UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powrót

Chronologizacja

SJPXVII, STR: powrot, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego  powrócić ; zob.  wrócić 

1. do domu

Definicja

ponowne przybycie lub przeniesienie do miejsca, z którego dana osoba, zwierzę albo rzecz wyruszyła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • bezpieczny, szczęśliwy; natychmiastowy, niespodziewany, późny, rychły powrót
  • powrót córki, delegacji, dzieci, matki, męża, ojca, rodziców, syna
  • powrót autobusem, koleją, pociągiem; tą samą drogą, trasą...
  • powrót do domu, do hotelu, do kraju, do ojczyzny, do Polski...; z biura, z obozu, z podróży, z pracy, z urlopu, z wakacji, z wojska, z zagranicy, z Ameryki, z Paryża, ...
  • doczekać, oczekiwać; odmówić/odmawiać powrotu
  • nakazać; odłożyć; planować powrót
  • czekać na powrót

Cytaty

W latach dziewięćdziesiątych powrót Polaków z Kazachstanu do ojczyzny był drogą przez mękę.

źródło: NKJP: K.Jakubowski: Niechaj Polska będzie im matką, Tygodnik Ciechanowski, 2005-03-06

Wiosenne powroty ptaków na Północ obserwuję już po raz dwunasty z rzędu [...].

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Od kiedy dostaliśmy wiadomość o twoim powrocie, co dzień składamy dziękczynne modły.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

[...] podkreśla swoją dorosłość tylko coraz późniejszymi powrotami z imprez i roszczeniami finansowymi.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

W miesiąc po powrocie [...] z konserwacji [obraz] został przeniesiony do Łodzi.

źródło: NKJP: Elżbieta Kotarska: Litania będkowska, Gazeta Wyborcza, 1994-03-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. powrót
 powroty
D. powrotu
 powrotów
C. powrotowi
 powrotom
B. powrót
 powroty
N. powrotem
 powrotami
Ms. powrocie
 powrotach
W. powrocie
 powroty

Składnia

bez ograniczeń + powrót +
(KOGO/CZEGO) + (DOKĄD| SKĄD)

2. do zdrowia

Definicja

ponowne znalezienie się w jakiejś sytuacji lub stanie albo ponowne zaistnienie jakiejś sytuacji lub stanu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • niespodziewany, szybki powrót
  • powrót demokracji, monarchii
  • powrót do czasów czegoś, do dawnego zwyczaju, życia..., do korzeni, do normalnego życia, do zdrowia
  • grozi; nastąpił powrót
  • chcieć, doczekać się powrotu
  • oznaczać; (nie) wykluczać powrót

Cytaty

Pahlawi nienawidzi islamu i chce powrotu monarchii w stylu zoroastryjskim.

źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010

Czy kibice kobiecej siatkówki doczekają się powrotu Startu do dawnej świetności?

źródło: NKJP: (MM): Środek tabeli celem Startu-Salamander, Express Ilustrowany, 2003-10-16

Bolesna rehabilitacja nie zawsze gwarantuje powrót do całkowitej sprawności ruchowej i odzyskania zdrowia.

źródło: NKJP: (JED): Natura kontra ból, Express Ilustrowany, 2002-06-21

Zmiany znaczeń słów, powroty do znaczeń pierwotnych to są wszystko rzeczy mieszczące się w zwykłym językowym rytmie.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Pobożne życzenia, Gazeta Wyborcza, 1993-08-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. powrót
 powroty
D. powrotu
 powrotów
C. powrotowi
 powrotom
B. powrót
 powroty
N. powrotem
 powrotami
Ms. powrocie
 powrotach
W. powrocie
 powroty

Składnia

bez ograniczeń + powrót +
KOGO/CZEGO + (do CZEGO)

3. do pracy

Definicja

wznowienie jakiejś działalności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • powrót do pracy, do szkoły, do zakonu, do zawodu, do władzy; do rozmów, do tematu
  • możliwość, prawo powrotu
  • umożliwić/umożliwiać powrót

Cytaty

[...] z braku stałych źródeł dochodów zdecydował się na powrót do pracy w stoczni.

źródło: NKJP: Sejm zdecyduje o uprawnieniach byłych prezydentów, Gazeta Wyborcza, 1996-04-03

[...] domyślał się, że mentor oczekuje od niego buntu, chęci powrotu do zajęć ściśle filozoficznych.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Sytuacja kryzysu pozwoliła nam na powrót do rozmów o pieniądzach, oszczędnościach.

źródło: NKJP: Praca i Zdrowie, 2009-05-06

[...] pomoc psychologa może się przydać. Zwłaszcza przy powrotach do sportu po kontuzji.

źródło: NKJP: Tylko dla optymistów, Dziennik Polski, 1998-12-31

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. powrót
 powroty
D. powrotu
 powrotów
C. powrotowi
 powrotom
B. powrót
 powroty
N. powrotem
 powrotami
Ms. powrocie
 powrotach
W. powrocie
 powroty

Składnia

bez ograniczeń + powrót +
do CZEGO

Frazeologizmy

na powrót
tam i z powrotem
z powrotem
Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN