UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

taić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *tajiti 'trzymać coś w tajemnicy, ukrywać, zatajać'

1. człowiek

Definicja

książk. 
nie ujawniać tego, co się czuje, wie, myśli lub zamierza

Wymowa

[ta-ić] lub pot. [tajić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kryć, ukrywać, utajać
antonimy:  ujawniać

Połączenia

  • taić emocje, miłość, myśli, nienawiść, pogardę, prawdę, radość, satysfakcję, uczucia, żal
  • taić przed sobą, przed światem
  • taić w sobie
  • taić głęboko

Cytaty

Kiedy zakończyła się oficjalna część uroczystości, pan Cieśla nie ukrywał łez. Wzruszenia nie taiła również córka pana Józefa [...].

źródło: NKJP: Iwona Rodziewicz: Przeżyli ze sobą tyle lat, Dziennik Bałtycki, 1999-12-17

Ty sama jesteś światowa i towarzyska. A jednak staranie taisz uczucia, które są ci drogie i pod rzekomą otwartością potrafisz ukryć wielkie tajemnice serca.

źródło: NKJP: Rozwiązanie psychozabawy ze strony 9-tej, Przekrój, 1960

[...] zasypała Geralta lawiną pytań, na które nie umiał odpowiedzieć. Odebrała to źle, najwyraźniej odniosła wrażenie, że tai coś przed nią.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Nie będę taił, że zarabiam nieźle...

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Niemcy przełknęły bez trudu okupację państw bałtyckich i strawią ich inkorporację [...]. Nie chcę taić przed panem, że w tych sprawach osiągnęliśmy z nimi porozumienie...

źródło: NKJP: Andrzej Kastory: Złowrogie sąsiedztwo. Rosyjska polityka wobec europejskich państw ościennych w latach 1939 -1940, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. taję
taimy
2 os. taisz
taicie
3 os. tai
tają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. taiłem
+(e)m taił
taiłam
+(e)m taiła
taiłom
+(e)m taiło
tailiśmy
+(e)śmy taili
taiłyśmy
+(e)śmy taiły
2 os. taiłeś
+(e)ś taił
taiłaś
+(e)ś taiła
taiłoś
+(e)ś taiło
tailiście
+(e)ście taili
taiłyście
+(e)ście taiły
3 os. taił
taiła
taiło
taili
taiły

bezosobnik: tajono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę taił
będę taić
będę taiła
będę taić
będę taiło
będę taić
będziemy taili
będziemy taić
będziemy taiły
będziemy taić
2 os. będziesz taił
będziesz taić
będziesz taiła
będziesz taić
będziesz taiło
będziesz taić
będziecie taili
będziecie taić
będziecie taiły
będziecie taić
3 os. będzie taił
będzie taić
będzie taiła
będzie taić
będzie taiło
będzie taić
będą taili
będą taić
będą taiły
będą taić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tajmy
2 os. taj
tajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. taiłbym
bym taił
taiłabym
bym taiła
taiłobym
bym taiło
tailibyśmy
byśmy taili
taiłybyśmy
byśmy taiły
2 os. taiłbyś
byś taił
taiłabyś
byś taiła
taiłobyś
byś taiło
tailibyście
byście taili
taiłybyście
byście taiły
3 os. taiłby
by taił
taiłaby
by taiła
taiłoby
by taiło
tailiby
by taili
taiłyby
by taiły

bezosobnik: tajono by

bezokolicznik: taić

imiesłów przysłówkowy współczesny: tając

gerundium: tajenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. tajenie
tajenia
D. tajenia
tajeń
C. tajeniu
tajeniom
B. tajenie
tajenia
N. tajeniem
tajeniami
Ms. tajeniu
tajeniach
W. tajenie
tajenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tający
tający
tający
tające
tająca
D. tającego
tającego
tającego
tającego
tającej
C. tającemu
tającemu
tającemu
tającemu
tającej
B. tającego
tającego
tający
tające
tającą
N. tającym
tającym
tającym
tającym
tającą
Ms. tającym
tającym
tającym
tającym
tającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tający
tający
tające
tające
D. tających
tających
tających
tających
C. tającym
tającym
tającym
tającym
B. tających
tających
tających
tające
N. tającymi
tającymi
tającymi
tającymi
Ms. tających
tających
tających
tających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tajony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tajony
tajony
tajony
tajone
tajona
D. tajonego
tajonego
tajonego
tajonego
tajonej
C. tajonemu
tajonemu
tajonemu
tajonemu
tajonej
B. tajonego
tajonego
tajony
tajone
tajoną
N. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
tajoną
Ms. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
tajonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tajeni
tajeni
tajone
tajone
D. tajonych
tajonych
tajonych
tajonych
C. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
B. tajonych
tajonych
tajonych
tajone
N. tajonymi
tajonymi
tajonymi
tajonymi
Ms. tajonych
tajonych
tajonych
tajonych

odpowiednik aspektowy: utaić

Składnia

bez ograniczeń + taić +
(przed KIM) + CO
bez ograniczeń + taić +
(przed KIM) + że ZDANIE

2. o kosmosie

Definicja

książk. 
kryć - mieścić coś w swoim wnętrzu

Wymowa

[ta-ić] lub pot. [tajić]

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kryć
hiperonimy:  mieścić

Cytaty

Ile takich niesamowitych, obcych ludzkiemu pojmowaniu zjawisk może taić w sobie kosmos?

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

Ledwie Pandora otworzyła beczkę, wysypały się z niej wszystkie utrapienia i choroby, poleciały na świat i osaczyły ludzi. To były właśnie podarki, jakie posag w sobie taił!

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 1997

Wroga, głucha, tająca w sobie nieznane była noc.

źródło: Wanda Wasilewska: Pieśń nad wodami. Cz. 3, 1954 (SJPDor)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. taję
taimy
2 os. taisz
taicie
3 os. tai
tają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. taiłem
+(e)m taił
taiłam
+(e)m taiła
taiłom
+(e)m taiło
tailiśmy
+(e)śmy taili
taiłyśmy
+(e)śmy taiły
2 os. taiłeś
+(e)ś taił
taiłaś
+(e)ś taiła
taiłoś
+(e)ś taiło
tailiście
+(e)ście taili
taiłyście
+(e)ście taiły
3 os. taił
taiła
taiło
taili
taiły

bezosobnik: tajono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę taił
będę taić
będę taiła
będę taić
będę taiło
będę taić
będziemy taili
będziemy taić
będziemy taiły
będziemy taić
2 os. będziesz taił
będziesz taić
będziesz taiła
będziesz taić
będziesz taiło
będziesz taić
będziecie taili
będziecie taić
będziecie taiły
będziecie taić
3 os. będzie taił
będzie taić
będzie taiła
będzie taić
będzie taiło
będzie taić
będą taili
będą taić
będą taiły
będą taić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tajmy
2 os. taj
tajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. taiłbym
bym taił
taiłabym
bym taiła
taiłobym
bym taiło
tailibyśmy
byśmy taili
taiłybyśmy
byśmy taiły
2 os. taiłbyś
byś taił
taiłabyś
byś taiła
taiłobyś
byś taiło
tailibyście
byście taili
taiłybyście
byście taiły
3 os. taiłby
by taił
taiłaby
by taiła
taiłoby
by taiło
tailiby
by taili
taiłyby
by taiły

bezosobnik: tajono by

bezokolicznik: taić

imiesłów przysłówkowy współczesny: tając

gerundium: tajenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. tajenie
tajenia
D. tajenia
tajeń
C. tajeniu
tajeniom
B. tajenie
tajenia
N. tajeniem
tajeniami
Ms. tajeniu
tajeniach
W. tajenie
tajenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tający
tający
tający
tające
tająca
D. tającego
tającego
tającego
tającego
tającej
C. tającemu
tającemu
tającemu
tającemu
tającej
B. tającego
tającego
tający
tające
tającą
N. tającym
tającym
tającym
tającym
tającą
Ms. tającym
tającym
tającym
tającym
tającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tający
tający
tające
tające
D. tających
tających
tających
tających
C. tającym
tającym
tającym
tającym
B. tających
tających
tających
tające
N. tającymi
tającymi
tającymi
tającymi
Ms. tających
tających
tających
tających

imiesłów przymiotnikowy bierny: tajony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tajony
tajony
tajony
tajone
tajona
D. tajonego
tajonego
tajonego
tajonego
tajonej
C. tajonemu
tajonemu
tajonemu
tajonemu
tajonej
B. tajonego
tajonego
tajony
tajone
tajoną
N. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
tajoną
Ms. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
tajonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tajeni
tajeni
tajone
tajone
D. tajonych
tajonych
tajonych
tajonych
C. tajonym
tajonym
tajonym
tajonym
B. tajonych
tajonych
tajonych
tajone
N. tajonymi
tajonymi
tajonymi
tajonymi
Ms. tajonych
tajonych
tajonych
tajonych

Składnia

bez ograniczeń + taić +
CO + GDZIE
Data ostatniej modyfikacji: 05.05.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj