UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwinąć

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwinę	rozwiniemy
2 os.	rozwiniesz	rozwiniecie
3 os.	rozwinie	rozwiną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwinąłem +(e)m rozwinął	rozwinęłam +(e)m rozwinęła	rozwinęłom +(e)m rozwinęło	rozwinęliśmy +(e)śmy rozwinęli	rozwinęłyśmy +(e)śmy rozwinęły
2 os.	rozwinąłeś +(e)ś rozwinął	rozwinęłaś +(e)ś rozwinęła	rozwinęłoś +(e)ś rozwinęło	rozwinęliście +(e)ście rozwinęli	rozwinęłyście +(e)ście rozwinęły
3 os.	rozwinął	rozwinęła	rozwinęło	rozwinęli	rozwinęły

bezosobnik: rozwinięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwińmy
2 os.	rozwiń	rozwińcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwinąłbym bym rozwinął	rozwinęłabym bym rozwinęła	rozwinęłobym bym rozwinęło	rozwinęlibyśmy byśmy rozwinęli	rozwinęłybyśmy byśmy rozwinęły
2 os.	rozwinąłbyś byś rozwinął	rozwinęłabyś byś rozwinęła	rozwinęłobyś byś rozwinęło	rozwinęlibyście byście rozwinęli	rozwinęłybyście byście rozwinęły
3 os.	rozwinąłby by rozwinął	rozwinęłaby by rozwinęła	rozwinęłoby by rozwinęło	rozwinęliby by rozwinęli	rozwinęłyby by rozwinęły

bezosobnik: rozwinięto by

bezokolicznik: rozwinąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozwinąwszy

gerundium: rozwinięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwinięcie	rozwinięcia
D.	rozwinięcia	rozwinięć
C.	rozwinięciu	rozwinięciom
B.	rozwinięcie	rozwinięcia
N.	rozwinięciem	rozwinięciami
Ms.	rozwinięciu	rozwinięciach
W.	rozwinięcie	rozwinięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwinięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwinięty	rozwinięty	rozwinięty	rozwinięte	rozwinięta
D.	rozwiniętego	rozwiniętego	rozwiniętego	rozwiniętego	rozwiniętej
C.	rozwiniętemu	rozwiniętemu	rozwiniętemu	rozwiniętemu	rozwiniętej
B.	rozwiniętego	rozwiniętego	rozwinięty	rozwinięte	rozwiniętą
N.	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętą
Ms.	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwinięci	rozwinięci	rozwinięte	rozwinięte
D.	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwiniętych
C.	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym	rozwiniętym
B.	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwinięte
N.	rozwiniętymi	rozwiniętymi	rozwiniętymi	rozwiniętymi
Ms.	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwiniętych	rozwiniętych

odpowiednik aspektowy: rozwijać

Pochodzenie

ogsł. *orzvinǫti

Zob. wić .

1. papier

Definicja

rozprostować coś zwiniętego albo złożonego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	zwinąć
	hiperonimy:	rozprostować

Połączenia

rozwinąć arkusik, dywan, gazetę, kartkę, karton, koc, mapę, papier, płachtę, proporce, rolkę papieru, rulon, sztandary, transparent, wąż strażacki, worek, wstążkę, zwój drutu, żagle

Cytaty

	Wydobył z kieszeni kilkakrotnie złożony papier. Rozwinął go. To była mapa: dość prymitywnie, ale wyraźnie zrobiony szkic okolic Neapolu. źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Wyczerpać morze, 1972
	Przy dźwiękach kapeli góralskiej [...] wszedł Ojciec Święty, błogosławiąc zebranych. Tłum wstał z miejsc, rozwinięto transparenty. źródło: KWSJP: Grażyna Mróz, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 51
	Zaruski ze Zdybem weszli na nartach na szczyt Kościelca razem z przewodnikami, rozwinęli linę i szykowali się do zjazdu. źródło: KWSJP: Wojciech Szatkowski: Portrety ratowników TOPR - Stanisław Zdyb, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 19
	Pochylił się nade mną, zsunął okulary na koniec nosa. - Proszę rozwinąć koc - rzekł do matki. źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Po tamtej stronie śmierć, 1977
	Upewniwszy się, że nikt go nie widzi, pośpiesznie rozwinął worek. źródło: KWSJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

2. cukierek

Definicja

zdjąć z jakiejś rzeczy to, w co była zawinięta

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odwinąć
	antonimy:	zawinąć

Połączenia

rozwinąć dziecko; bukiet, bułkę, cukierek, kanapkę, prezent
rozwinąć z bandaży, z folii, z papieru, z pieluszki

Cytaty

	Dziecko wniosła do izby, położyła na [...] ławie i rozwinęła. źródło: KWSJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959
	Lucjan rozerwał zębami węzły na bandażach u obydwu rąk, rozwinął dłonie ze zwojów białej taśmy. źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967
	Kapitan rozwinął cukierka i włożył go chłopcu do białych z przerażenia ust. źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka: Gęsty las, 1965
	Katarzyna rozwinęła z papieru bukiet takich samych jak moje goździków, położyła go na mogile i zapaliła znicze. źródło: KWSJP: Stanisław Dobiasz: Nienawidzę Seneki, 1984

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

CO + (z CZEGO)

3. liście

Definicja

wypuścić liście, pąki lub kwiaty albo rozchylić je

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

rozwinąć kwiaty, liście, płatki

Cytaty

Od rozwinięcia kwiatów i ich zapylenia do otrzymania dojrzałych owoców upływa aż jeden rok.

źródło: KWSJP: Bronisław Dostatni: Na plantacjach roślin tropikalnych, 1986

Buki są tak zaborcze, że kiedy rozwiną liście, prawie żadna roślina zielona nie wytrzyma na dnie lasu ze względu na brak światła.

źródło: KWSJP: D.G.: Tajemnice zielonego domu, Eko. U nas, 2000, nr 3

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć

4. wrażliwość

Definicja

ukształtować w kimś jakąś cechę lub skłonność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

rozwinąć talent, wrażliwość, umiejętności, zainteresowania, zdolności
rozwinąć w dziecku, w uczniu

Cytaty

	Przeżycia, których doświadczał [...], rozwinęły jego wewnętrzną wrażliwość. źródło: KWSJP: Alicja Chrzanowska: Tarot a karma, czyli problemy wcieleń reinkarnacyjnych, 1998
	Wierzę, że to doświadczenie rozwinęło mnie zawodowo. Chciałbym, żeby wzbogaciło duchowo. źródło: NKJP: Nigdy nie udawać wampira, Dziennik Polski, 2005-06-03
	Po kilku latach samodzielnych praktyk w domu zapisuję się do klubu, żeby rozwinąć swoje umiejętności. źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998
	Rodzice mogą poczuć się zagrożeni rosnącą niezależnością dziecka i zaostrzyć rygory. Mogą też rozwinąć w swoich dzieciach nieufność do ludzi. Powinni uważać, by nie przekazać dzieciom swych własnych niepokojów. źródło: KWSJP: Lidia Mieścicka-Mellibruda: Być matką dorosłych dzieci: towarzyszyć czy wspierać, 2000
	Wieloletnia praca malarska rozwinęła we mnie w ostatnich latach przed wojną bardzo żywy i właściwie stały stosunek do natury. źródło: KWSJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1947

Składnia

	+	rozwinąć	+	CO + (w KIM)
	+	rozwinąć	+	KOGO + (JAK)

5. działalność

Definicja

zwiększyć rozmiary, zasięg lub intensywność czegoś albo uczynić to lepszym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozhulać, rozkręcić

Połączenia

rozwinąć akcję, działalność, eksport, firmę, gospodarkę, gminę, handel, hodowlę, kształcenie, proceder, produkcję, przemysł, sprzedaż, strukturę, system, szkolnictwo, technikę, transport, turystykę, uprawę, współpracę
rozwinąć na szeroką skalę

Cytaty

	Rozwinięto przemysł jądrowy stanowiący nowe, niezwykle silne i długotrwałe zagrożenie dla życia na Ziemi. źródło: KWSJP: Stefan Kozłowski: Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, 2000
	Chełkowscy rozbudowali zaplecze gospodarskie majątku, rozwinęli hodowlę koni, ale także odnowili pałac. źródło: KWSJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
	Ścigany przez papieża za udział w spisku na terenie Rzymu, znalazł schronienie w Polsce, tu też rozwinął ożywioną działalność jako propagator humanizmu. źródło: KWSJP: Maria Bogucka: Kazimierz Jagiellończyk, 1978
	Komunizm oznacza pozbawienie wolności, podstawowych wolności obywatelskich ludzi oraz odebranie im możliwości decydowania o losie swoim i losie społeczeństwa, w którym żyją. Te zasady zaczął wprowadzać Lenin, a następnie Stalin system ten rozwinął, umocnił, może nawet zmodyfikował. źródło: KWSJP: Torańska Teresa: Oni, 1997
	Zaczynali od warsztaciku na tyłach domu z trzema pracownikami. W nowej Polsce mogli ją rozwinąć w przedsiębiorstwo zatrudniające kilkadziesiąt osób. źródło: KWSJP: Joanna Podgórska: Na własne oczy, prasa, 2004

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

CO + (w CO)

6. prędkość

Definicja

osiągnąć określoną prędkość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

rozwinąć jakąś prędkość, szybkość

Cytaty

	Kierowca [...] rozwinął nadmierną prędkość i na zakręcie stracił panowanie nad kierownicą. źródło: KWSJP: (gram), Tygodnik Podhalański, 1999
	Wróciliśmy do samochodu. Ja wyprzedzając Wieśniewicza. On - nie spiesząc się. Za to w samochodzie z miejsca rozwinął szybkość, od której zrobiło się zimno. źródło: KWSJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960
	Łódź może rozwinąć prędkość 60 kilometrów na godzinę. źródło: NKJP: Nowoczesna łódź strażacka, Gazeta Wrocławska, 1999, nr 23
	Do tej pory ujawniliśmy dzięki niemu przeszło pół tysiąca przypadków poważnego przekroczenia prędkości dozwolonych na kilku najbardziej ruchliwych ulicach miasta. Rekordzista z pierwszego dnia pozostaje jednak niezagrożony. Przypomnę, że wówczas na ul. Królowej Jadwigi bmw rozwinęło aż 118 km /godz źródło: NKJP: W prezencie mikołajowym, Gazeta Krakowska, 2003-11-24

Składnia

rozwinąć

7. temat

Definicja

powiedzieć(lub napisać) więcej lub dokładniej o czymś, niż ktoś, kto o tym mówił (pisał) wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

rozwinąć kwestię, myśl, problem, temat, tezę, treść czegoś, wątek, wypowiedź

Cytaty

	Zamierzałem właśnie rozwinąć myśl, którą sam byłem zachwycony, kiedy zadzwonił telefon. źródło: KWSJP: Monika Piątkowska, Leszek Talko: Talki w wielkim mieście, 2002
	Ten wątek myśli politycznej Heraklita rozwinęli później tak wybitni twórcy, jak Sokrates i zwłaszcza Platon. źródło: KWSJP: Stanisław Jedynak: Bogowie, władcy i zwykli ludzie, 1986
	Erikson w interesujący sposób rozwinął tezę Durkheima o dewiacji jako normalnym zjawisku społecznym. źródło: KWSJP: Lech Falandysz: W kręgu kryminologii radykalnej, 1986
	Dziennik, rozpoczęty przypadkiem, w czyimś zastępstwie w folwarku krewnych, Dąbrowska rozwinęła w wielki, na wskroś indywidualny „dokument osobisty”. źródło: KWSJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

CO + (w CO)

8. szyki

Definicja

ustawić wojsko w ten sposób, że zaczyna ono zajmować pewną przestrzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

batalion, dywizjon rozwinął coś
rozwinąć front, szereg, szyki, tyralierę

Cytaty

	Rusini rozpoczęli atak prawdopodobnie jeszcze podczas tatarskiej przeprawy, a z pewnością zanim Tatarzy zdołali rozwinąć szyki. źródło: NKJP: Wikipedia.pl
	Minąwszy zwodzone mosty obie kompanie rozwinęły szyk w ławę i pod gradem kul zwaliły się na idących do szturmu brandenburczyków. źródło: KWSJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976
	Ośmiu jeźdźców bez komendy rozwinęło front w prawo i wraz w błękitne niebo popłynął odgłos trąbki. źródło: KWSJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976
	Gdy biegli, rozpoznałem szyk - rojami rozrzucone drużyny, ostre kliny rozwiniętych w natarciu plutonów. źródło: KWSJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

9. menu

Definicja

inform.

wyświetlić na ekranie komputera w całości, co wcześniej było wyświetlane częściowo lub reprezentowane jako znak graficzny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Połączenia

rozwinąć listę, menu, menu startowe, okno dialogowe

Cytaty

Jeżeli chcemy dodać nowy banner, musimy rozwinąć menu i wybrać pozycję Nowy banner.

źródło: NKJP: Waldemar Howil: CMS. Praktyczne projekty, 2007

Do zmiany dysku lub partycji służy przycisk ze strzałką skierowaną w dół. Wystarczy, że za pomocą kursora myszy lub strzałek na klawiaturze rozwiniesz listę , z której wybierzesz inny dysk lub partycję

źródło: NKJP: Bartosz Danowski: Bartosz Danowski, 2003

Aby uzyskać dostęp do wszystkich przycisków z grupy, należy rozwinąć pasek przez kliknięcie i przytrzymanie klawisza myszy

źródło: NKJP: Solid Edge. Komputerowe wspomaganie projektowania, 2--4

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć

Frazeologizmy

ktoś rozwiązał skrót
ktoś rozwinął skrót
ktoś rozwinął skrzydła

Data ostatniej modyfikacji: 11.09.2014