Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *ulica 'wąskie, ciasne przejście, wąska droga między zabudowaniami, ogrodzeniami'
Rzeczownik z przyrostkiem *-ica od podstawowego, acz niezaświadczonego realnie *ula (ż) / *ulъ (m) w tym samym znaczeniu. Od pie. *au̯lo- 'rura, podłużne wydrążenie'
1.a w ruchu drogowym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- ciasna, długa, szeroka; jednokierunkowa, dwujezdniowa; centralna, główna, miejska, osiedlowa, publiczna; bezpieczna, ruchliwa; bezludna, opustoszała, zamknięta; asfaltowa, brudna, ciemna, dziurawa ulica ; ulica Kalwaryjska, Kolorowa...
- ulica Mickiewicza, św. Teresy...; imienia czyjegoś; ulice Krakowa, Warszawy...
- ulica bez nazwy, bez chodników, bez pobocza; ulica do centrum; ulica z kostki brukowej; ulice wokół rynku, wokół centrum
- ulica w centrum
- mieszkaniec, mieszkańcy; asfaltowanie, budowa, modernizacja, odbudowa, przebudowa, remont; jezdnia, nawierzchnia; blokowanie; brzeg; lewa, prawa strona; nazwa, oświetlenie; przejście, skrzyżowanie ulicy; patrolowanie ulic
- imiona, nazwy dla ulicy; wejście od ulicy; człowiek, ludzie z ulicy
- przejście przez ulicę
- przejście nad ulicą
- budynki, chodnik, kamienice, posesje, sklepy przy ulicy; jazda po ulicy; parkowanie na ulicy; bezpieczeństwo, patrol, policja, przestępcy na ulicach; manifestacja, protesty, tłum na ulicach
- nadać ulicy imię, nazwę; ktoś patronuje ulicy
- brukować, budować, odrestaurować, poszerzyć, remontować, wyremontować; blokować; czyścić, oczyścić, odśnieżać, zamiatać, zaśmiecać; monitorować, patrolować; nazwać ulicę
- dojść/dochodzić, dojeżdżać, dotrzeć do ulicy; jechać, wejść od ulicy; parkować, przebiegać wzdłuż ulicy; dobiegać, odjechać, skręcić, trafić, wjechać/wjeżdżać zjechać z ulicy; usuwać samochody z ulic
- zdążać, zmierzać ku ulicy
- trafić, wkroczyć, wtargnąć, wyjechać/wyjeżdżać, wyjść/wychodzić, wyrzucić na ulicę; biec, iść, jeździć, kursować, przebiec, przejechać/przejeżdżać, przejść/przechodzić, przemknąć przez ulicę; skręcić/skręcać, wjechać/wjeżdżać w ulicę
- stać na ulicy; mieszkać przy ulicy (Mickiewicza, Krasińskiego, Klonowej....); czyhać, przebywać, żebrać; manifestować, pikietować, protestować; kwestować; parkować; walczyć; ginąć na ulicach; biegać, chodzić, jeździć, spacerować, włóczyć się, grasować po ulicach
Cytaty
|
Z powodu remontu ulica jest bowiem zamknięta i został wyznaczony objazd. źródło: NKJP: LIZ: Kłopotliwy objazd, Dziennik Polski, 2001-06-25 |
|
|
Kościuk mieszkał przy ulicy Św. Teresy, na „stancji” u dwojga zacnych ludzi [...]. źródło: NKJP: Jan Parandowski: Niebo w płomieniach, 1988 |
|
|
Przejście przez ulicę na drugą stronę wydawało się prawie niemożliwe. źródło: NKJP: Terakowska Dorota: Władca Lewawu, 1996 |
|
|
Jak w tych okolicznościach trafili na ulicę Kalwaryjską, nie wiadomo. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1998 |
|
|
Podobna sytuacja zaistniała na tle zadań [...] w zakresie ochrony obszarów ulic, na których zlokalizowane są placówki dyplomatyczne i inne przedstawicielstwa zagraniczne. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ulica |
ulice |
|
| D. | ulicy |
ulic |
|
| C. | ulicy |
ulicom |
|
| B. | ulicę |
ulice |
|
| N. | ulicą |
ulicami |
|
| Ms. | ulicy |
ulicach |
|
| W. | ulico |
ulice |
Skróty
1.b ludzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- ulica pełna życia, tętniąca życiem
- gust, gwar, nastrój, zdanie ulicy
- ulica krzyczy, mówi, tańczy, śpiewa, żyje
Cytaty
|
W Belgradzie ulice żyją do późnego wieczora, sklepy są pełne towarów, świetnie prosperują dyskoteki, bary i restauracje. źródło: NKJP: Olena Skwiecińska, Gazeta Wyborcza, 1992-07-18 |
|
|
Melodie Bacha, Schuberta, Mendelssohna splatają się z gwarem ulicy i odgłosami komunikacji. źródło: NKJP: Uliczni artyści: Dziennik Polski, 2000-09-26 |
|
|
Momentalnie nastrój udziela się wszystkim dookoła... po chwili cała ulica tańczy, śpiewa, krzyczy. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ulica |
ulice |
|
| D. | ulicy |
ulic |
|
| C. | ulicy |
ulicom |
|
| B. | ulicę |
ulice |
|
| N. | ulicą |
ulicami |
|
| Ms. | ulicy |
ulicach |
|
| W. | ulico |
ulice |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. opinia publiczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | opinia publiczna |
Cytaty
|
Zdaniem ulicy, sankcje zostały nałożone na Jugosławię niesłusznie i są raczej wyrazem ciemnych amerykańsko-muzułmańsko-niemieckich interesów, niż oburzenia jatką, jaka trwa w Bośni-Hercegowinie. źródło: NKJP: Olena Skwiecińska: Milioner z USA, Gazeta Wyborcza, 1992-07-09 |
|
|
Wiadomości rozchodzą się szybko. Tu każdy ma kuzyna lub zna kuzyna, który chętnie przekaże, co wie. Dlatego na kilka miesięcy przed przewrotem wojskowym ulica mówiła o nadchodzących zmianach. źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ulica |
ulice |
|
| D. | ulicy |
ulic |
|
| C. | ulicy |
ulicom |
|
| B. | ulicę |
ulice |
|
| N. | ulicą |
ulicami |
|
| Ms. | ulicy |
ulicach |
|
| W. | ulico |
ulice |
Inne uwagi
Zwykle lp