, które łącznie mogą coś zmienić. Ale muszą wystąpić razem, bo brak choćby jednego położy sprawę.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. położę
położymy
2 os. położysz
położycie
3 os. położy
położą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłem
+(e)m położył
położyłam
+(e)m położyła
położyłom
+(e)m położyło
położyliśmy
+(e)śmy położyli
położyłyśmy
+(e)śmy położyły
2 os. położyłeś
+(e)ś położył
położyłaś
+(e)ś położyła
położyłoś
+(e)ś położyło
położyliście
+(e)ście położyli
położyłyście
+(e)ście położyły
3 os. położył
położyła
położyło
położyli
położyły

bezosobnik: położono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. połóżmy
2 os. połóż
połóżcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. położyłbym
bym położył
położyłabym
bym położyła
położyłobym
bym położyło
położylibyśmy
byśmy położyli
położyłybyśmy
byśmy położyły
2 os. położyłbyś
byś położył
położyłabyś
byś położyła
położyłobyś
byś położyło
położylibyście
byście położyli
położyłybyście
byście położyły
3 os. położyłby
by położył
położyłaby
by położyła
położyłoby
by położyło
położyliby
by położyli
położyłyby
by położyły

bezosobnik: położono by

bezokolicznik: położyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: położywszy

gerundium: położenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. położenie
położenia
D. położenia
położeń
C. położeniu
położeniom
B. położenie
położenia
N. położeniem
położeniami
Ms. położeniu
położeniach
W. położenie
położenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: położony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. położony
położony
położony
położone
położona
D. położonego
położonego
położonego
położonego
położonej
C. położonemu
położonemu
położonemu
położonemu
położonej
B. położonego
położonego
położony
położone
położoną
N. położonym
położonym
położonym
położonym
położoną
Ms. położonym
położonym
położonym
położonym
położonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. położeni
położeni
położone
położone
D. położonych
położonych
położonych
położonych
C. położonym
położonym
położonym
położonym
B. położonych
położonych
położonych
położone
N. położonymi
położonymi
położonymi
położonymi
Ms. położonych
położonych
położonych
położonych

odpowiednik aspektowy: kłaść

Składnia

bez ograniczeń + położyć +
CO

Frazeologizmy

coś położyło uszy po sobie
ktoś położył głowę pod ewangelię
ktoś położył głowę pod topór
ktoś położył lachę na kogoś/coś
ktoś położył lagę na kogoś/coś
ktoś położył rękę na czymś
ktoś położył łapę na czymś
ktoś położył na łopatki kogoś
ktoś położył na stole coś
ktoś położył pokotem kogoś
ktoś położył rękę na czymś
ktoś położył łapę na czymś
ktoś położył trupem kogoś
ktoś położył uszy po sobie
ktoś poświęcił coś/kogoś na ołtarzu czegoś
ktoś położył coś/kogoś na ołtarzu czegoś
ktoś rzucił na szalę coś
ktoś położył na szali coś
ktoś złożył coś na karb czegoś
ktoś położył coś na karb czegoś
ktoś/coś położył nacisk na coś
ktoś/coś położył akcent na coś
ktoś/coś położył nacisk na coś
ktoś/coś położył akcent na coś
ktoś/coś położył/położyło kres czemuś
ktoś/coś położył/położyło na łopatki coś
ktoś/coś postawił/postawiło tamę czemuś
Data ostatniej modyfikacji: 10.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj