UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwalniać

Chronologizacja

1728, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. wolny

1. zmniejszać tempo

Definicja

zmniejszać tempo, szybkość czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

zwalniać bieg, tempo; tętno; obroty

Cytaty

Serce zwalnia bieg. Puls przenosi się do przegubów rąk i do żyłek na skroniach. Głowa opada na pierś.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007

Czeszka umiejętnie jednak zwalniała grę, czekała na potknięcie naszej tenisistki.

źródło: NKJP: Finał w hali bez Polek, Dziennik Polski, 1999-11-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

2. iść wolniej

Definicja

przemieszczać się wolniej niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

pociąg, samochód zwalnia

Cytaty

Już są one, góry, Tatry, najpiękniejsze na świecie. A pociąg zwalnia, sapie, węszy, a brzegiem drogi biegną jakieś barwne płatki: nie rozpoznasz, czy to jastruny kwitną, poziomki dojrzewają, czy góralskie dzieci machają zielonymi witkami.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008

Prawie codziennie widzę starego mężczyznę, jak pcha swój trójkołowy rower, którego tylną część stanowi druciany kosz. Nigdy nie porusza się chodnikiem. Zawsze skrajem asfaltu. Samochody zwalniają, by go wyminąć.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

Chłopiec zwalnia, kuleje. Nogę ma potłuczoną.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

3. odblokowywać

Definicja

usuwać blokadę, umożliwiając działanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

zwalniać hamulec, rygiel, sprzęgło, spust; przełącznik, przycisk; zapadkę

Cytaty

Harold zwalnia blokadę hamulców i nawet owe 1200 obrotów wystarczy, żeby bombowiec ruszył łagodnie.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Przykro mi, ale umrzeć musicie. No, kończmy. Do trzech liczę i spust zwalniam.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

4. rozluźniać

Definicja

sprawiać, że coś jest mniej napięte, naprężone, ściśnięte niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

zwalniać chwyt, ucisk, uścisk; sprężynę

Cytaty

- Boże, przebacz mi, on i tak jest już prawie martwy - szepnął bezgłośnie, nie zwalniając chwytu. Dostrzegł, że czarny łeb gwoździa zbliża się do futra gryzonia, a po chwili znika w ciele.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło, 2009

Aby zrobić to umiejętnie, opaskę należy założyć kilkanaście centymetrów powyżej ukąszenia. Można użyć do tego celu paska, pończochy lub rękawa od koszuli. Co jakiś czas należy jednak zwalniać ucisk, ponieważ może dojść do groźnego niedokrwienia i martwicy.

źródło: NKJP: Katarzyna Zawadzka: Co nas gryzie?, Dziennik Łódzki, 2006-07-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

5. uwalniać od obowiązku

Definicja

sprawiać, że jakiś obowiązek przestaje kogoś dotyczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uwalniać

Połączenia

zwalniać od ciężaru odpowiedzialności, od odpowiedzialności; od obowiązku; od opłat, od podatku
zwalniać z egzaminu, z opłat

Cytaty

Przecież nawet analfabety w Polsce nikt nie zwalnia od odpowiedzialności za nieprawidłowo wypełniony PIT, a cóż dopiero wykształconego posła.

źródło: NKJP: Ewa Milewicz, WOJNA NA KWITY, Gazeta Wyborcza, 1995-11-20

Na przykład w Finlandii nałogowi internauci są zwalniani z obowiązku odbycia służby wojskowej, tak jak narkomani.

źródło: NKJP: Krystyna Pytlakowska: Zaczatowani, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

	+	zwalniać	+	KOGO + od CZEGO
	+	zwalniać	+	KOGO + z CZEGO

6. przestawać zajmować

Definicja

przestawać zajmować coś, robiąc wolne miejsce

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

zwalniać miejsce; łazienkę, pokój, stolik

Cytaty

A potem dzwoni koleżanka i informuje, że właśnie zwalniają mieszkanie i możemy się przeprowadzić. To świetnie, bo nasze mieszkanko jest malutkie i z dzieckiem byłoby nam ciężko. A tu oni, kochani, wspaniali, udostępniają nam dwa razy większe i to za symboliczną opłatą.

źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007

Portier zdziwił się, gdy mu powiedział, że zwalnia pokój. - Ma pan czas. Pociąg krakowski po północy dopiero odchodzi.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

7. pozbawiać pracy

Definicja

pozbawiać kogoś pracy, usuwając go z posady

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opróżniać, redukować

Połączenia

zwalniać pracowników, robotników
zwalniać z pracy, ze służby; z posady, ze stanowiska; z fabryki, z zakładu
zwalniać dyscyplinarnie

Cytaty

Fabryki zwalniają ludzi z roboty, ojciec nie ma pracy, mama pyta, co będzie, ojciec mówi: – Wola boska i skrzypce.

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Władze nie mogą prześladować strajkujących, skoro domagają się oni rzeczy słusznych: by partia zadbała o dobrą organizację pracy w zakładzie, by robotników nie zwalniano z pracy, by za pensję można było wyżyć do pierwszego.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: CHINY 7, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

KOGO + z CZEGO

8. wypuszczać z zamknięcia

Definicja

puszczać wolno kogoś, kto przebywał gdzieś pod przymusem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

zwalniać więźniów, zakładników, zesłańców; uczniów, pacjenta
zwalniać do domu
zwalniać z aresztu, z więzienia, z wojska, z zesłania; z lekcji, ze szpitala
zwalniać za dobre sprawowanie
zwalniać za kaucją

Cytaty

Policjanci założyli Antkowi kajdanki i zabrali go na komisariat. Wyszedł dopiero rano z poważnym upomnieniem: ponieważ nie jest notowany, dają mu szansę i zwalniają do domu, ale jeśli się to jeszcze raz powtórzy, stanie przed sądem.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Tam mieścił się sztab organizującej się polskiej armii generała Andersa. Ściągali tam ze wszystkich stron zwalniani z więzień, łagrów i zesłania Polacy.

źródło: NKJP: Maciej Kozłowski: Sprawa premiera Leona Kozłowskiego : zdrajca czy ofiara, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

zwalniać

KOGO + z CZEGO

9. likwidować obciążenia

Definicja

likwidować nałożone na coś obciążenia, opłaty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Połączenia

zwalniać towary
zwalniać od cła

Cytaty

Jakie jest ratio legis, jaki jest sens zwalniania od podatku VAT towarów importowanych i obciążanie towarów krajowych?

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 57. posiedzenia Senatu RP w dniu 2 marca 2004 r.

Według GUC ok. 80 proc. przekraczających granicę samochodów jest zwalnianych z cła.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Stanieją samochody?, Gazeta Wyborcza, 1992-09-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwalniam	zwalniamy
2 os.	zwalniasz	zwalniacie
3 os.	zwalnia	zwalniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałem +(e)m zwalniał	zwalniałam +(e)m zwalniała	zwalniałom +(e)m zwalniało	zwalnialiśmy +(e)śmy zwalniali	zwalniałyśmy +(e)śmy zwalniały
2 os.	zwalniałeś +(e)ś zwalniał	zwalniałaś +(e)ś zwalniała	zwalniałoś +(e)ś zwalniało	zwalnialiście +(e)ście zwalniali	zwalniałyście +(e)ście zwalniały
3 os.	zwalniał	zwalniała	zwalniało	zwalniali	zwalniały

bezosobnik: zwalniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zwalniał będę zwalniać	będę zwalniała będę zwalniać	będę zwalniało będę zwalniać	będziemy zwalniali będziemy zwalniać	będziemy zwalniały będziemy zwalniać
2 os.	będziesz zwalniał będziesz zwalniać	będziesz zwalniała będziesz zwalniać	będziesz zwalniało będziesz zwalniać	będziecie zwalniali będziecie zwalniać	będziecie zwalniały będziecie zwalniać
3 os.	będzie zwalniał będzie zwalniać	będzie zwalniała będzie zwalniać	będzie zwalniało będzie zwalniać	będą zwalniali będą zwalniać	będą zwalniały będą zwalniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwalniajmy
2 os.	zwalniaj	zwalniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwalniałbym bym zwalniał	zwalniałabym bym zwalniała	zwalniałobym bym zwalniało	zwalnialibyśmy byśmy zwalniali	zwalniałybyśmy byśmy zwalniały
2 os.	zwalniałbyś byś zwalniał	zwalniałabyś byś zwalniała	zwalniałobyś byś zwalniało	zwalnialibyście byście zwalniali	zwalniałybyście byście zwalniały
3 os.	zwalniałby by zwalniał	zwalniałaby by zwalniała	zwalniałoby by zwalniało	zwalnialiby by zwalniali	zwalniałyby by zwalniały

bezosobnik: zwalniano by

bezokolicznik: zwalniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwalniając

gerundium: zwalnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwalnianie	zwalniania
D.	zwalniania	zwalniań
C.	zwalnianiu	zwalnianiom
B.	zwalnianie	zwalniania
N.	zwalnianiem	zwalnianiami
Ms.	zwalnianiu	zwalnianiach
W.	zwalnianie	zwalniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwalniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniająca
D.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającego	zwalniającej
C.	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającemu	zwalniającej
B.	zwalniającego	zwalniającego	zwalniający	zwalniające	zwalniającą
N.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającą
Ms.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniający	zwalniający	zwalniające	zwalniające
D.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających
C.	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym	zwalniającym
B.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniające
N.	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi	zwalniającymi
Ms.	zwalniających	zwalniających	zwalniających	zwalniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwalniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwalniany	zwalniany	zwalniany	zwalniane	zwalniana
D.	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianego	zwalnianej
C.	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianemu	zwalnianej
B.	zwalnianego	zwalnianego	zwalniany	zwalniane	zwalnianą
N.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianą
Ms.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwalniani	zwalniani	zwalniane	zwalniane
D.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych
C.	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym	zwalnianym
B.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalniane
N.	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi	zwalnianymi
Ms.	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych	zwalnianych

odpowiednik aspektowy: zwolnić

Składnia

	+	zwalniać	+	CO + od CZEGO
	+	zwalniać	+	CO + z CZEGO

Frazeologizmy

ktoś zwalnia kroku
ktoś/coś zwalnia biegu

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016