UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

architektura

Chronologizacja

1609, KorBa

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	architektura	architektury
D.	architektury	architektur

C.	architekturze	architekturom
B.	architekturę	architektury
N.	architekturą	architekturami
Ms.	architekturze	architekturach
W.	architekturo	architektury

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

łac. architectūra

Od: architekt

1.a sztuka

Definicja

sztuka projektowania, wznoszenia i artystycznego kształtowania zabudowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	budownictwo
	hiperonimy:	sztuka

Połączenia

architektura antyczna, barokowa, gotycka, klasycystyczna, modernistyczna, renesansowa, romańska, secesyjna, starożytna, średniowieczna; europejska, polska, włoska; cerkiewna, kościelna, mieszkaniowa, obronna, ogrodowa, przemysłowa, sakralna; drewniana; miejska, wiejska; dawna, nowa, nowoczesna, współczesna, zabytkowa
architektura i budownictwo, architektura i konserwacja, architektura i urbanistyka; sztuka i architektura, zabytki i architektura
dzieje, historia; arcydzieło, zabytek; element, fragment architektury
tworzyć architekturę
interesować się, zajmować się architekturą

Cytaty

	Świątynia pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela jest cennym zabytkiem wczesnobarokowej architektury sakralnej. źródło: NKJP: Spotkania w Wiśniczu, Dziennik Polski, 2002-08-12
	Architektura pod koniec XIX w. zaczęła zrywać z dotychczasowym eklektyzmem, z gmachami wznoszonymi w ciągu tego stulecia w stylu gotyckim, renesansowym czy barokowym, z tanimi upiększeniami o formach historycznych czy wyrabianymi z tanich materiałów zastępczych. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994
	Ten sławny swego czasu architekt galicyjski zapisał się w dziejach architektury jako prekursor polskiego neoromantyzmu, artysta konsekwentnie i harmonijnie łączący w swych projektach elementy secesji, neogotyku i neoromantyzmu. źródło: NKJP: Nazwiskiem uszlachcony, Dziennik Polski, 2001-06-28
	Filozoficzne podstawy architektury, urbanistyki i ekologii pojawiły się dopiero w Grecji. źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Idylla w willi, Polityka, 2009-01-17
	Pan Piotr [...] zawodowo zajmuje się architekturą od ukończenia studiów na Politechnice Krakowskiej. źródło: NKJP: Rynek stary, rynek nowy, Dziennik Polski, 2008-05-18

1.b budynki

Definicja

ogół budynków znajdujących się na danym terenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zabudowa

Połączenia

socrealistyczna, stalinowska; monumentalna, potężna; ciekawa, interesująca, ładna, oryginalna, piękna, wspaniała architektura; architektura cerkiewna, kościelna, mieszkaniowa, obronna, ogrodowa, przemysłowa, sakralna; drewniana; miejska, wiejska; dawna, nowa, nowoczesna, współczesna, zabytkowa
architektura baroku, renesansu; centrum, miasta, regionu; Krakowa, Londynu, Podhala, Włoch, Zakopanego
szlak; piękno architektury

Cytaty

	Architektura centrum Brzeska to przede wszystkim elektryczne i secesyjne, filigranowe, piętrowe kamieniczki [...]. źródło: NKJP: Brzesko, Dziennik Polski, 2000-08-25
	Sestriere to miasteczko Fiata zbudowane jeszcze w czasach Mussoliniego, jako miejsce wypoczynku dla mieszkańców Turynu. Monumentalna, brzydka architektura, ale też nowoczesne, lekkie budownictwo z ostatnich lat. źródło: NKJP: Narciarstwo alpejskie - puchar świata, Gazeta Wyborcza, 1993-12-15
	Na wystawie zatytułowanej „Błękitne smugi” Janusz Lityński pokazuje pejzaże i motywy krakowskie - rozpoznawalne fragmenty starej architektury miasta. źródło: NKJP: (AN): Nastroje akwarelowe i inne, Dziennik Polski, 2006-11-30
	Kraków z zadziwiającą beztroską poczyna sobie z dziedzictwem materialnym, czyli wyjątkową architekturą, jaką odziedziczyliśmy po pokoleniach, które przed nami tu mieszkały. źródło: NKJP: Lilianna Sonik: SOS Kraków, Dziennik Polski, 2008-11-17
	W wiejskim pejzażu, coraz częściej pojawia się piękna architektura w postaci przysadzistych, niskich domów, ze spadzistymi dachami i lukarnami. źródło: NKJP:Krzysztofa Bik-Jurkow: Juka przed stodołą, Dziennik Polski, 2000-06-24

Składnia

architektura

CZEGO

1.c kierunek studiów

Definicja

kierunek studiów w szkole wyższej poświęcony sztuce kształtowania przestrzeni i projektowania budowli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Połączenia

architektura i budownictwo, architektura i urbanistyka
absolwent, profesor, student; wydział architektury
być na architekturze
kończyć, skończyć, studiować, ukończyć architekturę
dostać się na architekturę

Cytaty

	- Trudny był egzamin na architekturę? - spytała rozpaczliwie. - Potwornie - rzekł Gburek z zadowoleniem i dumą. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993
	Wiktor wybrał architekturę i skończył ją z nagrodą. źródło: NKJP: Andrzej Bart: Fabryka Muchłapek, 2008
	Tadeusz S.[...], zanim został scenografem, studiował architekturę, a dokładnie - zajmował się projektowaniem teatrów. źródło: NKJP: (TZ): Scenograficzno-architektoniczny mariaż, Dziennik Polski, 1999-10-23
	Najwięcej chętnych zgłosiło się na architekturę, gdzie o jedno miejsce ubiegać się będzie ponad 6 kandydatów. źródło: NKJP: Maria Wilczek-Krupa: Indeksy do wzięcia, Dziennik Polski, 2003-06-26

Skróty

arch.

2. budowli

Definicja

struktura i kształt jakiejś budowli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

architektonika

Połączenia

architektura budynku, domu, dworku, kościoła, mostu, obiektu, świątyni

Cytaty

Architektura świątyni była wręcz monumentalna, w takim wnętrzu przez przekorę kusi lapidarność.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Zostało jeszcze tylko Zawrocie, ta twoja ślimacza skorupa - doskonała architektura małego dworku, w pięknej, zielonej oprawie.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Elementy te, które nawiązują kształtem do architektury mostu, zaprojektował dr Karol Ryż z Katedry Budowy Mostów i Tuneli Politechniki Krakowskiej.

źródło: NKJP: Soczewka z kolcami, Dziennik Polski, 2003-09-30

Składnia

architektura

CZEGO

Skróty

arch.

3. struktura

Definicja

książk.

struktura czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

architektura informacji, systemu

Cytaty

	Zmiana naszej konstytucji jest niezbędna, by odnowić architekturę instytucji państwowych. źródło: NKJP: Robert Sołtyk: Pierwszy postkomunista w NATO, Gazeta Wyborcza, 1999-04-09
	Bierze się pod uwagę architekturę książki - sposób budowania tekstu, przerwy, czyli spacje, inicjały, ozdobniki, układ bloku tekstu na stronie oraz ilustracje i ich techniki. źródło: NKJP: Życiorysy książek, Dziennik Polski, 1999-10-25
	W mojej grupie pracuje Michael Warren, który chyba pierwszy wymyślił, jak pogodzić architekturę Wszechświata, której nie można z góry przewidzieć, ze sztywną architekturą komputera równoległego. źródło: NKJP: Agnieszka Jędrzejczyk, Piotr Cieśliński: Wszechświat młodszy od gwiazd?, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-04-26
	Wymagania stawiane zabezpieczeniu bojowemu wynikają przede wszystkim z potrzeb ochrony architektury systemu łączności, ze skali jego zagrożenia oraz z właściwości terenu, pory roku i warunków meteorologicznych. źródło: NKJP: Ochrona i obrona systemu łączności, Przegląd Wojsk Lądowych, 1998
	[...] nikt się nie starał ukryć faktu, że cała architektura informacji i - nie bójmy się tego stwierdzenia - pedagogiki, zdominowana jest dzisiaj przez telewizję. źródło: NKJP: Leopold Unger: Jeśli ten krzyk ustanie, Gazeta Wyborcza, 1994-03-14

Składnia

architektura

CZEGO

Frazeologizmy

architektura krajobrazu
architektura wnętrz
mała architektura

Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2024