UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mianować

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Czasownik odrzeczownikowy od psł. *měno 'nazwa'; zob. miano

1. na stanowisko

Definicja

mając do tego uprawnienia, spowodować, że jakaś osoba zaczyna zajmować określone stanowisko służbowe lub pełnić jakąś funkcję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

odwołać, odwoływać, zdejmować, zdjąć

Połączenia

minister, premier, zarząd mianował
mianować ministra, starostę
mianować ambasadorem, burmistrzem, doradcą, dowódcą, naczelnym lekarzem, pełnomocnikiem, sołtysem, swoim zastępcą, szefem misji
mianować na funkcję, na stanowisko, na urząd; na czyjeś miejsce; !?na dowódcę, !?na dyrektora, !?na szefa sztabu, !?na zastępcę
dyrektor z mianowania

Cytaty

	[...] zlekceważył zastrzeżenia części ministrów i mianował adwokata o wątpliwej reputacji doradcą prawnym rządu. źródło: NKJP: Bulos Aszkar: Premier Izraela walczy o władzę kosztem bliskowschodniego procesu pokojowego, Gazeta Wyborcza, 1997-03-19
	Został mianowany na stanowisko dyrektora generalnego PAP. źródło: NKJP: Agata Nowakowska: Nowy dyrektor w PAP, Gazeta Wyborcza, 1995-06-12
	[...] 13 lutego zapada decyzja o mianowaniu kontradmirała [...] na dowódcę Marynarki Wojennej w Gdyni. źródło: NKJP: Renata Moroz: Już wkrótce kolekcja „4 dekady na Pomorzu”, Dziennik Bałtycki, 2010-07-29
	– Oni nam mówią, że urzędnicy z mianowania są lepsi dla obywateli niż urzędnicy z wyboru. Dziś, teraz, gdzie podziały się te wszystkie mianowane, przywiezione w teczkach urzędasy? źródło: NKJP: Marsylianka, Esensja, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mianuję	mianujemy
2 os.	mianujesz	mianujecie
3 os.	mianuje	mianują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałem +(e)m mianował	mianowałam +(e)m mianowała	mianowałom +(e)m mianowało	mianowaliśmy +(e)śmy mianowali	mianowałyśmy +(e)śmy mianowały
2 os.	mianowałeś +(e)ś mianował	mianowałaś +(e)ś mianowała	mianowałoś +(e)ś mianowało	mianowaliście +(e)ście mianowali	mianowałyście +(e)ście mianowały
3 os.	mianował	mianowała	mianowało	mianowali	mianowały

bezosobnik: mianowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mianował będę mianować	będę mianowała będę mianować	będę mianowało będę mianować	będziemy mianowali będziemy mianować	będziemy mianowały będziemy mianować
2 os.	będziesz mianował będziesz mianować	będziesz mianowała będziesz mianować	będziesz mianowało będziesz mianować	będziecie mianowali będziecie mianować	będziecie mianowały będziecie mianować
3 os.	będzie mianował będzie mianować	będzie mianowała będzie mianować	będzie mianowało będzie mianować	będą mianowali będą mianować	będą mianowały będą mianować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mianujmy
2 os.	mianuj	mianujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałbym bym mianował	mianowałabym bym mianowała	mianowałobym bym mianowało	mianowalibyśmy byśmy mianowali	mianowałybyśmy byśmy mianowały
2 os.	mianowałbyś byś mianował	mianowałabyś byś mianowała	mianowałobyś byś mianowało	mianowalibyście byście mianowali	mianowałybyście byście mianowały
3 os.	mianowałby by mianował	mianowałaby by mianowała	mianowałoby by mianowało	mianowaliby by mianowali	mianowałyby by mianowały

bezosobnik: mianowano by

bezokolicznik: mianować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

mianując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

mianowawszy

gerundium: mianowanie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mianowanie	mianowania
D.	mianowania	mianowań
C.	mianowaniu	mianowaniom
B.	mianowanie	mianowania
N.	mianowaniem	mianowaniami
Ms.	mianowaniu	mianowaniach
W.	mianowanie	mianowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: mianujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianujący	mianujący	mianujący	mianujące	mianująca
D.	mianującego	mianującego	mianującego	mianującego	mianującej
C.	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującej
B.	mianującego	mianującego	mianujący	mianujące	mianującą
N.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującą
Ms.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianujący	mianujący	mianujące	mianujące
D.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących
C.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym
B.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujące
N.	mianującymi	mianującymi	mianującymi	mianującymi
Ms.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: mianowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianowany	mianowany	mianowany	mianowane	mianowana
D.	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanej
C.	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanej
B.	mianowanego	mianowanego	mianowany	mianowane	mianowaną
N.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowaną
Ms.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianowani	mianowani	mianowane	mianowane
D.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych
C.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym
B.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowane
N.	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi
Ms.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych

Składnia

Rz_osobowy	+	mianować	+	KOGO + KIM
Rz_osobowy	+	mianować	+	KOGO + !?na KOGO/CO
Rz_osobowy	+	mianować	+	KOGO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne mianować kogo na kogo .

2. profesorem

Definicja

mając do tego uprawnienia, nadać komuś jakiś tytuł, stopień lub jakąś godność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Połączenia

król, papież, prezydent mianował
mianować baronem, podporucznikiem, profesorem, radcą dworu, szambelanem

Cytaty

	W latach 1983-1990 r. kierował Zakładem Historii i Kultury Polskiej [...]. W 1995 r. został mianowany profesorem zwyczajnym. Dorobek profesora to 99 prac. źródło: NKJP: Jarosław Kapsa: Forpoczta uniwersytetu, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2001-07-05
	Walończyka mianowano [...] marszałkiem dworu i komornikiem z prawem pobierania podatków. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Wtedy też pałace cesarskie [...] obiegła plotka, że Konstantyn rozważał mianowanie Kryspusa augustem, wyznaczając go tym samym na swojego następcę. źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009
	Biskup pelpliński Jan Bernard Szlaga mianował ks. prałata Antoniego Dunajskiego, proboszcza parafii pw. św. Józefa w Tczewie, !?na kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Pelplińskiej. źródło: NKJP: (PZ): Ks. Dunajski mianowany kanonikiem, Gazeta Tczewska, 2008-03-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mianuję	mianujemy
2 os.	mianujesz	mianujecie
3 os.	mianuje	mianują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałem +(e)m mianował	mianowałam +(e)m mianowała	mianowałom +(e)m mianowało	mianowaliśmy +(e)śmy mianowali	mianowałyśmy +(e)śmy mianowały
2 os.	mianowałeś +(e)ś mianował	mianowałaś +(e)ś mianowała	mianowałoś +(e)ś mianowało	mianowaliście +(e)ście mianowali	mianowałyście +(e)ście mianowały
3 os.	mianował	mianowała	mianowało	mianowali	mianowały

bezosobnik: mianowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mianował będę mianować	będę mianowała będę mianować	będę mianowało będę mianować	będziemy mianowali będziemy mianować	będziemy mianowały będziemy mianować
2 os.	będziesz mianował będziesz mianować	będziesz mianowała będziesz mianować	będziesz mianowało będziesz mianować	będziecie mianowali będziecie mianować	będziecie mianowały będziecie mianować
3 os.	będzie mianował będzie mianować	będzie mianowała będzie mianować	będzie mianowało będzie mianować	będą mianowali będą mianować	będą mianowały będą mianować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mianujmy
2 os.	mianuj	mianujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałbym bym mianował	mianowałabym bym mianowała	mianowałobym bym mianowało	mianowalibyśmy byśmy mianowali	mianowałybyśmy byśmy mianowały
2 os.	mianowałbyś byś mianował	mianowałabyś byś mianowała	mianowałobyś byś mianowało	mianowalibyście byście mianowali	mianowałybyście byście mianowały
3 os.	mianowałby by mianował	mianowałaby by mianowała	mianowałoby by mianowało	mianowaliby by mianowali	mianowałyby by mianowały

bezosobnik: mianowano by

bezokolicznik: mianować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

mianując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

mianowawszy

gerundium: mianowanie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mianowanie	mianowania
D.	mianowania	mianowań
C.	mianowaniu	mianowaniom
B.	mianowanie	mianowania
N.	mianowaniem	mianowaniami
Ms.	mianowaniu	mianowaniach
W.	mianowanie	mianowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: mianujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianujący	mianujący	mianujący	mianujące	mianująca
D.	mianującego	mianującego	mianującego	mianującego	mianującej
C.	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującej
B.	mianującego	mianującego	mianujący	mianujące	mianującą
N.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującą
Ms.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianujący	mianujący	mianujące	mianujące
D.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących
C.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym
B.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujące
N.	mianującymi	mianującymi	mianującymi	mianującymi
Ms.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: mianowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianowany	mianowany	mianowany	mianowane	mianowana
D.	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanej
C.	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanej
B.	mianowanego	mianowanego	mianowany	mianowane	mianowaną
N.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowaną
Ms.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianowani	mianowani	mianowane	mianowane
D.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych
C.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym
B.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowane
N.	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi
Ms.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych

Składnia

Rz_osobowy	+	mianować	+	KOGO + KIM
Rz_osobowy	+	mianować	+	KOGO + !?na KOGO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne mianować kogo na kogo .

3. ekstremistą

Definicja

książk.

nazwać lub określić kogoś lub coś w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

mianować kogoś antysemitą, ekstremistą, homofobem, narodowcem; coś burdą, wojną

Cytaty

	Po to, by Betty nie domyśliła się, jaka jest przyczyna częstych wizyt w Virusie, przedstawiłem barmana dilera jako niespełnionego dramaturga, a całą knajpę mianowałem siedliskiem artystów. Było to bliskie prawdy, ponieważ sporą część klientów stanowili bezrobotni aktorzy. źródło: NKJP: Mirosław Tomaszewski: UGI, 2006
	Mianował mnie panem. Nie wiem dlaczego, miałem wtedy szesnaście lat. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008
	Nie umiem [...] wybrać tylko jednej postawy i przy niej się uprzeć, mianować przeciwników i wyposażyć ich w cechy demoniczne, sobie przypisując anielskość. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975
	A jeśli nie ma problemu, którego nie można rozwiązać za pomocą technologii, to zbawienie świata i zbudowanie raju na ziemi jest również kwestią technologii. Sylogizm ten zyskuje dodatkowe wsparcie w 1995 roku, mianowanym przez tygodnik „Newsweek” rokiem Internetu. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mianuję	mianujemy
2 os.	mianujesz	mianujecie
3 os.	mianuje	mianują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałem +(e)m mianował	mianowałam +(e)m mianowała	mianowałom +(e)m mianowało	mianowaliśmy +(e)śmy mianowali	mianowałyśmy +(e)śmy mianowały
2 os.	mianowałeś +(e)ś mianował	mianowałaś +(e)ś mianowała	mianowałoś +(e)ś mianowało	mianowaliście +(e)ście mianowali	mianowałyście +(e)ście mianowały
3 os.	mianował	mianowała	mianowało	mianowali	mianowały

bezosobnik: mianowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mianował będę mianować	będę mianowała będę mianować	będę mianowało będę mianować	będziemy mianowali będziemy mianować	będziemy mianowały będziemy mianować
2 os.	będziesz mianował będziesz mianować	będziesz mianowała będziesz mianować	będziesz mianowało będziesz mianować	będziecie mianowali będziecie mianować	będziecie mianowały będziecie mianować
3 os.	będzie mianował będzie mianować	będzie mianowała będzie mianować	będzie mianowało będzie mianować	będą mianowali będą mianować	będą mianowały będą mianować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mianujmy
2 os.	mianuj	mianujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mianowałbym bym mianował	mianowałabym bym mianowała	mianowałobym bym mianowało	mianowalibyśmy byśmy mianowali	mianowałybyśmy byśmy mianowały
2 os.	mianowałbyś byś mianował	mianowałabyś byś mianowała	mianowałobyś byś mianowało	mianowalibyście byście mianowali	mianowałybyście byście mianowały
3 os.	mianowałby by mianował	mianowałaby by mianowała	mianowałoby by mianowało	mianowaliby by mianowali	mianowałyby by mianowały

bezosobnik: mianowano by

bezokolicznik: mianować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

mianując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

mianowawszy

gerundium: mianowanie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mianowanie	mianowania
D.	mianowania	mianowań
C.	mianowaniu	mianowaniom
B.	mianowanie	mianowania
N.	mianowaniem	mianowaniami
Ms.	mianowaniu	mianowaniach
W.	mianowanie	mianowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: mianujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianujący	mianujący	mianujący	mianujące	mianująca
D.	mianującego	mianującego	mianującego	mianującego	mianującej
C.	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującemu	mianującej
B.	mianującego	mianującego	mianujący	mianujące	mianującą
N.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującą
Ms.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym	mianującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianujący	mianujący	mianujące	mianujące
D.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących
C.	mianującym	mianującym	mianującym	mianującym
B.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujące
N.	mianującymi	mianującymi	mianującymi	mianującymi
Ms.	mianujących	mianujących	mianujących	mianujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: mianowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mianowany	mianowany	mianowany	mianowane	mianowana
D.	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanego	mianowanej
C.	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanemu	mianowanej
B.	mianowanego	mianowanego	mianowany	mianowane	mianowaną
N.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowaną
Ms.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mianowani	mianowani	mianowane	mianowane
D.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych
C.	mianowanym	mianowanym	mianowanym	mianowanym
B.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowane
N.	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi	mianowanymi
Ms.	mianowanych	mianowanych	mianowanych	mianowanych

Składnia

Rz_osobowy

mianować

KOGO/CO + KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2023