Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik odczasownikowy od dawnego pol. obłądzić (się) / obłędzić (się) 'omylić się, pomylić się, zbłądzić, zbłąkać się', czasownika z przedrostkiem *o(b)- od psł. *blǫditi 'postępować niewłaściwie; być w błędzie, popełniać błędy, odstępować od właściwej drogi, mylić drogę'; zob. błądzić
1. choroba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | fiksum, obłąkanie, pomieszanie zmysłów, szaleństwo | |
| hiperonimy: | choroba I |
Połączenia
- chwilowy, lekki; postępujący obłęd
- objaw, przejaw obłędu
- bliski obłędu
- ogarnięty obłędem
- obłęd kogoś ogarnia
- dostać obłędu
- doprowadzać, prowadzić kogoś do obłędu;
- cierpieć na obłęd, popaść, wpaść w obłęd
- graniczący z obłędem
- (być) na granicy, na skraju obłędu
Cytaty
|
Doprowadzało go do obłędu to siedzenie w domu całymi godzinami, to przemykanie się klatką schodową i ulicami tak, by widziało go jak najmniej osób [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
W pewnym momencie uznałam, że popadam w jakiś obłęd, bo zaczęłam kryć się, uciekać, kiedy widziałam, że nadchodzi Jarocki. źródło: NKJP: Konradowa OK, Dziennik Polski, 2003-08-08 |
|
|
Znam zbyt wielu geniuszów, którzy skomponowali arcydzieła, a potem wpadli w obłęd, zamartwiając się, że ich nie doceniono. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
|
Krzyk się nie powtórzył, ale objawy obłędu nie ustąpiły. Stanem chorego zainteresował się znany psychiatra. źródło: NKJP: Leszek Engelking: Inny świat Nabokova, Gazeta Wyborcza, 1995-11-15 |
|
|
[...] nie wszyscy nerwowo chorzy nadają się do leczenia w zakładach specjalistycznych, nastawionych przede wszystkim na schorzenia szczególnie ciężkie, [...] i ponadto, przykładem Tworki, Drewnica czy Kobierzyn, obciążonych w opinii publicznej złowrogim mrokiem dożywotnich obłędów i szaleństw. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Apelacja, 1968 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | obłęd |
obłędy |
|
| D. | obłędu |
obłędów |
|
| C. | obłędowi |
obłędom |
|
| B. | obłęd |
obłędy |
|
| N. | obłędem |
obłędami |
|
| Ms. | obłędzie |
obłędach |
|
| W. | obłędzie |
obłędy |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. coś nienormalnego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | szaleństwo, wariactwo |
Połączenia
- chwilowy; lekki; czysty, prawdziwy, zupełny; zbiorowy; miłosny, religijny
- przejaw, objaw obłędu
- dotknięty, ogarnięty obłędem
- doprowadzać kogoś do obłędu
Cytaty
|
To już nie jest budowlane ożywienie, ale obłęd - powiedział nam jeden z przedsiębiorców budowlanych. Takiego oblężenia hurtownie i markety budowlane nigdy nie notowały. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Tygodnik Ciechanowski, 2007-05-04 |
|
|
Tak więc nie powiedziała nic ani wtedy, ani później, gdy brat wracał do domu wytarzany w podrabianych perfumach, z resztką pocałunków na kołnierzyku, [...] coraz bardziej uspokojona, że miłosny obłęd Maurycy ma już za sobą. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
|
To jest epoka obłędu religijnego sprzed czterystu lat - ujrzana z perspektywy dzisiejszych wojen religijnych. źródło: NKJP: Tadeusz Lubelski: „Opera o wojnie domowej”, Tygodnik Powszechny, 1994 |
|
|
Parę lat temu głośno było o elektroniku, który hodował świnie. Kiedy skończy się ten obłęd? To już teraz każdy musi być biznesmenem na odmianę? źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995 |
|
|
To jakiś obłęd ! Maniacy! Z powodu tego, że śniły wam się żmije i baby w zielonych kieckach mamy znów wlec się gdzieś na zatracenie?! Ja mam zamiar tu zostać. Zostać, ożenić się i nareszcie mieć spokój! źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | obłęd |
obłędy |
|
| D. | obłędu |
obłędów |
|
| C. | obłędowi |
obłędom |
|
| B. | obłęd |
obłędy |
|
| N. | obłędem |
obłędami |
|
| Ms. | obłędzie |
obłędach |
|
| W. | obłędzie |
obłędy |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. coś znakomitego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- absolutny, pełny, zupełny obłęd
Cytaty
|
no to jest obłęd taki widok z okna.. źródło: NKJP: Rozmowa na wiele tematów |
|
|
Jak w każdym porządnym wyświetlaczu wykonanym w tej technologii kąty widoczności są bardzo dobre. Nasycenie kolorów miło zaskakuje, a już zupełnym obłędem jest bardzo mocne podświetlenie. źródło: Internet |
|
|
No to powodzenia z „pierwszą” w pełni własną powieścią. Duety dobra rzecz (to, co wyprawiacie do spółki z Dawidem, to pełny obłęd),ale chyba już czas, by basista zagrał solo... na wiośle prowadzącym...:) źródło: Internet |
|
|
- O kurczę, ale obłęd! Genialnie wygląda! :) [...] źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | obłęd |
obłędy |
|
| D. | obłędu |
obłędów |
|
| C. | obłędowi |
obłędom |
|
| B. | obłęd |
obłędy |
|
| N. | obłędem |
obłędami |
|
| Ms. | obłędzie |
obłędach |
|
| W. | obłędzie |
obłędy |
Inne uwagi
Zwykle lp