UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wytarty

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. trzeć

1. napis

Definicja

słabo widoczny z powodu zniszczenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zatarty
hiperonimy:  niewyraźny

Połączenia

  • wytarty napis

Cytaty

Nie o to chodziło Baniakowi, kiedy wytrzeszczał oczy na poniemiecką kamienicę, w której niegdyś mieściło się towarzystwo kredytowe, o czym informował wytarty napis “Credit-Anstalt”, przebijający spod łuszczącej się farby [...].

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Tablica ma wytarte litery, jest więc mało czytelna.

źródło: NKJP: Nieprzystojne sąsiedztwo, Dziennik Zachodni, 2001-06-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wytarty
wytarty
wytarty
wytarte
wytarta
D. wytartego
wytartego
wytartego
wytartego
wytartej
C. wytartemu
wytartemu
wytartemu
wytartemu
wytartej
B. wytartego
wytartego
wytarty
wytarte
wytartą
N. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
wytartą
Ms. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
wytartej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wytarci
wytarci
wytarte
wytarte
D. wytartych
wytartych
wytartych
wytartych
C. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
B. wytartych
wytartych
wytartych
wytarte
N. wytartymi
wytartymi
wytartymi
wytartymi
Ms. wytartych
wytartych
wytartych
wytartych

Składnia

bez ograniczeń + wytarty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. slogan

Definicja

pozbawiony atrakcyjności w wyniku zbyt częstego powtarzania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ograny, oklepany, wyświechtany, zgrany

Połączenia

  • wytarty schematy, slogan; wytarta metafora; wytarte frazesy

Cytaty

Zużycie wcale tu nie przeszkadza; nawet przeciwnie, im formuła bardziej wytarta, tym dla nowomowy cenniejsza, bo nie wprowadza niejasności i zakłóceń w odbiorze.

źródło: KWSJP: Michał Głowiński: Czy nowa polszczyzna?, Polityka nr 25, 1980

Warto jednak zadać sobie pytanie, jak o banalnym i wytartym temacie mówić w sposób ciekawy, nie powielając na ekranie stereotypowych wyobrażeń o marazmie zapożyczonych z codziennego życia.

źródło: KWSJP: Michał Chaciński: Uff, co za off, Polityka, 2004

Rachunek sumienia może być przyczyną rozwoju duchowego, ale też klęski, może działać destrukcyjnie na skutek wielokrotnego powtarzania, gdyż wytarty schemat nie tylko nie ożywia duchowo, ale staje się fikcją.

źródło: KWSJP: Tomasz Pawłowski: Przewodnik dla zniechęconych spowiedzią i mszą św., 1984

Obficie przy tym korzysta z języka potocznego, z rozmaitych skostniałych frazeologizmów, kolokwialnych i wytartych zwrotów, stylów zdecydowanie pozapoetyckich, czasem naukowych, czasem publicystycznych, czasem po prostu konwersacyjnych.

źródło: KWSJP: Stanisław Balbus: Świat ze wszystkich stron świata: o Wisławie Szymborskiej, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wytarty
wytarty
wytarty
wytarte
wytarta
D. wytartego
wytartego
wytartego
wytartego
wytartej
C. wytartemu
wytartemu
wytartemu
wytartemu
wytartej
B. wytartego
wytartego
wytarty
wytarte
wytartą
N. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
wytartą
Ms. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
wytartej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wytarci
wytarci
wytarte
wytarte
D. wytartych
wytartych
wytartych
wytartych
C. wytartym
wytartym
wytartym
wytartym
B. wytartych
wytartych
wytartych
wytarte
N. wytartymi
wytartymi
wytartymi
wytartymi
Ms. wytartych
wytartych
wytartych
wytartych

Składnia

bez ograniczeń + wytarty + bez ograniczeń
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 21.04.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj