Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
spłonę |
spłoniemy |
|||
| 2 os. |
spłoniesz |
spłoniecie |
|||
| 3 os. |
spłonie |
spłoną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spłonąłem +(e)m spłonął |
spłonęłam +(e)m spłonęła |
spłonęłom +(e)m spłonęło |
spłonęliśmy +(e)śmy spłonęli |
spłonęłyśmy +(e)śmy spłonęły |
| 2 os. |
spłonąłeś +(e)ś spłonął |
spłonęłaś +(e)ś spłonęła |
spłonęłoś +(e)ś spłonęło |
spłonęliście +(e)ście spłonęli |
spłonęłyście +(e)ście spłonęły |
| 3 os. |
spłonął |
spłonęła |
spłonęło |
spłonęli |
spłonęły |
bezosobnik: spłonięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
spłońmy |
|
| 2 os. |
spłoń |
spłońcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spłonąłbym bym spłonął |
spłonęłabym bym spłonęła |
spłonęłobym bym spłonęło |
spłonęlibyśmy byśmy spłonęli |
spłonęłybyśmy byśmy spłonęły |
| 2 os. |
spłonąłbyś byś spłonął |
spłonęłabyś byś spłonęła |
spłonęłobyś byś spłonęło |
spłonęlibyście byście spłonęli |
spłonęłybyście byście spłonęły |
| 3 os. |
spłonąłby by spłonął |
spłonęłaby by spłonęła |
spłonęłoby by spłonęło |
spłonęliby by spłonęli |
spłonęłyby by spłonęły |
bezosobnik: spłonięto by
bezokolicznik: spłonąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
spłonąwszy
gerundium: spłonięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | spłonięcie |
spłonięcia |
| D. | spłonięcia |
spłonięć |
| C. | spłonięciu |
spłonięciom |
| B. | spłonięcie |
spłonięcia |
| N. | spłonięciem |
spłonięciami |
| Ms. | spłonięciu |
spłonięciach |
| W. | spłonięcie |
spłonięcia |
Pochodzenie
Zob. płonąć
1. spalić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | skopcić się, spalić się, zjarać się |
Połączenia
- chłopak, kierowca, mężczyzna; las; dom, dwór, ratusz; klasztor; obiekt; autokar, pojazd, samochód, samolot; obraz, rękopis spłonął; wieś; bacówka, biblioteka, chata, stodoła; cerkiew, kaplica, katedra, świątynia, synagoga; budowla, konstrukcja spłonęła; miasto; auto spłonęło
- spłonąć na autostradzie, na boisku, na korytarzu, na lotnisku, na polu, na stosie, na tratwie
- spłonąć od (uderzenia) pioruna
- spłonąć podczas bombardowania, podczas burzy, podczas działań wojennych, podczas pożaru, podczas wojny
- spłonąć w aucie, w karambolu, w kominku, w ogniu, w pożarze, w samochodzie, w stodole; w atmosferze; w wyniku kraksy, pożaru...
- całkowicie, ponownie spłonąć; spłonąć bezpowrotnie, doszczętnie, żywcem
- spłonąć i rozpaść się, spłonąć i zatonąć
Cytaty
|
Budynek spłonął doszczętnie. Straty oszacowano wstępnie na 500 tys. zł. źródło: NKJP: (ST): Eksperci określą przyczynę, Dziennik Polski, 2001-01-23 |
|
|
21-letni kierowca spłonął w pożarze kierowanego przez siebie volkswagena passata. źródło: NKJP: R.Nadaj: Kierowca spłonął w aucie, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-22 |
|
|
- Kiedy Chata spłonęła, nikt nie wierzył, że zbudujemy ją na nowo - mówi. źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Góra przemienienia, Polityka, 2006-01-14 |
|
|
Profesor wiedziony wewnętrznym przymusem rozpoczął pisanie w getcie. Tam rękopis spłonął. źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski: Pasaż stłumiony, Gazeta Wyborcza, 1996-02-06 |
2. zaczerwienić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- chłopak spłonął; kobieta spłonęła
- spłonąć rumieńcem
Cytaty
|
[...] Władysław spłonął rumieńcem aż po łysinę, po czym wyprawił ich bardzo prędko, już nazajutrz [...]. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003 |
Składnia
| Rz osobowy | + | spłonąć | + |
|