Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozwijam |
rozwijamy |
|||
2 os. |
rozwijasz |
rozwijacie |
|||
3 os. |
rozwija |
rozwijają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwijałem +(e)m rozwijał |
rozwijałam +(e)m rozwijała |
rozwijałom +(e)m rozwijało |
rozwijaliśmy +(e)śmy rozwijali |
rozwijałyśmy +(e)śmy rozwijały |
2 os. |
rozwijałeś +(e)ś rozwijał |
rozwijałaś +(e)ś rozwijała |
rozwijałoś +(e)ś rozwijało |
rozwijaliście +(e)ście rozwijali |
rozwijałyście +(e)ście rozwijały |
3 os. |
rozwijał |
rozwijała |
rozwijało |
rozwijali |
rozwijały |
bezosobnik: rozwijano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozwijał będę rozwijać |
będę rozwijała będę rozwijać |
będę rozwijało będę rozwijać |
będziemy rozwijali będziemy rozwijać |
będziemy rozwijały będziemy rozwijać |
2 os. |
będziesz rozwijał będziesz rozwijać |
będziesz rozwijała będziesz rozwijać |
będziesz rozwijało będziesz rozwijać |
będziecie rozwijali będziecie rozwijać |
będziecie rozwijały będziecie rozwijać |
3 os. |
będzie rozwijał będzie rozwijać |
będzie rozwijała będzie rozwijać |
będzie rozwijało będzie rozwijać |
będą rozwijali będą rozwijać |
będą rozwijały będą rozwijać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozwijajmy |
|
2 os. |
rozwijaj |
rozwijajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwijałbym bym rozwijał |
rozwijałabym bym rozwijała |
rozwijałobym bym rozwijało |
rozwijalibyśmy byśmy rozwijali |
rozwijałybyśmy byśmy rozwijały |
2 os. |
rozwijałbyś byś rozwijał |
rozwijałabyś byś rozwijała |
rozwijałobyś byś rozwijało |
rozwijalibyście byście rozwijali |
rozwijałybyście byście rozwijały |
3 os. |
rozwijałby by rozwijał |
rozwijałaby by rozwijała |
rozwijałoby by rozwijało |
rozwijaliby by rozwijali |
rozwijałyby by rozwijały |
bezosobnik: rozwijano by
bezokolicznik: rozwijać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozwijając
gerundium: rozwijanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozwijanie |
rozwijania |
D. | rozwijania |
rozwijań |
C. | rozwijaniu |
rozwijaniom |
B. | rozwijanie |
rozwijania |
N. | rozwijaniem |
rozwijaniami |
Ms. | rozwijaniu |
rozwijaniach |
W. | rozwijanie |
rozwijania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwijający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwijający |
rozwijający |
rozwijający |
rozwijające |
rozwijająca |
D. | rozwijającego |
rozwijającego |
rozwijającego |
rozwijającego |
rozwijającej |
C. | rozwijającemu |
rozwijającemu |
rozwijającemu |
rozwijającemu |
rozwijającej |
B. | rozwijającego |
rozwijającego |
rozwijający |
rozwijające |
rozwijającą |
N. | rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającą |
Ms. | rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwijający |
rozwijający |
rozwijające |
rozwijające |
D. | rozwijających |
rozwijających |
rozwijających |
rozwijających |
C. | rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
rozwijającym |
B. | rozwijających |
rozwijających |
rozwijających |
rozwijające |
N. | rozwijającymi |
rozwijającymi |
rozwijającymi |
rozwijającymi |
Ms. | rozwijających |
rozwijających |
rozwijających |
rozwijających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwijany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwijany |
rozwijany |
rozwijany |
rozwijane |
rozwijana |
D. | rozwijanego |
rozwijanego |
rozwijanego |
rozwijanego |
rozwijanej |
C. | rozwijanemu |
rozwijanemu |
rozwijanemu |
rozwijanemu |
rozwijanej |
B. | rozwijanego |
rozwijanego |
rozwijany |
rozwijane |
rozwijaną |
N. | rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijaną |
Ms. | rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwijani |
rozwijani |
rozwijane |
rozwijane |
D. | rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijanych |
C. | rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
rozwijanym |
B. | rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijane |
N. | rozwijanymi |
rozwijanymi |
rozwijanymi |
rozwijanymi |
Ms. | rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijanych |
rozwijanych |
odpowiednik aspektowy: rozwinąć
Pochodzenie
Zob. wić. Por. #płd.słow.# i #zach.słow.# *orzvijati.
1. papier
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,
Relacje znaczeniowe
antonimy: | zwijać | |
hiperonimy: | rozprostowywać |
Połączenia
- rozwijać arkusik, banderę, chorągiew, dywan, flagę, gazetę, kartkę, karton, koc, mapę, papier, płachtę, proporce, rulon, sztandary, transparent, wąż strażacki, worek, wstążkę, żagle
Cytaty
Rozwijali konopne powrozy, umocowane do skrzydeł niewodu. Przywiązywali końce lin do długich chochli. Motali supły. źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963 |
|
Mija pierwszy dzień, mija drugi dzień. W drugim dniu rozwijamy flagę z napisem „Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”. źródło: KWSJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999 |
|
Gdy tylko usiadł, sternik rzuca komendę: - Spocznij! - i rozwija banderę. źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan, 1960 |
|
Nadjeżdżały karetki, strażacy rozwijali węże, stacje telewizyjne rejestrowały na żywo. źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003 |
Składnia
Rzosobowy | + | rozwijać | + |
CO
|
2. cukierek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Połączenia
- rozwijać bukiet, bułkę, cukierek, kanapkę, paczkę, pakunek, prezent
- rozwijać z bandaży, z folii, z papieru, z pieluszki
Cytaty
[...] odpina kieszeń plecaka, wyjmuje nóż, chleb i masło, podaje kanapkę Andrei, który rozwija paczuszkę zawierającą cieniutkie plasterki salami. źródło: KWSJP: Michel Butor: Przemiana, 1960 |
|
Daniel próbował psychicznie wspierać ją w walce z nadwagą. - Jadłem wtedy, gdy ona była w łazience. Cukierki rozwijałem tak, aby nie słyszała szelestu papierków. źródło: KWSJP: Zofia Uszyńska: Zamiast schabowego jem „punkty” i... chudnę!, Naj, 2003, nr 39 |
|
Solenizant zasiadał do śniadania na ukwieconym tronie, rozwijał prezenty ułożone wokół nakrycia i przyjmował życzenia. źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
Matka postawiła ostrożnie pakunek na stole. Zaczęła go powoli, nieufnie rozwijać z zatłuszczonego papieru. źródło: KWSJP: Krystyna Nepomucka: Miłość niedoskonała, 1978 |
Składnia
Rzosobowy | + | rozwijać | + |
CO +
(z CZEGO)
|
3. liście
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- rozwijać liście, płatki
Cytaty
Roślina posiada niedużą, kulistą, pełną bulwę. [...] Jeszcze przed rozwinięciem liści przez drzewa rozwija kwiaty. źródło: NKJP: Wikipedia.pl |
|
Zwykle już na początku kwietnia zakwitają forsycje [...]. Należą one do krzewów, które najpierw kwitną, a dopiero potem rozwijają liście. źródło: NKJP: Izabella Sieńko-Holewa: Wielkanocny ogród, Gazeta Wyborcza, 1999-03-31 |
Składnia
Rznieżywotny | + | rozwijać | + |
CO
|
4. wrażliwość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- rozwijać inteligencję, intelekt, nawyk, poczucie własnej wartości, sprawność, talent, twórcze myślenie, wrażliwość, umiejętności, wyobraźnię, zainteresowania, zdolności
- rozwijać w dziecku, w uczniu
Cytaty
Uczniowie rozwijali swe zainteresowania w kółkach przedmiotowych, odbywały się zajęcia sportowe, działał chór szkolny. źródło: KWSJP: Trzydziestolatka, Nowa Koniecpolska, 1998, nr 5 |
|
[...] potem przyszła szkoła komunistyczna, przy której szkoła Pimki mogła być wzorem, bo ona jednak - choć daleka od ideału - rozwijała uczniów intelektualnie i moralnie. źródło: NKJP: Maciej Zięba OP: Po szkodzie? Przed szkodą? O Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996 |
|
Polska szkoła w jej dzisiejszym stanie programowo-organizacyjnym nie rozwija postaw twórczych dzieci i młodzieży. źródło: KWSJP: Krzysztof Szmidt: Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej, 2001 |
|
Chodzi więc o to, by w wychowaniu do twórczości nie rezygnować z kreatywnej funkcji napięć i konfliktów, bo ich konstruktywne rozwiązywanie rozwija istotne cechy osobowości twórczej. źródło: KWSJP: Krzysztof Szmidt: Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej, 2001 |
|
Miała nienaganny słuch, wspaniałe wyczucie rytmu i zamiłowanie do tańca. Rodzice rozwijali w niej te umiejętności, posyłając do różnych szkół tanecznych. źródło: KWSJP: Agnieszka Gortatowicz: Przesyłka z Madrytu, Cosmopolitan, 2000, nr 7 |
Składnia
+ | rozwijać | + |
CO +
(w KIM)
|
|
+ | rozwijać | + |
KOGO
|
5. działalność
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- rozwijać akcję, działalność, eksport, firmę, gospodarkę, gminę, handel, hodowlę, ideę, koncepcję, kształcenie, proceder, produkcję, przedsiębiorczość, przemysł, sprzedaż, strukturę, system, szkolnictwo, technikę, technologię, transport, turystykę, uprawę, współpracę
- rozwijać i modernizować
Cytaty
W trzy lata później piastował już godność głównodowodzącego w Egipcie. Rozwijał tu energiczną działalność. źródło: KWSJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987 |
|
Wzrastające trudności gospodarcze wywoływały niezadowolenie społeczeństwa, objawiane falą strajków i rozwijaniem opozycyjnej działalności podziemnej. źródło: KWSJP: Maria Irena Kwiatkowska: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001 |
|
Zmierzaliśmy do tego, by rozwijać stosunki handlowe ze wszystkimi krajami, nie tylko bloku, ale także z zachodnimi i Trzeciego Świata. źródło: KWSJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
|
W encyklice Rerum Ecclesiae z 28 II 1926 r. wzywał wszystkich biskupów do współpracy i rozwijania akcji misyjnej Kościoła. źródło: KWSJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996 |
|
Przed narodzinami zorganizowanego ruchu robotniczego polska myśl socjalistyczna miała już zatem wieloletnią historię. Jej autorzy aktywnie rozwijali i propagowali idee socjalizmu i komunizmu utopijnego. źródło: KWSJP: Michał Śliwa: Stulecie polskiej myśli socjalistycznej, 1983 |
Składnia
+ | rozwijać | + |
CO
|
6. prędkość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- pociąg, samochód,samolot rozwija (prędkość, szybkość)
- rozwijać jakąś prędkość, szybkość; ileś kilometrów na godzinę
Cytaty
Teraz będą mogli łapać wszystkich, którzy jeżdżą na podwójnym gazie […]. Szczególnie na drogach przejazdowych przez takie wsie jak Polana czy Kolnica, gdzie kierowcy rozwijają spore prędkości. źródło: KWSJP: Tomasz Dragan: Koniec z gazowaniem, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
|
Samolot ten przystosowany jest do przelotów na krótkich trasach i rozwija szybkość 300 km na godzinę. źródło: KWSJP: Strona ciekawa o ciekawych sprawach, prasa, 1963 |
|
Mój 10-letni ,polonez' z łatwością rozwija 90 km na godzinę, a właśnie z taką szybkością można jeździć w Polsce. źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-11-03 |
|
– W chodzie rozwijam prędkość 12 -14 km/h, w zakorkowanych centrach przemieszczanie się samochodem jest dużo, dużo wolniejsze - mówi najlepszy na świecie chodziarz Robert Korzeniowski. źródło: NKJP: Magazyn towarzyski, Gazeta Poznańska, 2002-01-25 |
Składnia
+ | rozwijać | + |
CO
|
7. temat
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- rozwijać kwestię, myśl, problem, temat, tezę, treść czegoś, wątek, wypowiedź
Cytaty
Radni, którzy podpisali wniosek, nie chcieli rozwijać zawartych w nim myśli. źródło: KWSJP: Filip Frydrykiewicz: Sylwetka, Rzeczpospolita, 1998, nr 12 |
|
Widząc stroskane oblicze mego towarzysza, nie usiłowałem już rozwijać tego żartobliwego wątku. źródło: KWSJP: Władysław Terlecki: Dwie głowy ptaka. Powrót z Carskiego Sioła, 1975 |
|
Puścił uwagę mimo uszu i dalej rozwijał swą myśl. źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963 |
Składnia
Rzosobowy | + | rozwijać | + |
CO
|
8. szyki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- batalion, dywizjon, pułk rozwija coś
- rozwijać front, szereg, szyki, tyralierę
Cytaty
Kadra podchorążych rozwija szyk bojowy. źródło: KWSJP: Wiesław Jażdżyński: Świętokrzyski polonez, 1983 |
|
Podenerwowani oficerowie prowadzili plutony w zarośla i chaszcze, rozwijali tyraliery. źródło: KWSJP: Zbigniew Załuski: Czterdzisty czwarty, 1968 |
Składnia
Rzosobowy | + | rozwijać | + |
CO
|
9. menu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka
Połączenia
- rozwijać listę, menu, menu startowe, okno dialogowe, pasek narzędzi, zakładkę
Cytaty
Gdy mamy dostęp do większej liczby komputerów (np. w pracy i w domu) i chcemy mieć tę samą listę Ulubionych na obydwu maszynach, rozwiązaniem jest eksport do pliku HTML i jego kopia do drugiego komputera. W tym celu rozwijamy menu Plik, wybieramy Importuj i eksportuj źródło: KWSJP: Dariusz Hałas: Wypalanie bez kłopotów, Enter, 2001, nr 2 |
|
Po przejściu do komórki poniżej kolumny danych (w tym wypadku D9) rozwijamy listę funkcji podręcznych i wybieramy z niej polecenie Licznik. źródło: NKJP: Krzysztof Masłowski: Excel 2003 PL. Ilustrowany przewodnik, 2005 |
|
Przycisk „maksymalizuj” rozwija okno na cały ekran. źródło: Internet |
Składnia
Rzosobowy | + | rozwijać | + |
CO
|