Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. functionary
fr. fonctionnaire
niem. Funktionär
Zob. funkcja
Definicja
Noty o użyciu
Używane także potocznie w odniesieniu do osób pełniących najważniejsze funkcje w różnych organizacjach, np. partiach politycznych.
Wymowa
[fuŋkcjonarjusz] lub [funkcjonarjusz]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Połączenia
- etatowy; szeregowy, wysoki; wyróżniony, zasłużony; były, dawny, nowy, przyszły; wieloletni; młody; ranny, zaginiony, zmarły; miejscowy, zagraniczny; hitlerowski, sowiecki funkcjonariusz; umundurowani, uzbrojeni; gorliccy, krakowscy, tucholscy... funkcjonariusze; funkcjonariusz gminny, państwowy, rządowy, samorządowy; kościelny, więzienny, wojskowy; komunistyczny, partyjny; mundurowy; publiczny
- funkcjonariusz Inspekcji Celnej, Izby Celnej, Urzędu Ochrony Państwa...; ABW, BOR, CBŚ...; drogówki, milicji, policji, ruchu drogowego, jakichś służb, straży; aparatu bezpieczeństwa, organów bezpieczeństwa, sił bezpieczeństwa; administracji, pożarnictwa, więziennictwa, wymiaru sprawiedliwości; bezpieki, gestapo; wywiadu; ministerstwa, państwa, rządu, samorządu, władzy; jednostki, komendy, komisariatu, oddziału, pionu, resortu, sekcji, wydziału; bezpieczeństwa, porządku, prawa, prewencji
- funkcjonariusze z drogówki, z patrolu; z jakiejś jednostki, z jakiejś kompanii, z jakichś oddziałów, z jakiejś sekcji, z jakiegoś wydziału; z Biura Spraw Wewnętrznych, z Komendy Powiatowej Policji; z KMP, z KPP
- funkcjonariusze z bronią, z psem
- funkcjonariusze na motocyklach; na służbie; funkcjonariusz w cywilu; w stopniu generała; funkcjonariusze w kamizelkach kuloodpornych, w kominiarkach, w mundurach; w służbie kandydackiej, w służbie przygotowawczej
- funkcjonariusz i członkowie jego rodziny; funkcjonariusze i agenci, funkcjonariusze i eksperci, funkcjonariusze i pracownicy, funkcjonariusze i prokuratorzy, funkcjonariusze i sędziowie, funkcjonariusze i strażnicy, funkcjonariusze i urzędnicy, funkcjonariusze i współpracownicy, funkcjonariusze i żołnierze; antyterroryści i funkcjonariusze, celnicy i funkcjonariusze, milicjanci i funkcjonariusze, policja i funkcjonariusze, policjanci i funkcjonariusze, strażacy i funkcjonariusze, wojsko i funkcjonariusze
- status; przełożony funkcjonariusza; praca, służba; akcja, czynności, dyżury, działania, interwencje, patrol; obowiązki; ochrona; odpowiedzialność; etaty; uprawnienia; emerytury, pensje, płace, renty, uposażenia, wynagrodzenia funkcjonariuszy
- emerytury, nagrody, odprawy, pensje, składki, świadczenia, uposażenia, wynagrodzenia, zapomogi; etaty dla funkcjonariuszy; informacja od funkcjonariuszy; korupcja wśród funkcjonariuszy
- przestępstwa, śledztwo przeciwko funkcjonariuszom
- atak, napad, napaść, zamach; kandydat na funkcjonariusza; skargi na funkcjonariuszy
- nadzór nad funkcjonariuszem; kontakt, rozmowa, spotkanie; współpraca z funkcjonariuszami
- wdowa po funkcjonariuszu
- funkcjonariusz pełni służbę; funkcjonariusze czuwają nad czymś, dyżurują, patrolują, pilnują; poszukują kogoś; prowadzą sprawę, uczestniczą w akcji; aresztowali kogoś, ujęli kogoś, zatrzymali kogoś; zabezpieczyli coś; wkroczyli gdzieś; ustalili coś, wpadli na trop, znaleźli kogoś/coś
- nakazać coś, polecić coś, zabraniać czegoś, zezwolić na coś; pomagać; grozić, ubliżać; tłumaczyć coś; podziękować funkcjonariuszom
- odwołać, zwolnić funkcjonariusza; wezwać/wzywać, wysłać; informować, poinformować, powiadomić, zawiadomić; przekupić; obrażać, znieważyć; atakować, bić, pobić, rozjechać, uderzyć, zaatakować; wpaść w ręce funkcjonariuszy; oddelegowanie, przeniesienie; aresztowanie, ukaranie; mianowanie funkcjonariusza
- zwrócić się do funkcjonariusza
- napaść, rzucić się na funkcjonariusza; zadzwonić po funkcjonariuszy; eskortowany, konwojowany, otoczony, pilnowany; obserwowany, poszukiwany, śledzony; odnaleziony, złapany, znaleziony; aresztowany, zatrzymany; kontrolowany, legitymowany, przesłuchiwany; pobity, postrzelony, zamordowany, zastrzelony przez funkcjonariuszy; podawać się za funkcjonariusza
- porozmawiać, rozmawiać, skontaktować się, spotkać się; współpracować z funkcjonariuszami
Cytaty
|
[...] funkcjonariusz policji dawał baczenie, czy nie dzieje się coś podejrzanego przed budynkiem klubu, w którym spotykali się towarzysko państwowi dygnitarze [...]. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002 |
|
|
Pięciu bandytów z grupy zajmującej się handlem bronią, narkotykami i wymuszaniem haraczu [...] aresztowali funkcjonariusze XX Wydziału Centralnego Biura Śledczego. źródło: NKJP: Wojciech Wójcik: Gangsterzy pod kluczem, Dziennik Polski, 2002-07-16 |
|
|
Na trop oszustów wpadli funkcjonariusze zespołu do walki z przestępczością gospodarczą lubińskiej komendy oraz pracownicy działu bezpieczeństwa portalu internetowego Allegro. źródło: NKJP: Nie są anonimowi nawet w kafejce, Dziennik Internautów, 2005-01-31 |
|
|
[...] zarządzenie prezydenta z 1965 r. zakazuje funkcjonariuszom rządu federalnego wykorzystywania informacji, jakie posiadają z tytułu pracy dla rządu, w celu zwiększania swoich prywatnych zysków. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: NSDD 32 czyli USA dla „S”?, Gazeta Wyborcza, 1992-02-24 |
|
|
Uczniowie oraz personel szkoły [...] mieli również okazję oglądać profesjonalizm przybyłych na miejsce funkcjonariuszy Straży Pożarnej. źródło: NKJP: Adrianna Grzegorek-Trybuszewska: „Ewakuacja” w ZSP w Samostrzelcu, Nakielski Czas, 2002-05-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | funkcjonariusz |
funkcjonariusze |
ndepr |
| funkcjonariusze |
depr | ||
| D. | funkcjonariusza |
funkcjonariuszy |
|
| C. | funkcjonariuszowi |
funkcjonariuszom |
|
| B. | funkcjonariusza |
funkcjonariuszy |
|
| N. | funkcjonariuszem |
funkcjonariuszami |
|
| Ms. | funkcjonariuszu |
funkcjonariuszach |
|
| W. | funkcjonariuszu |
funkcjonariusze |
ndepr |
| funkcjonariusze |
depr |
Składnia
|
+ | funkcjonariusz | + |
(CZEGO)
|