UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dorosły

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. dorosnąć; por. rosły

1. człowiek

Definicja

taki, który przekroczył określoną granicę wieku i osiągnął pewien stopień dojrzałości

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek dorosły'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

antonimy:  niedorosły

Połączenia

  • dorosły człowiek, facet, mężczyzna; brat, syn; czytelnik, kierowca, klient, mieszkaniec, obywatel, polityk, sprawca, wolontariusz; osobnik, samiec; bażant, owad; dorosła osoba; kobieta, panna; córka, siostra, wnuczka; młodzież; samica; topola; dorosłe dziecko; rodzeństwo; towarzystwo

Cytaty

Co dziesiąte dziecko z 259 badanych wówczas twierdziło, że piło w towarzystwie rodziców lub innych dorosłych członków rodziny i że ok. 50% ich kolegów z klasy regularnie spożywa alkohol.

źródło: NKJP: A.Melnicka: Alkohol, narkotyki, przemoc - alarmująca statystyka, Tygodnik Ciechanowski, 2005-03-10

Jest już prawdziwym mężczyzną, wysokim, wąs mu się sypie nad górną wargą. Znaczy, jest już chyba dorosły, ma może dwadzieścia lat! Przypatruję się więc mojemu dorosłemu synowi. Tak mi wyrósł mój Wiktor!

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007

Nawet gdy był już dorosłym facetem, wyszkolonym oficerem, na urlopie w domu przynajmniej jeden dzień spędzał w łóżku, wymyślając nagłe osłabienie, początek grypy lub cokolwiek.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Dziecko korzysta z kontaktu z każdym z nich, a także z tego, co dzieje się między rodzicami. Obserwuje relacje dwojga dorosłych ludzi, którzy cieszą się swoją obecnością, próbują pokonywać różne trudności, rozwiązują problemy.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

Indianie andyjscy uważają, że alpaki są darem od Boga. Należą do wielbłądowatych. Są spokrewnione z lamami, ale najbliżej jest im do wikunii. Dorosłe osobniki osiągają 80 cm w kłębie oraz wagę ok. 60 kg.

źródło: NKJP: W.Hagedorny: Niezwykła hodowla w Białutach, Tygodnik Ciechanowski, 2008-07-04

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dorosły
dorosły
dorosły
dorosłe
dorosła
D. dorosłego
dorosłego
dorosłego
dorosłego
dorosłej
C. dorosłemu
dorosłemu
dorosłemu
dorosłemu
dorosłej
B. dorosłego
dorosłego
dorosły
dorosłe
dorosłą
N. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłą
Ms. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłej
W. dorosły
dorosły
dorosły
dorosłe
dorosła
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dorośli
dorośli
dorosłe
dorosłe
D. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłych
C. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
B. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłe
N. dorosłymi
dorosłymi
dorosłymi
dorosłymi
Ms. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłych
W. dorośli
dorośli
dorosłe
dorosłe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. doroślejszy
doroślejszy
doroślejszy
doroślejsze
doroślejsza
D. doroślejszego
doroślejszego
doroślejszego
doroślejszego
doroślejszej
C. doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszej
B. doroślejszego
doroślejszego
doroślejszy
doroślejsze
doroślejszą
N. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszą
Ms. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. doroślejsi
doroślejsi
doroślejsze
doroślejsze
D. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
C. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
B. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejsze
N. doroślejszymi
doroślejszymi
doroślejszymi
doroślejszymi
Ms. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych

2. pogląd

Definicja

charakterystyczny dla osoby, która przekroczyła określony wiek i osiągnęła już pewną dojrzałość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

Relacje znaczeniowe

antonimy:  niedorosły

Połączenia

  • dorosły świat; problem; osąd; sposób; język, ton; tekst; makijaż; rozum; żużel; dorosła przeszłość; postawa; buzia; piłka nożna; dorosłe życie; pragnienie; spojrzenie

Cytaty

Głównym założeniem autorów reformy jest nauczenie młodzieży sposobów na radzenie sobie w dorosłym życiu.

źródło: NKJP: U.Michalska: Nowe przedmioty w szkołach, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-23

W takim przypadku matka może na przykład zacząć się zwierzać synowi ze swoich dorosłych problemów, oczekując od niego wsparcia, sugestii ich rozwiązania czy w najlepszym razie bycia tylko powiernikiem. Ten typ relacji jest bardzo obciążający dla dziecka.

źródło: NKJP: Kuba Jabłoński: Rozwód. Jak go przeżyć?, 2000

Odpowiedziała, a jej nogi, tak same z siebie, wykonały coś, co było dorosłą wersją kindersztuby wpojonej przez babcię: grzeczne dziewczynki dygają.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

[...] wujek, a zarazem redaktor naczelny - Ryszard Marut. To właśnie on dał mi na pierwszym roku studiów kredyt zaufania i pozwolił drukować moje, może nie pierwsze, ale na pewno dorosłe teksty.

źródło: NKJP: Redakcja: Zapiski „gazetowego dziecka”, Tygodnik Ciechanowski, 2005-01-10

Kamil Cieślar, który dla swego rybnickiego klubu Rybki wielokrotnie zdobywał tytuł mistrza Polski w miniżużlu, właśnie kończy swój pierwszy sezon w profesjonalnym świecie dorosłego żużla.

źródło: NKJP: Andrzej Gajos, (luk): Pięć meczów czwartej kolejki, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-04

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dorosły
dorosły
dorosły
dorosłe
dorosła
D. dorosłego
dorosłego
dorosłego
dorosłego
dorosłej
C. dorosłemu
dorosłemu
dorosłemu
dorosłemu
dorosłej
B. dorosłego
dorosłego
dorosły
dorosłe
dorosłą
N. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłą
Ms. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłej
W. dorosły
dorosły
dorosły
dorosłe
dorosła
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dorośli
dorośli
dorosłe
dorosłe
D. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłych
C. dorosłym
dorosłym
dorosłym
dorosłym
B. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłe
N. dorosłymi
dorosłymi
dorosłymi
dorosłymi
Ms. dorosłych
dorosłych
dorosłych
dorosłych
W. dorośli
dorośli
dorosłe
dorosłe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. doroślejszy
doroślejszy
doroślejszy
doroślejsze
doroślejsza
D. doroślejszego
doroślejszego
doroślejszego
doroślejszego
doroślejszej
C. doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszemu
doroślejszej
B. doroślejszego
doroślejszego
doroślejszy
doroślejsze
doroślejszą
N. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszą
Ms. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. doroślejsi
doroślejsi
doroślejsze
doroślejsze
D. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
C. doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
doroślejszym
B. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejsze
N. doroślejszymi
doroślejszymi
doroślejszymi
doroślejszymi
Ms. doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych
doroślejszych

Składnia

Rz nieżywotny + dorosły + bez ograniczeń
szyk: tylko prepozycja

Frazeologizmy

młody dorosły
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj