UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwolnić

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wolny

1. jeńców

Definicja

spowodować, że ktoś odzyskuje wolność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś podarował wolność komuś, oswobodzić, wyswobodzić
antonimy:  uwięzić

Połączenia

  • bojownicy, porywacze, terroryści uwolnili kogoś
  • uwolnić jeńców; aresztowanych, więźniów, zakładników; porwanych, przetrzymywanych, uwięzionych; internowanych; chłopów; niewolników
  • uwolnić spod jarzma (pruskiego), spod niemieckiego panowania, spod oblężenia; spod obcego panowania
  • uwolnić z obozu (jenieckiego), z więzienia; z niewoli, z poddaństwa; z rąk porywaczy
  • natychmiast uwolnić
  • próbować, usiłować uwolnić
  • żądać uwolnienia, negocjować uwolnienie

Cytaty

Rzecznik irackiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych zaprzeczył informacjom o uwolnieniu czterech pracowników rosyjskiej ambasady porwanych w sobotę w Bagdadzie.
Wcześniej źródła MSW w Iraku podały, że zakładników uwolnili iraccy komandosi i że porywacze zostali aresztowani.

źródło: NKJP: Nadal w rękach irackich porywaczy, prasa, 2006

Przeciwnikom nie wystarczyło, że Clinton nazwał chińskie represje „historycznym błędem” i mieli mu za złe, że nie upominał się o uwolnienie więźniów politycznych, szczególnie Wei Jingshenga umierającego w przeszklonej celi-klatce.

źródło: NKJP: Zbigniew Basara: Czas pokaże, czy zakończona w niedzielę wizyta Jiang Zemina była sukcesem czy porażką Billa Clintona, Gazeta Wyborcza, 1997-11-04

[...] deklarowanej przez Stalina „pomocy” Armii Czerwonej najbardziej obawiały się rządy uchodźcze krajów Europy Wschodniej. Pragnąc skrócić czas okupacji i zdając sobie coraz wyraźniej sprawę z tego, że realną siłą, która przynieść może uwolnienie spod obcego panowania, będą wojska Związku Radzieckiego, lękały się, by nie zechciał on przekształcić wschodnioeuropejskiego obszaru niepodległych i suwerennych państw w strefę własnych interesów

źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345 : organizacja, personalia, polityka, 1993

Wieczorem porywacze uwolnili kobiety i dzieci - ponad 20 osób.

źródło: NKJP: (PAP): Przerwany lot, Dziennik Polski, 2001-03-16

Dużą aktywność na terenie Brzeska Nowego (tak się wówczas miejscowość nazywała) wykazywali bowiem partyzanci, którzy na przełomie lipca i sierpnia zdołali uwolnić spod niemieckiego panowania znaczny obszar okupowanej Polski, tworząc Rzeczpospolitą Partyzancką.

źródło: NKJP: (ALG): Bomby na Nowe Brzesko, Dziennik Polski, 2000-08-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

Rzosobowy + uwolnić +
KOGO

2. spod gruzów

Definicja

usunąć coś, co uniemożliwia komuś lub czemuś swobodny ruch

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oswobodzić, wyzwolić
antonimy:  obezwładnić

Połączenia

  • ekipa ratownicza uwolniła; strażacy uwolnili kogoś
  • uwolnić poszkodowanego, zakleszczonego (kierowcę), zablokowanych; (nogę) pięciolatki; łabędzia; budynek
  • uwolnić przy użyciu narzędzi hydraulicznych
  • uwolnić spod gruzów, spod ciężaru iluś przygniatających drzew
  • uwolnić z pojazdu; z lodowej niewoli; z łańcucha; z potrzasku, z pułapki, z więzów; z blokady, z pasów, z uścisku, z uwięzi; z siatki; z kabiny, z zamurowanej piwnicy; z auta
  • próbować uwolnić

Cytaty

Naszym kolegom udało się odnaleźć żywego człowieka, którego próbują uwolnić spod gruzów. Niestety, inni odnalezieni przez Polaków już nie żyli.

źródło: NKJP: (MIGA): Odnaleźli żywego, Dziennik Polski, 1999-08-20

14 lutego na drodze z Grabowa n. Prosną w kierunku Kraszewic kierujący seatem toledo zasnął za kierownicą, zjechał z jezdni i uderzył w przydrożne drzewo. Po uwolnieniu go z pojazdu przez strażaków, został przewieziony do szpitala.

źródło: NKJP: Ł.Ś.: 997, Czas Ostrzeszowski, 2005

[...] na przechodzącego przez zawalisko grotołaza spadł głaz ważący około 100 kg, rzucił go na kolana i przycisnął do ściany. Jakimś cudem udało mu się ten blok ruszyć i uwolnić spod niego, a wtedy skała powoli zsunęła się w dół po jego twarzy.

źródło: NKJP: Nowy rekord, Dziennik Polski, 2003-09-06

Niestety, w naturze mechanizmów leżą awarie: w ub. roku aż 2,5 mln razy trzeba było wzywać pomoc, aby wyważyła drzwi i uwolniła zablokowanych we wnętrzu samochodu pasażerów.

źródło: NKJP: Motowieści, Gazeta Wyborcza, 1993-07-02

W poniedziałek, 5 stycznia, strażacy uwolnili łabędzia przymarzniętego do lodu na Kanale Bydgoskim.

źródło: NKJP: ST: PRZYMARZŁ DO LODU, Nakielski Czas, 2004-01-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

Rzosobowy + uwolnić +
KOGO/CO + SKĄD

3. od nałogu

Definicja

spowodować, że ktoś przestaje doświadczać czegoś nieprzyjemnego lub niepożądanego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • uwolnić od kłopotów, od trosk; od natrętnych myśli, od poczucia winy; od smutku, od strachu, od tęsknoty; od przeszłości, od (strasznych) wspomnień, od wyrzutów sumienia; od wątpliwości; od banalności; od gry pozorów, od stereotypu, od uprzedzeń; od zakłamania, od zakłopotania; od obowiązków; od nałogu; od cierpienia
  • uwolnić spod presji; z (tego) koszmaru; z zakłamania, z upokorzeń; z podejrzeń, z zarzutów

Cytaty

Wobec pozytywnych efektów eksperymentu - przede wszystkim spadku przestępczości, ale także wzrostu liczby przypadków rokujących całkowite uwolnienie od nałogu - podniesiono liczbę objętych nim narkomanów z 500 do 800, a następnie przedłużono go do końca tego roku już bez ograniczeń i z zaleceniem przeprowadzenia odpowiednich zmian w ustawodawstwie [...].

źródło: NKJP: Legalne ćpanie, Dziennik Polski, 1998-11-28

Przybierali nowe imiona i nie posiadając już niczego, ani skrupułów, ani wątpliwości, ani nawet wspomnień, wyruszali na święte wojny, bo miały ich oczyścić i uwolnić z zakłamania i upokorzeń, na które godzili się ich ojcowie, nauczyciele i przywódcy.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Przecież w końcu taniec służy temu, żeby to, co naiwne, dziecięce uwolnić od banalności. Pozwolić emocjom działać bezpośrednio, przez skórę.

źródło: NKJP: Paweł Goźliński, Współpraca Katarzyna Orzeszek: TANIEC SFINKSA, Gazeta Wyborcza, 1998-11-13

Pilot samolotu Richard Ashby został uwolniony z zarzutu nieumyślnego spowodowania śmierci. Sąd uznał go winnym jedynie zniszczenia taśmy magnetowidowej, która mogła wyjaśnić okoliczności katastrofy. Został też karnie wydalony z amerykańskich sił powietrznych.

źródło: NKJP: (PAP): Dwa miliony za życie, Dziennik Polski, 2000-02-10

Nie ma też znaczenia fakt, iż inny wysoki działacz [...] niemal dzień później wyrokiem Sądu Lustracyjnego został uwolniony z podejrzeń o lustracyjne kłamstwo, co chyba dobitnie wskazuje na niezależność i obiektywizm działania tego sądu.

źródło: NKJP: Ataki na lustrację, Dziennik Polski, 2000-11-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

Rzosobowy + uwolnić +
KOGO/CO + od CZEGO

4. od obowiązku

Definicja

zwolnić kogoś od jakiegoś przykrego obowiązku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Połączenia

  • uwolnić od ograniczeń; od odpowiedzialności, od służby w armii; od obyczajowych hamulców
  • uwolnić spod opieki/ władzy rodziców
  • całkowicie, częściowo uwolnić

Cytaty

[...] u przedstawiciela szwedzkiego rządu na wyspach pojawił się wysłannik Polaków i oświadczył, że Polacy pragną się uwolnić od służby w armii rosyjskiej.

źródło: NKJP: Stanisław Witkowski: W nawiązaniu do reportażu Andrzeja Osęki \„Aland, wolny archipelag\”, Gazeta Wyborcza, 1997-12-19

Ślub oznaczał dla niej dorosłość, o której śniła, i uwolnienie spod władzy rodziców.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Na największe zgromadzenie w historii Evreux stawiło się wczoraj prawie całe miasteczko, z komunistycznym merem na czele. Z żalem, bo „Watykan zabrał im ukochanego biskupa” - powiedział mi ktoś w barze „Hastings” . Ale i w pewnym sensie z radosną dumą, że „ uwolniony z diecezjalnych obowiązków” Jacques Gaillot będzie mógł „głosić Ewangelię wśród odrzuconych, takich jak on sam” - to głos starszej pani sprzed katedry.

źródło: NKJP: Robert Sołtyk: Z Evreux, gdzie zawieszony przez Watykan biskup odprawił wczoraj ostatnią mszę św., telefonuje Robert Sołtyk, Gazeta Wyborcza, 1995-01-23

Członkostwo w grupie terrorystycznej oferuje wiele zachęt (nagród) psychologicznych - prestiż, heroiczny status, dobrze zdefiniowaną rolę i postrzegany jako szlachetny cel, możliwość uwolnienia od hamulców moralnych w kontekście stosowania przemocy, szansę na odwet w związku z odczuwanym upokorzeniem, poczuciem straty lub klęski.

źródło: NKJP: Bartosz Bolechów: Terroryzm aktorzy statyści widownie, 2010

Z jednej strony ci ludzie chcieli się uwolnić od ograniczeń, które im narzucano, a z drugiej - sami w nie wpadali. [...] Chcieli mieć poczucie wspólnego losu, przynależności do grupy i jakiejś kolektywnej wyjątkowości.

źródło: NKJP: Jacek Hołówka: ŚWIAT UMYSŁU, prasa, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

Rzosobowy + uwolnić +
KOGO/CO + od CZEGO

5. od śmieci

Definicja

usunąć coś niepożądanego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Połączenia

  • uwolnić lasy, miasto, przystanki, świat
  • uwolnić od śmieci
  • uwolnić ze śmieci

Cytaty

Słynna aktorka Sophia Loren zaapelowała do nowego burmistrza Neapolu [...] o to, by uwolnił miasto ze stert śmieci.

źródło: Internet

Uwolnijmy las od śmieci - to nietrudne.

źródło: Internet

Pracownicy gminy uwolnili przystanki od śmieci.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

bez ograniczeń + uwolnić +
CO + z CZEGO
bez ograniczeń + uwolnić +
CO + od CZEGO

6. ceny

Definicja

znieść jakieś ograniczenia narzucane odgórnie przez władze albo przewidziane w prawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

  • uwolnić ceny, czynsze, kurs waluty/ korony/ złotego/, płace; częstotliwości (radiowe); rynek mieszkaniowy, rynek nieruchomości, rynek pocztowy, rynek przewozowy, rynek usług szerokopasmowej transmisji danych; rynek usług telekomunikacyjnych; handel
  • uwolnić spod czyjejś kontroli, spod czyjejś kurateli, spod nadzoru; spod cenzury; spod jakiejś procedury

Cytaty

W wielu kwestiach dotyczących zagospodarowania placów, centrum miasta możemy korzystać z wypróbowanych wzorców. Wystarczy zajrzeć do historycznych widokówek Raciborza, wytyczyć kierunki, uwolnić rynek nieruchomości i pozwolić działać „niewidzialnej ręce rynku” zwłaszcza w sytuacji takiego boomu budowlanego.

źródło: NKJP: Grzegorz Urbas: Publiczne inwestycje, czy wolny rynek?, Nowiny Raciborskie, 2007-08-14

Według Ministerstwa Finansów po uwolnieniu cen przeciętna rodzina zapłaci za ciepło o 34 zł więcej niż dziś.

źródło: NKJP: Marek Wielgo: Ciepło jak diabli, Gazeta Wyborcza, 1997-12-05

Czy telewizję publiczną uda się uwolnić spod kurateli polityków? To pytanie przez cały rok było przedmiotem licznych spekulacji i dociekań, a także przeróżnych akcji, często bardzo widowiskowych.

źródło: NKJP: Kronika wypadków 2004, Polityka, 2004-12-25

W ostatnim czasie pojawiają się coraz częstsze głosy, że należy uwolnić rynek przewozowy w mieście. Osoby chcące tego dokonać argumentują, że za pomocą prawa miejscowego można ograniczyć każdą gałąź lokalnej gospodarki, ale konsekwencje takiej działalności mogą okazać się zgubne.

źródło: NKJP: Dziś dla taksówkarzy, Dziennik Polski, 2003-12-04

Z gminnej sieci bezpłatnie korzystają wszyscy mieszkańcy i zarejestrowane w Czudcu firmy. Te ostatnie pod warunkiem terminowego uregulowania należności wobec gminy. Cynkar entuzjastycznie podchodzi do pomysłu URTiP uwolnienia częstotliwości radiowych dla gmin.

źródło: NKJP: www.koziawolka.pl, prasa, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

bez ograniczeń + uwolnić +
CO + (spod CZEGO)

7. energię

Definicja

stać się przyczyną ujawnienia lub powstania czegoś dotąd ukrytego albo nieistniejącego samodzielnie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • uwolnić emocje; uczucia; dym, ogień; ciepło, energię; elektron; kwas

Cytaty

Uwolniony w ten sposób kwas arachidonowy jest następnie przekształcany [...].

źródło: NKJP: Bogusława Więcławska, Cezary Watała: Modulacja aktywacji płytek krwi, 2000

Czechow w ujęciu litewskiego reżysera nie przypomina niczego, co widziałem dotąd w teatrze. Nekrosius pozbawił „Trzy siostry” sentymentalnego klimatu, w którym zwykle grano tę sztukę. Zamiast wywoływać wzruszenie, uwolnił w aktorkach niezwykłą energię.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Międzynarodowy Festiwal Teatralny, Gazeta Wyborcza, 1995-05-26

Romby wędrujące poprzez stronice albumów wzbogaciły moje doświadczenia artystyczne o nowe przemyślenia dotyczące mojej kondycji twórczej i uwolniły we mnie nieznane dotąd emocje wobec twórczych wyzwań, wyborów i postanowień.

źródło: NKJP: Andrzej Bębenek: O rombie w mojej sztuce, Studia de Arte et Educatione II , 2006

Mitochondria są głównym miejscem, w którym tlen jest zużywany w komórce. Cząsteczka tlenu ulega tu czteroelektronowej redukcji, a energia uwolniona podczas tego procesu wykorzystywana jest do syntezy ATP.

źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnię
 uwolnimy
2 os. uwolnisz
 uwolnicie
3 os. uwolni
 uwolnią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłem
+(e)m uwolnił
 uwolniłam
+(e)m uwolniła
 uwolniłom
+(e)m uwolniło
 uwolniliśmy
+(e)śmy uwolnili
 uwolniłyśmy
+(e)śmy uwolniły
2 os. uwolniłeś
+(e)ś uwolnił
 uwolniłaś
+(e)ś uwolniła
 uwolniłoś
+(e)ś uwolniło
 uwolniliście
+(e)ście uwolnili
 uwolniłyście
+(e)ście uwolniły
3 os. uwolnił
 uwolniła
 uwolniło
 uwolnili
 uwolniły

bezosobnik: uwolniono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwolnijmy
2 os. uwolnij
 uwolnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwolniłbym
bym uwolnił
 uwolniłabym
bym uwolniła
 uwolniłobym
bym uwolniło
 uwolnilibyśmy
byśmy uwolnili
 uwolniłybyśmy
byśmy uwolniły
2 os. uwolniłbyś
byś uwolnił
 uwolniłabyś
byś uwolniła
 uwolniłobyś
byś uwolniło
 uwolnilibyście
byście uwolnili
 uwolniłybyście
byście uwolniły
3 os. uwolniłby
by uwolnił
 uwolniłaby
by uwolniła
 uwolniłoby
by uwolniło
 uwolniliby
by uwolnili
 uwolniłyby
by uwolniły

bezosobnik: uwolniono by

bezokolicznik: uwolnić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwolniwszy

gerundium: uwolnienie

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwolniony

odpowiednik aspektowy: uwalniać

Składnia

bez ograniczeń + uwolnić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN