Chronologizacja
Pochodzenie
Z przedrostkiem za- od chwycić (zob.), z rozwojem znaczenia: 'złapać, pochwycić, zapanować nad czymś niezwykłym' > 'wprawić w uniesienie'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zauroczyć |
Połączenia
- zachwycić jurorów, jury, kibiców, krytyków, słuchaczy, widzów
Cytaty
|
[...] krakowski pianista, kompozytor i aranżer nie tak dawno zachwycił słuchaczy kantatą jazzową [...]. źródło: NKJP: Tym razem „El Greco”, Dziennik Polski, 2006-10-05 |
|
|
Stare mury Krakowa zachwyciły Picassa. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005 |
|
|
Kiedy następnym razem zachwyci Cię jakiś widok, zanim rozpoczniesz fotografowanie, zastanów się, co jest najważniejsze w danym miejscu. źródło: NKJP: Anna Owczarz-Dadan: Fotografia cyfrowa. Kurs, 2007 |
|
|
Francuza zachwyciło, że brodacze [irańscy duchowni] robią politykę duchową, wyzwalając ogromną kreatywną energię społeczną. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Reżim z brodą, Polityka, 2009-02-07 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zachwycę |
zachwycimy |
|||
| 2 os. |
zachwycisz |
zachwycicie |
|||
| 3 os. |
zachwyci |
zachwycą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zachwyciłem +(e)m zachwycił |
zachwyciłam +(e)m zachwyciła |
zachwyciłom +(e)m zachwyciło |
zachwyciliśmy +(e)śmy zachwycili |
zachwyciłyśmy +(e)śmy zachwyciły |
| 2 os. |
zachwyciłeś +(e)ś zachwycił |
zachwyciłaś +(e)ś zachwyciła |
zachwyciłoś +(e)ś zachwyciło |
zachwyciliście +(e)ście zachwycili |
zachwyciłyście +(e)ście zachwyciły |
| 3 os. |
zachwycił |
zachwyciła |
zachwyciło |
zachwycili |
zachwyciły |
bezosobnik: zachwycono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zachwyćmy |
|
| 2 os. |
zachwyć |
zachwyćcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zachwyciłbym bym zachwycił |
zachwyciłabym bym zachwyciła |
zachwyciłobym bym zachwyciło |
zachwycilibyśmy byśmy zachwycili |
zachwyciłybyśmy byśmy zachwyciły |
| 2 os. |
zachwyciłbyś byś zachwycił |
zachwyciłabyś byś zachwyciła |
zachwyciłobyś byś zachwyciło |
zachwycilibyście byście zachwycili |
zachwyciłybyście byście zachwyciły |
| 3 os. |
zachwyciłby by zachwycił |
zachwyciłaby by zachwyciła |
zachwyciłoby by zachwyciło |
zachwyciliby by zachwycili |
zachwyciłyby by zachwyciły |
bezosobnik: zachwycono by
bezokolicznik: zachwycić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zachwyciwszy
gerundium: zachwycenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zachwycenie |
zachwycenia |
| D. | zachwycenia |
zachwyceń |
| C. | zachwyceniu |
zachwyceniom |
| B. | zachwycenie |
zachwycenia |
| N. | zachwyceniem |
zachwyceniami |
| Ms. | zachwyceniu |
zachwyceniach |
| W. | zachwycenie |
zachwycenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zachwycony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zachwycony |
zachwycony |
zachwycony |
zachwycone |
zachwycona |
| D. | zachwyconego |
zachwyconego |
zachwyconego |
zachwyconego |
zachwyconej |
| C. | zachwyconemu |
zachwyconemu |
zachwyconemu |
zachwyconemu |
zachwyconej |
| B. | zachwyconego |
zachwyconego |
zachwycony |
zachwycone |
zachwyconą |
| N. | zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconą |
| Ms. | zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zachwyceni |
zachwyceni |
zachwycone |
zachwycone |
| D. | zachwyconych |
zachwyconych |
zachwyconych |
zachwyconych |
| C. | zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
zachwyconym |
| B. | zachwyconych |
zachwyconych |
zachwyconych |
zachwycone |
| N. | zachwyconymi |
zachwyconymi |
zachwyconymi |
zachwyconymi |
| Ms. | zachwyconych |
zachwyconych |
zachwyconych |
zachwyconych |
odpowiednik aspektowy: zachwycać
Składnia
|
+ | zachwycić | + |
KOGO +
(CZYM)
|
| Ø | + | zachwycić | + |
KOGO +
że ZDANIE | jak ZDANIE
|