Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. biec, biegać
1. jelenia
Definicja
Noty o użyciu
Forma biegiem używana w znaczeniu 'biegnąc'.
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- długi, forsowny, krótki, męczący, szaleńczy, szybki bieg
- zmęczony biegiem
- spocony, zdyszany od biegu
- zmęczyć się biegiem
Cytaty
|
Przystanęłam zmęczona biegiem i rozglądnęłam się dookoła. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka, Kraina kolorów: księga intryg, 1999 |
|
|
Zdarza się, że dręczy nas ból w okolicach serca, np. podczas wchodzenia po schodach, forsownego biegu do autobusu, przy nagłym oziębieniu organizmu [...]. źródło: NKJP: Agnieszka Nowak: Masaż punktowy, Trybuna Śląska, 2003-06-16 |
|
|
On nie ma dokąd pójść, błąkał się po ulicy - rzekłem, odzyskawszy oddech po biegu na trzecie piętro. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki, Na przekór i na bakier, 2008 |
|
|
W końcu jednak bieg koni stał się równiejszy i szybszy. źródło: NKJP: Alfred Szklarski:Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
|
Biegiem wpadł na górę. Drzwi pokoju były otwarte [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. na 100 m
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe
Połączenia
- bieg długodystansowy, krótki; eliminacyjny, finałowy; indywidualny, masowy; maratoński, sprinterski, sztafetowy; narciarski, przełajowy, zjazdowy; uliczny
- bieg na 100 m, na 1000 m, na 10 km,..., na jakimś dystansie, na dochodzenie, na orientację, na przełaj; przez płotki; z przeszkodami
- wygrać; rozegrać bieg
- zwyciężyć w biegu
Cytaty
|
Dziewczyny i chłopcy rywalizowali w biegach na 100 i 400 m, w skoku w dal oraz rzucie kulą. źródło: NKJP: Dni Karwiny..., Rybnik.eu - Informator Miejski, 2006-05-31 |
|
|
Opady śniegu i mgła uniemożliwiły rozegranie biegu zjazdowego mężczyzn o Puchar Świata [...]. źródło: NKJP: (sus): Klasyfikacja PŚ, Dziennik Bałtycki, 2003-12-29 |
|
|
Najważniejszą rzeczą w biegu sprinterskim jest koncentracja. Nie ma mowy o jakimkolwiek rozkładaniu sił. źródło: NKJP: Rozmawiała Monika Leśna: Lekkoatletyka, Czas Ostrzeszowski nr 200543, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Składnia
|
+ | bieg | + |
|
3. pociągu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- bieg planet; pociągu
- przyspieszyć, zwolnić; kończyć bieg
Cytaty
|
[...] przezornie zwolnił bieg parowozu. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
[...] zwolniłem bardziej bieg taśmy, która teraz obracała się z 1/4 normalnej szybkości. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005 |
|
|
Ruppert postawił właśnie górkę żetonów na numerze dwadzieścia trzy i potem z napięciem obserwował bieg kulki. źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
[...] znał historię swych odległych przodków, którzy latali kiedyś w kosmos i potrafili zmieniać bieg komet? źródło: NKJP: Marcin Wolski: Włóczędzy czasoprzestrzeni, Esensja, 2005-04 |
|
|
Tymczasem pociąg, uwolniony z tunelu, przyspieszył biegu i pogwizdując wesoło, mijał zabudowania małych stacji z pojedynczymi peronami zaczynającymi się i kończącymi pośród bujnych chwastów. źródło: NKJP: Agnieszka Górska: Okrążanie ciszy, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Inne uwagi
Zwykle lp
4. rzeki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne
Połączenia
- bieg rzeki, strumienia
- iść, płynąć z biegiem (rzeki, strumienia)
Cytaty
|
Dojdziemy do Starej Drogi, tamtędy z biegiem rzeczki Chotli do Iny, a nad Iną musimy już trafić na temerskie wojska. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Ktoś wpadł na pomysł, by [...] zrobić stateczki, które można by w noc świętojańską puścić z biegiem rzeki. źródło: NKJP: Piotr Śliwiński: Dziki kąt, 2007 |
|
|
[...] setnik wskazał ręką na niewyraźny trop wiodący wzdłuż biegu strumienia i niknący w gęstwinie. źródło: NKJP: Linda Evans, David Weber: Wrota Piekieł, Esensja, 2008-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | bieg | + |
|
5. górny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne
Połączenia
- dolny, górny, środkowy bieg
- jakiś bieg Amazonki, Nilu, Wisły...; rzeki, dopływu
Cytaty
|
Północna część kraju leży w dolnym biegu Nilu, nazywa się więc Egiptem Dolnym. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974 |
|
|
W górnym biegu Orinoka spaść musiały deszcze i przybrały wody [...]. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1974 |
|
|
W Polsce sandacz występuje w środkowych i dolnych biegach rzek, słodkawych zatokach i zalewach przymorskich oraz jeziorach. źródło: NKJP: (józ): Sandacz, czyli smocza ryba, Dziennik Tczewski, 2000-01-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | bieg | + |
|
6. historii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Połączenia
- dalszy, dotychczasowy; normalny, właściwy bieg czegoś
- bieg dziejów, historii; spraw; wydarzeń, wypadków, zdarzeń; życia; myśli; akcji; czasu, dni, lat
- odwrócić, (nie) powstrzymać, zmienić bieg czegoś
- wpłynąć na bieg czegoś
Cytaty
|
Królewska faworyta nie przewidziała fatalnego biegu wydarzeń. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Zamek Dam, Polityka, 2009-02-07 |
|
|
Spinoza, jakby przewidując bieg myśli Leibniza, argumentował prosto [...]. źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei: wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1975 |
|
|
Wreszcie jest czas na rozkoszowanie się spokojnym biegiem dni spędzanych na czytaniu zaległości, oglądaniu filmów [...]. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008 |
|
|
Gdy mowa o ustroju monarchicznym, powstaje pytanie, jaki wpływ miał monarcha na politykę i bieg spraw w państwie. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | bieg | + |
|
7. wsteczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- pierwszy, trzeci...; wsteczny; jałowy bieg
- zredukować, włączyć, wrzucić, zmienić bieg
- ruszyć/ruszać na (pierwszym, wstecznym) biegu
Cytaty
|
Nie musiała wrzucać biegów, bo autko - nie autko, prawdziwa, mięciutko zawieszona limuzyna - miało automatyczną przekładnię, jak w Ameryce. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
|
|
[...] ciągła jazda na pierwszym biegu grzała motory [...]. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem (Francja 1940-1944), 1957 |
|
|
Z kolei włącznik pozwala zwiększyć prędkość do 1 tys. obrotów na pierwszym i 2.8 tys. obrotów na drugim biegu w wiertarce. źródło: NKJP: Mieszkanie, Życie Warszawy, 2001 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieg |
biegi |
|
| D. | biegu |
biegów |
|
| C. | biegowi |
biegom |
|
| B. | bieg |
biegi |
|
| N. | biegiem |
biegami |
|
| Ms. | biegu |
biegach |
|
| W. | biegu |
biegi |