UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wysadzić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ogsł. *vysaditi

Zob. sadzić

1. pasażerów

Definicja

zatrzymać pojazd i pozwolić lub nakazać pasażerom wysiąść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • wysadzić ludzi, pasażerów
  • wysadzić koło poczty
  • wysadzić na bezludziu, na dworcu, na przystanku, na skrzyżowaniu, na ulicy; na brzeg, na ląd
  • wysadzić pod domem
  • wysadzić przed hotelem, przed skrzyżowaniem
  • wysadzić w centrum
  • wysadzić w pobliżu przystanku, w pobliżu domu
  • wysadzić z auta, z autobusu, z łodzi, z samochodu
  • wysadzić za miastem

Cytaty

Kapral wysadził całą trójkę, ustawił z boku [...], a sam z jednym podwładnym zabrał się do przeszukiwania wozu.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

Na Kępie pod Opalonem desantowało się ze śmigłowca dwóch ratowników. Reszta poleciała w stronę Rysów. Na Buli pod Rysami wysadzono następną ekipę ratowniczą.

źródło: KWSJP: Adam Marasek: Turyści w kamiennej lawinie, Tygodnik Podhalański,1996, nr 36

Kazał dorożkarzowi wysadzić się u rozwidlenia dróg.

źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

Drugi oficer, Zygmunt Deyczakowski, wysadził na ląd grupę turystów i odbił od brzegu, by przejść do drugiej przystani, z której można było zabierać pasażerów wracających na statek.

źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan, 1960

Odwrócił głowę słysząc tak niecodzienny adres i dopiero kiedy z naciskiem powtórzyłam - do lasu - wolno ruszył z miejsca. Wysadził mnie poza miastem w pobliżu przystanku autobusowego.

źródło: KWSJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
KOGO + (z CZEGO) + (GDZIE)

2. most

Definicja

zniszczyć coś lub zabić kogoś, detonując ładunek wybuchowy

Noty o użyciu

Używane też w postaci rozszerzonej: ktoś wysadził w powietrze coś/kogoś.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • samobójca, saper, zamachowiec wysadził; hitlerowcy, komandosi, partyzanci, terroryści, żołnierze wysadzili
  • wysadzić czołg, budynek, bunkier, most, mur, pociąg, ruiny, samochód, samolot, ścianę, tamę, wiadukt, wieżowiec
  • wysadzić dynamitem, trotylem
  • zaminować i wysadzić

Cytaty

Po trzech dniach przeprawa nie była już możliwa - Niemcy wysadzili most Poniatowskiego i walili w środek Wisły z ciężkich dział.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Polskie losy. Chłopak z „Parasola”, Tygodnik Ciechanowski, 2007-06-14

W 1806 władze austriackie ze względów bezpieczeństwa wysadziły grożącą zawaleniem się część murów wraz z attyką.

źródło: NKJP: Zamek w Kazimierzu Dolnym, www.wikipedia.org

Siedmiu niedoszłych zamachowców trafiło w ręce agentów FBI. Aresztowani zamierzali wysadzić w powietrze Sears Tower, najbardziej znany drapacz chmur w Chicago.

źródło: KWSJP: Oskar Maya: Chcieli wysadzić drapacz chmur, Super Express, 2006

Niemal ośmiuset widzom, Rosji i światu ogłosili, że żądają zakończenia wojny w Republice Czeczeńskiej. W razie odmowy - wysadzą w powietrze siebie i zakładników.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

Strażnicy wysadzili ładunkami dynamitu lód na skraju rzeki.

źródło: KWSJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
KOGO/CO + (CZYM)

3. drzwi z zawiasów

Definicja

wypchnąć coś lub wyrwać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • wysadzić drzwi, korki, ramę
  • wysadzić z futryny, z zawiasów
  • wysadzone z orbit oczy

Cytaty

Zerwał się w jednej sekundzie. Pojął. To pożar! […] Mocnym pchnięciem wysadził ramę i wyskoczył, niemal się dusząc od żaru.

źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966

Strażników, którzy się go nie spodziewali tak wcześnie i w najlepsze spali, pozabijał, a ciężkie wrota miejskie wysadził z zawiasów i zaniósł na plecach na szczyt góry w stronę Hebronu.

źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Włączył się alarm. Jak? Wysadziło korki i uruchomił się automatycznie. [...] Po dwóch godzinach to samo, znowu alarm, bo korki nienaprawione.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

I te same oczy. Wypukłe, z gałką tak mocno wysadzoną, że dostrzec można białe pasemko nad wytrzeszczoną tęczówką.

źródło: KWSJP:Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983

Wysadzona z korzeniami wierzba zablokowała wejście do klatki schodowej. [...] Nie oparła się wichrowi.

źródło: NKJP: Szlak zniszczenia, Dziennik Polski, 2002-10-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

bez ograniczeń + wysadzić +
CO + (z CZEGO)

4. ze stanowiska

Definicja

pot. 
pozbawić kogoś jego własności lub pozycji siłą albo podstępem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  usunąć

Połączenia

  • wysadzić konkurenta
  • wysadzić z interesu, z roli, ze stanowiska, ze stołka

Cytaty

Pewnie gra na dwa fronty i chce wysadzić z interesu brata, żeby zająć jego miejsce.

źródło: Internet

Innego rodzaju ludzie wyjeżdżali w głąb Rosji. Przeważnie była to inteligencja, drobnomieszczaństwo, ziemianie, którym majątki skonfiskowano po powstaniach, wysadzeni z roli na skutek kryzysów i spadku cen zboża w końcu XIX stulecia.

źródło: KWSJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005

Pierwszego prezesa Komisji, biskupa Ignacego Massalskiego, notorycznego złodzieja, udało się wysadzić ze stanowiska, zastąpić bratem monarszym.

źródło: KWSJP: Paweł Jasienica: Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii, 1989

Szmaciak by go już dawno zbeształ/ i posłał za drzwi tęgim kopem,/ lecz wciąż ta myśl go niepokoi,/ że ktoś tu za tym dziadem stoi/ i nasłał tego tu matołka,/ aby wysadzić go ze stołka.

źródło: KWSJP: Janusz Szpotański: Zebrane utwory poetyckie, 1990

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
KOGO + z CZEGO

5. do gruntu

Definicja

posadzić rośliny, przeniósłszy je np. ze szklarni lub inspektów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Połączenia

  • wysadzić drzewka, kalafiory, sałatę
  • wysadzić do gruntu
  • wysadzić na grządki

Cytaty

Prywatni właściciele lasów wysadzili młode drzewka zakupione w nadleśnictwie.

źródło: KWSJP: Alina P. Kluska: Pułapka na szkodniki i szczepionka dla lisów, Tygodnik Podhalański nr 21, 1996

Można też pozyskiwać sadzonki późną jesienią, ukorzenić w doniczkach przez zimę i wysadzić wiosną do gruntu.

źródło: NKJP: Bluszcz pospolity, www.wikipedia.org

Często zdarza się, że dobrze wyrośnięta rozsada nie może być wysadzona w pole ze względu na panującą niską temperaturę.

źródło: KWSJP: Leszek S. Jankiewicz (red.): Regulatory wzrostu i rozwoju roślin: zastosowanie w ogrodnictwie, rolnictwie, leśnictwie i w kulturach tkanek, 1997

Chcąc zbierać kalarepę we wrześniu i październiku, nasiona odmian o zróżnicowanym okresie wegetacji należy wysiać na rozsadniku na początku czerwca, a rozsadę wysadzić na grządki w lipcu.

źródło: NKJP: Edward Kunicki: W warzywniku, Dziennik Polski, 2002-06-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
CO + GDZIE

6. drzewami

Definicja

posadzić rośliny po obu stronach drogi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Połączenia

  • wysadzić aleję, drogę
  • wysadzić cyprysami, drzewami, kasztanowcami, lipami, sosnami, żywopłotem

Cytaty

Samochód skręca w boczną, wysadzoną lipami drogę.

źródło: KWSJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Ilekroć tędy przejeżdżałam, jadąc na swoją działkę, myślałam o tym, żeby wstąpić do tego domu, którego front widać na końcu długiej, wysadzonej strzelistymi jałowcami alei.

źródło: NKJP: A.Melnicka: W powiecie makowskim jest tylko siedem gospodarstw agroturystycznych, Tygodnik Ciechanowski, 2007-08-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
CO + CZYM

7. kamieniami

Definicja

ozdobić coś kamieniami szlachetnymi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ozdobić

Połączenia

  • wysadzić broszkę, naszyjnik
  • wysadzić diamentami, kamieniami, perłami

Cytaty

Krzyż jest emaliowany na zielono, a medalion otacza obwódka wysadzona brylantami.

źródło: NKJP: www.wikipedia.org

Przesuwając palcami po wysadzonym drogocennymi kamieniami świętym hoszenie, dodał: - Zbyt duża nagroda czyni poszukiwanego wielkim.

źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Listy Nikodema, 1951

Muszelka, której brzegi wysadzono drobnymi turkusami i perełkami, została zrobiona ze złota.

źródło: NKJP: Broszka z łabędziem, Dziennik Polski, 2002-06-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
CO + CZYM

8. rękę

Definicja

wysunąć skądś jakąś część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wystawić
antonimy:  schować

Połączenia

  • wysadzić głowę, łeb, nogę, rękę
  • wysadzić spod kołdry, spod koca
  • wysadzić z okna
  • wysadzić za drzwi
  • wysadzić zza drzewa, zza węgła

Cytaty

Dopiero po długiej chwili, kiedy zgasły światła wybuchów, ucichły grzmoty i opadło wszystko na ziemię, nieśmiało, jakby w obawie, że niebezpieczeństwo może powrócić, zaczęli się podnosić. Pierwszy wysadził głowę zza wydmy Partyzant.

źródło: KWSJP: Stanisław Goszczurny: Dwaj przyjaciele, 1971

Na prowizorycznym ekranie pojawiały się sceny z walk powstańczych w Śródmieściu. Na Starówkę nie wysadzili nosa, bojąc się o swoje tyłki - pomyślał niechętnie.

źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

Nie czekając na zgodę chłopców, wdrapał się na dach i wysadził głowę spod przegniłej strzechy.

źródło: KWSJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Czy ty, chłopcze, nie zdajesz sobie sprawy, że igrasz ze śmiercią? Chcesz się zagłodzić? […] Wysadź nogę spod koca i spójrz! To jest przyzwoita noga? To piszczele.

źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzżywotny + wysadzić +
CO + SKĄD

9. na nocnik

Definicja

pomóc dziecku załatwić potrzebę fizjologiczną, sadzając na nocnik lub podtrzymując nad ziemią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Połączenia

  • wysadzić dziecko
  • wysadzić na nocnik
  • wysadzić za krzakiem

Cytaty

Ostatnio udało mi się Filipa wysadzić na nocnik.

źródło: Internet

Latem wszystko jest prostsze. Można ubrać dziecko w koszulkę i spodenki, wysadzić za krzaczkiem, przymknąć oko, kiedy biega po domu bez kapci.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadzę
 wysadzimy
2 os. wysadzisz
 wysadzicie
3 os. wysadzi
 wysadzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłem
+(e)m wysadził
 wysadziłam
+(e)m wysadziła
 wysadziłom
+(e)m wysadziło
 wysadziliśmy
+(e)śmy wysadzili
 wysadziłyśmy
+(e)śmy wysadziły
2 os. wysadziłeś
+(e)ś wysadził
 wysadziłaś
+(e)ś wysadziła
 wysadziłoś
+(e)ś wysadziło
 wysadziliście
+(e)ście wysadzili
 wysadziłyście
+(e)ście wysadziły
3 os. wysadził
 wysadziła
 wysadziło
 wysadzili
 wysadziły

bezosobnik: wysadzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysadźmy
2 os. wysadź
 wysadźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysadziłbym
bym wysadził
 wysadziłabym
bym wysadziła
 wysadziłobym
bym wysadziło
 wysadzilibyśmy
byśmy wysadzili
 wysadziłybyśmy
byśmy wysadziły
2 os. wysadziłbyś
byś wysadził
 wysadziłabyś
byś wysadziła
 wysadziłobyś
byś wysadziło
 wysadzilibyście
byście wysadzili
 wysadziłybyście
byście wysadziły
3 os. wysadziłby
by wysadził
 wysadziłaby
by wysadziła
 wysadziłoby
by wysadziło
 wysadziliby
by wysadzili
 wysadziłyby
by wysadziły

bezosobnik: wysadzono by

bezokolicznik: wysadzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysadziwszy

gerundium: wysadzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysadzony

odpowiednik aspektowy: wysadzać

Składnia

Rzosobowy + wysadzić +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś wysadził w powietrze coś/kogoś
Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN