UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przywódca

Chronologizacja

SStp, SPXVI: przywodca, SJPXVII, SL: przywódzca, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wodzić, wieść II

1. polityczny

Definicja

osoba przewodząca jakiejś społeczności dzięki sprawowanej władzy lub dzięki autorytetowi, jakim się cieszy wśród członków tej grupy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • chłopski; były, formalny, nieformalny, nowy, pierwszy; charyzmatyczny, historyczny, legendarny, najwyższy, niekwestionowany, silny, urodzony, wielki; domniemany; umiarkowany; amerykański, białoruski, północnokoreański, radziecki... przywódca; lokalni, polscy; wszyscy przywódcy; przywódca moralny, religijny; przywódcy partyjni, plemienni; polityczni
  • obaj przywódcy; 16 przywódców Polski Podziemnej
  • przywódca Jaser Arafat, Kim Dzong Il, Muammar Kadafi, Saddam Husajn, Wincenty Witos...
  • przywódca chłopów; buntowników, komunistów, mudżahedinów, separatystów, socjaldemokratów...; bandy, drużyny, gangu, kraju, mniejszości, narodu, opozycji, partii, prawicy, ruchu, sekty, stronnictwa, związku (zawodowego)...; buntu, powstania, rewolucji, strajku; Iraku, Korei Północnej, Stanów Zjednoczonych...; NRD, ZSRR; Albańczyków, Palestyńczyków...; Al-Kaidy, Partii "Samoobrony", "Solidarności"; AWS, PiS, PO, PSL, SLD, UW
  • organizator i przywódca, polityk i przywódca, premier i przywódca, przedstawiciel i przywódca, twórca i przywódca, założyciel i przywódca
  • kandydat; zamach na przywódcę
  • być, stać się, zostać przywódcą
  • mieć zadatki, nadawać się, wyrosnąć na przywódcę; uważać, uznawać kogoś za przywódcę
  • spotkać się z przywódcą

Cytaty

Były przywódca i prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow, który wczoraj skończył 70 lat, otrzymał z tej okazji gratulacje i życzenia zarówno od polityków rosyjskich, jak i zagranicznych.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2001-03-03

Obradujący w Sztokholmie przywódcy państw Unii Europejskiej wyrazili wczoraj zdecydowane poparcie dla Macedonii toczącej walki z albańskimi ekstremistami.

źródło: NKJP: (PAP): Ofiary wśród cywiłów, Dziennik Polski, 2001-03-24

[...] w pałacu w Castelgandolfo najprawdopodobniej 23 lipca papież przyjmie na audiencji prezydenta USA George'a W. Busha, przebywającego we Włoszech z okazji odbywającego się w Genui w dniach 20-22 lipca szczytu przywódców światowych potęg gospodarczych z grupy G-7 oraz Rosji.

źródło: NKJP: Papieskie wakacje, Dziennik Polski, 2001-07-09

Absolwentka krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych przebywała przez rok w Indiach [...]. W Dharamsali - mieście, w którym po zajęciu Tybetu przez Chiny mieszka przywódca buddyzmu tybetańskiego dalajlama - pod okiem tybetańskiego mistrza Sangje Jeszi zgłębiała sztukę tybetańską.

źródło: NKJP: (WT): Podróż do Indii, Dziennik Polski, 1999-12-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przywódca
przywódcy
ndepr
przywódce
depr
D. przywódcy
przywódców
C. przywódcy
przywódcom
B. przywódcę
przywódców
N. przywódcą
przywódcami
Ms. przywódcy
przywódcach
W. przywódco
przywódcy
ndepr
przywódce
depr

Składnia

bez ograniczeń + przywódca +
KOGO/CZEGO

2. stada

Definicja

zwierzę, które przewodzi grupie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przewodnik

Połączenia

  • przywódca grupy, stada, watahy...

Cytaty

Virtus jest urodzonym przywódcą stada. Wszystkie inne ogiery umie sobie podporządkować.

źródło: NKJP: Ogrzane sercem, czyli triada doskonała Maurycego Merunowicza, Dziennik Polski - Magazyn, 1999-09-18

Niedawno znalazł nową rodzinę w Katowicach, gdzie mimo kalectwa stał się przywódcą domowej gromady kotów.

źródło: NKJP: Przystanek Ocalenie, Dziennik Polski - Pejzaż, 2004-01-30

Jako zwierzęta stadne potrafią świetnie porozumiewać się ze sobą za pomocą wycia i „gestów”, a raczej zamanifestowania odpowiedniej postawy. Przywódca watahy, czyli ojciec rodziny dyscyplinuje potomstwo, stając na wyprostowanych nogach, z odpowiednio uniesioną głową i poziomo ustawionym ogonem.

źródło: Internet

Świstaki uważane były dawniej za zwierzęta monogamiczne, wierne w miłości. Jednak przeprowadzone niedawno testy genetyczne wykazały, że w około 30 proc. miotów, znajdują się młode, których ojcem nie jest aktualny przywódca grupy.

źródło: Internet

Przywódcy są najważniejszymi „stróżami” stada, gdyż w odpowiednim momencie dają sygnał do ucieczki.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przywódca
przywódcy
ndepr
przywódce
depr
D. przywódcy
przywódców
C. przywódcy
przywódcom
B. przywódcę
przywódców
N. przywódcą
przywódcami
Ms. przywódcy
przywódcach
W. przywódco
przywódcy
ndepr
przywódce
depr

Składnia

bez ograniczeń + przywódca +
(CZEGO)

Frazeologizmy

przywódca duchowy
Data ostatniej modyfikacji: 17.10.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj