Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *pьpьrь
z łac. piper
Regularny polski kontynuant formy prasłowiańskiej stanowi st.pol. pierz z *ppierz; współczesna postać pieprz powstała przez uogólnienie tematu do form innych przypadków fleksyjnych
1.a roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | roślina |
Połączenia
- łodygi; plantacje; uprawy pieprzu
Cytaty
|
Gdzieś po godzinie żeglugi wpływamy w sam środek rozległych, intensywnie zielonych plantacji pieprzu. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1996 |
|
|
Nauczyliśmy się wtedy wiele, rozwinęliśmy ogromnie uprawy pieprzu, sprawdziliśmy się jako farmerzy i ludzie. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997 |
|
|
Zielone, kręte łodygi pieprzu wiją się wokół podpór, oplatając je i wczepiając się w nie wyrostkami o jaszczurkowatych kształtach. źródło: NKJP: Tam, gdzie pieprz rośnie, Dziennik Polski, 2003-12-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pieprz |
pieprze |
|
| D. | pieprzu |
pieprzów |
|
| C. | pieprzowi |
pieprzom |
|
| B. | pieprz |
pieprze |
|
| N. | pieprzem |
pieprzami |
|
| Ms. | pieprzu |
pieprzach |
|
| W. | pieprzu |
pieprze |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b przyprawa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki
Połączenia
- ziarnisty, mielony; biały, czarny, zielony pieprz
- paczuszka; ziarenko, ziarna pieprzu
- młynek do pieprzu
- pojemniczek na pieprz
- rosół, stek, śledź, wódka z pieprzem
- dodawać; utłuc pieprz
- doprawić, przyprawić coś; natrzeć, oprószyć coś pieprzem
- obtaczać coś w pieprzu
- suchy jak pieprz
Cytaty
|
Solniczce towarzyszył tej samej wielkości pojemniczek na pieprz, tworzący z nią razem mini zestaw za jedyne 1,50 zł. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Bazar: Palemki na wietrze, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-18 |
|
|
Dodajemy sól i pieprz, dolewamy trochę zimnej wody, tyle aby farsz był nieco rzadszy od mięsa mielonego na kotlety. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Pejzaż - Wieprzowina inaczej, Dziennik Polski, 2001-09-15 |
|
|
W moździerzu utłuc pieprz, suszoną miętę oraz orzechy włoskie i zmieszać z miodem. źródło: NKJP: Tadeusz Olszański: Kącik konesera, Kuchnia nr 1, 1999 |
|
|
Dodał listek laurowy, suszony grzybek, ziarna pieprzu oraz dwa ząbki czosnku. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
|
Porcje kurczaka natrzeć czosnkiem, oprószyć pieprzem i skropić sokiem z cytryny. źródło: NKJP: Teresa Miazgowska: Specjały, Kuchnia nr 12, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pieprz |
pieprze |
|
| D. | pieprzu |
pieprzów |
|
| C. | pieprzowi |
pieprzom |
|
| B. | pieprz |
pieprze |
|
| N. | pieprzem |
pieprzami |
|
| Ms. | pieprzu |
pieprzach |
|
| W. | pieprzu |
pieprze |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. w opowiadaniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pikanteria |
Połączenia
- wulgarny pieprz
- coś dodaje pieprzu czemuś
Cytaty
|
Porażki liderów dodały pieprzu rywalizacji drużyn C-klasowych. źródło: NKJP: (ZK): Po piłkarskich meczach na Podhalu, Dziennik Polski - Podhale, 2001-10-04 |
|
|
Doprawdy, erotyka potrzebuje niespodzianek i paradoksów, może bardziej niż wulgarnego pieprzu. źródło: NKJP: Helena Zaworska: Trzej muszkieterowie komunizmu w powieści Efraima Seveli, Książki nr 2, dodatek do Gazety Wyborczej nr 45, 1994-02-23 |
|
|
Słynna czarna wołga to współczesna wersja opowieści o duchach i utopcach Każdy je zna. Zwykle mają nieco pieprzu, trochę dreszczyku. Są znacznie trwalsze od zwyczajnej plotki. Życie ich nie weryfikuje. źródło: NKJP: Alicja Giedroyć: Z tysiąca i jednego miasta, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-05-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pieprz |
pieprze |
|
| D. | pieprzu |
pieprzów |
|
| C. | pieprzowi |
pieprzom |
|
| B. | pieprz |
pieprze |
|
| N. | pieprzem |
pieprzami |
|
| Ms. | pieprzu |
pieprzach |
|
| W. | pieprzu |
pieprze |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. pieprzyk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- mały, wielki pieprz
- pieprz na ciele, plecach, twarzy
- mieć, usunąć pieprza
Cytaty
|
Na szyi, mniej więcej kilka centymetrów pod brodą mam małego pieprza. Ilekroć jestem w golfie, odczuwam delikatny ból w jego okolicy. źródło: Internet |
|
|
Wiele osób dręczy mały pieprz czy blizna ale za to jaki problem!! Blizny, znamiona i przebarwienia to najczęstszy problem nie tylko nastolatków. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pieprz |
pieprze |
|
| D. | pieprzu |
pieprzy pieprzów |
|
| C. | pieprzowi |
pieprzom |
|
| B. | pieprz |
pieprze |
|
| N. | pieprzem |
pieprzami |
|
| Ms. | pieprzu |
pieprzach |
|
| W. | pieprzu |
pieprze |