UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

unik

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik od przedrostkowego czasownika *unikać (< psł. *nikati 'chylić się, pochylać się'); zob. niknąć

1. przed ciosem

Definicja

ruch, który wykonuje się po to, żeby uniknąć czyjegoś uderzenia lub zderzenia się z kimś lub z czymś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ruch

Połączenia

  • błyskawiczny, szybki; zgrabny, zręczny unik
  • unik przed ciosem, przed kopnięciem; przed atakiem (przeciwnika)
  • atak i unik, blok i unik
  • robić, wykonać/wykonywać, zrobić unik

Cytaty

Początkowo podobało mu się to, że uczy się walczyć tak jak bohaterowie filmów akcji. Później zorientował się, iż w karate jest coś więcej niż uniki i szybkie ciosy ręką lub nogą.

źródło: NKJP: (PK): Karateka z domu kultury, Dziennik Polski, 2000-11-07

Stanęli naprzeciw siebie, bez rękawic. Aloch zamachnął się, Czortek zrobił unik i uderzył z prawej. Po walce.

źródło: NKJP: Marcin Pawłowski: Podarek od narodu zdobywców, Gazeta Wyborcza, 1993-01-26

[...] bez trudu wykonał unik w lewą i dźgnął z lewej w prawą, w locie, za łokieć. Nie mógł nie trafić.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Sandra wie, że nic nie powstrzymałoby jego furii, jeśliby omdlała i upadła... Lecz na szczęście jest zwinna i od dziecka nauczona robić unik przed ciosem [...].

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Pozwany, niezadowolony z werdyktu sądu, wyrwał barierkę z miejsca dla świadków i rzucił ją w kierunku sędziego, którego przed poważnymi obrażeniami uchronił tylko błyskawiczny unik.

źródło: NKJP: (KIS): Koniec „pogawędek” z więźniami, Dziennik Polski, 2000-03-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. unik
uniki
D. uniku
uników
C. unikowi
unikom
B. unik
uniki
N. unikiem
unikami
Ms. uniku
unikach
W. uniku
uniki

Składnia

bez ograniczeń + unik +
(przed CZYM)

2. przed odpowiedzialnością

Definicja

zachowanie umożliwiające uniknięcie jakiegoś nieprzyjemnego lub trudnego działania lub jakiejś nieprzyjemnej lub trudnej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • skuteczny, zręczny; sprytny, tchórzliwy; dyplomatyczny, taktyczny unik
  • metoda, taktyka; sztuka; polityka uników
  • robić, zastosować, zrobić unik, stosować uniki

Cytaty

Mam do niego osobisty żal, bo wywiązałem się ze wszystkich zobowiązań, a on nawet nie ma odwagi, żeby ze mną porozmawiać. Robi uniki, wysyła do zastępców.

źródło: NKJP: Na oficerskie słowo, Dziennik Polski, 2002-10-25

Nie uzyskałam odpowiedzi na pytanie w sprawie inwestycji, mimo że odpowiadało dwóch panów; pan minister [...] odesłał do MEN, ono też robi unik i odsyła do budżetu.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.12.1993

[...] konsekwentnie stosuje pewnego rodzaju uniki przed zajęciem jasnego stanowiska wobec pojęcia narodu, które jest kluczowe dla myśli endeckiej.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. unik
uniki
D. uniku
uników
C. unikowi
unikom
B. unik
uniki
N. unikiem
unikami
Ms. uniku
unikach
W. uniku
uniki

Składnia

bez ograniczeń + unik +
(przed CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 03.09.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj