UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kolanko

Chronologizacja

1528, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kolanko
kolanka
D. kolanka
kolanek
C. kolanku
kolankom
B. kolanko
kolanka
N. kolankiem
kolankami
Ms. kolanku
kolankach
W. kolanko
kolanka

Pochodzenie

Zob. kolano

1. małe kolano

Definicja

małe kolano - część nogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kolano

Cytaty

Gdy jesteśmy mali, odbieramy świat przez pryzmat emocji i uczuć. Jeśli nas ktoś potrąci i się przewrócimy, raniąc sobie kolanko czy nosek - płaczemy.

źródło: NKJP: Kamila Nowak: Sztuka dawania prezentów, 2008

Nóżki każdego noworodka powinien zbadać ortopeda lub pediatra. Kiedy dziecko zacznie już chodzić, nie wolno lekceważyć skarg na bóle lub pobolewania nóg, np. w kolankach, utykanie.

źródło: NKJP: Hubert Woźniak, Arkadiusz Adamkowski: Ortopedia dziecięca, Gazeta Wyborcza, 1996-10-14

Maria dopiero teraz wie, co znaczy powiedzenie: małe dzieci - mały kłopot, duże dzieci - duży kłopot. Bo cóż to były za kłopoty te przecierane zupki, te pieluchy do zmieniania czy otarte kolanka małej Madzi. Cóż znaczyły te drobiazgi wobec pytań, które pojawiają się teraz [...].

źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Dzień matki, Dziennik Polski, 2005-05-19

2. ekspresywnie

Definicja

ekspresywnie o kolanie - części nogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kolano

Cytaty

Ci, którzy chcą chwycić współpracownicę za pierś niewieścią przez bluzkę, bądź cmoknąć w kolanko przez rajstopy, mogą spać spokojnie. Nie stanowi to innej czynności seksualnej w „znaczeniu prawnym”!

źródło: NKJP: Marek Kempski: … ekscesy, Trybuna Śląska, 2004-03-12

- Tylko kolanka, panowie - przypomina wuj pełniący rolę mistrza ceremonii. - Wolno dotykać tylko kolan. Po kolanku trzeba poznać damę swego serca.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Zosiu, pójdziesz na kolanka do dziadka?

źródło: NKJP: Internet

3. trawy

Definicja

bot. 
obrączkowate zgrubienie występujące na źdźbłach niektórych roślin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

synonimy:  węzeł
hiperonimy:  zgrubienie

Cytaty

Na wysokości kolanka należy odciąć wierzchołek pędu i przesadzić do nowej doniczki, do której nasypiemy specjalnej ziemi do wysiewu roślin.

źródło: NKJP: (karo): Zagrajmy w zielone, Trybuna Śląska, 2003-03-05

Wiosną można podzielić karpę na mniejsze części lub ukorzeniać w wodzie krótkie, ucięte w kolanku fragmenty łodyg.

źródło: NKJP: Eugeniusz Radziul: Ogrodowe pasje, 2009

Kolanka łodyg normalnie pod wpływem siły powinny pękać. Te nie.

źródło: NKJP: Leszek Waligóra: Łufo czy co?, Gazeta Poznańska, 2004-07-16

4. rury

Definicja

wygięty kawałek rury, służący do łączenia innych rur ze sobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kolano, krzywka

Połączenia

  • rury i kolanka

Cytaty

Już wszystko się udało, odetkało i wtedy wlałam z powrotem wiadro wody do zlewu, zapominając o nieprzykręconym kolanku.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

W okresie między 19 a 20 grudnia na ul. Brzezińskiego w Radziczu (gm. Sadki) nieznani sprawcy ukradli dwa kolanka plastikowe i 14 metrów bieżących kabla aluminiowego.

źródło: NKJP: (ST): Pod osłoną nocy, Nakielski Czas, 2003-12-24

Problemem jest także niechlujstwo firm budowlanych - zdarza się, że rury spustowe budynku, zamiast być połączone odpowiednimi kolankami z kanalizacją, są wpuszczone bezpośrednio w grunt, albo połączenie to jest zatkane lub przerdzewiałe.

źródło: NKJP: Z prof. Wiesławem Domasłowskim, Małgorzata Litwin: Kropla po kropli, Gazeta Miejska, nr 98, 2002

Data ostatniej modyfikacji: 10.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj