UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potok

Chronologizacja

1353, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	potok	potoki
D.	potoku	potoków
C.	potokowi	potokom
B.	potok	potoki
N.	potokiem	potokami
Ms.	potoku	potokach
W.	potoku	potoki

Pochodzenie

psł. *potokъ

Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *potekti 'pociec, popłynąć' z wymianą *e > *o; zob. ciec

1. woda

Definicja

szybki nurt wody płynący wąskim korytem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

potoczek, strumień

Połączenia

gigantyczny, maleńki, nieduży, niewielki; groźny, oszalały, rwący, spokojny, szalejący, wartki, wezbrany; głęboki; kręty; źródłowy; wyschnięty; malowniczy; podziemny, przydomowy, miejscowy, przydrożny potok; czyste; drobne, płytkie, wąskie; bystre, dzikie, szalejące, wzbierające; nieregulowane; kamieniste; lokalne; zakopiańskie potoki; potok rozhukany; spływający; potoki bystre; górskie, leśne
potoki w górach
potoki i rzeki; potoki i cieki wodne; potoki i strumienie; las i potok; jeziora i potok; laski i potoki; lasy i potoki; stawy i potoki; strumyczki i potoki; strugi i potoki; drogi, mosty, potoki; rzeki, strugi, strumienie i potoki
dno, dolina, koryto, nurt, ujście, zlewnia; odgłosy; renowacja; stan sanitarny; wody potoku; koryta; wezbrane wody potoków
woda z potoku
kładki, most, mostek, pomost, zapora na potoku; raki, ryby; skała w potoku; woda w potokach
potok płynie; podtopił coś; porwał coś; potoki spływają z gór; urozmaicają trasę; wezbrały, wylały, zaczęły wylewać
zanieczyszczenie potoku; badanie, oczyszczanie, zarybianie; zanikanie potoków
płynąć; zalany potokiem
runąć, spaść, stoczyć się, wpaść; wrzucić coś do potoku; czerpać wodę; pić wodę z potoku
chodzić nad potoki
mieszkać nad potokiem
łowić w potokach

Cytaty

	W tym samym dniu w godzinach popołudniowych, podczas wycieczki do Doliny Strążyskiej spadła z zalodzonego mostku do potoku 12-letnia dziewczynka. źródło: NKJP: Adam Marasek: Pięć osób zginęło już w Tatrach tego roku, 1996
	Niektórzy mieszkańcy mają w piwnicach ponad półtora metra wody. Niewielkie potoki zamieniły się w rwące rzeki o głębokości ponad dwóch metrów. źródło: NKJP: Ulice jak potoki, Dziennik Polski - Kraków, 2002-05-28
	Ojciec potrafił jeszcze wtedy przeskoczyć potok w najszerszym miejscu. Odkładał kule i skakał w jedną stronę, a potem z powrotem. źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997
	Ściany doliny zbliżają się tutaj do siebie, a potok płynie przez liczne wodospadziki, przybierając na jasnych kamieniach rzeczywiście białą barwę. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995
	Z jeziorka wypływał potok i urwistą rynną toczył się do ciemnego już korytarza. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1997

2. ciecz

Definicja

duża ilość wartko płynącej cieczy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

potok łez; potoki deszczu; krwi; wina, wody
wylewać potoki czegoś

Cytaty

Cóż warte są te wszystkie katedry, co w ogóle mówić o katedrach, o martwym kamieniu, gdy równocześnie wylewa się potoki żywej krwi niewinnych?

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1997

Polskim winopijcom marzyły się potoki tutejszego wina, ale tu nad nimi najpierw trzeba się nieźle napracować, z wielką dbałością i w odpowiednim czasie wino się przelewa, beczkuje, butelkuje, należycie korkuje i przechowuje.

źródło: NKJP: Eugeniusz Kabatc: Vinum sacrum et profanum, 2003

Pyza miotała się pomiędzy kuchenką gazową, na której kipiała owa cuchnąca potrawa, a zlewem, z którego - po stosie kubków i talerzy, przechylającym się niebezpiecznie w bok - buchały potoki gorącej wody zmieszanej z płynem Kop [...].

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Składnia

potok

CZEGO

3. dużo czegoś

Definicja

duża ilość zjawisk występujących w sposób ciągły

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

potok nielegalnych migrantów, pasażerów, żołnierzy; pojazdów; informacji, wiadomości; nowości; błędnych decyzji; fałszywych argumentów, obelg, oskarżeń, przestróg, pytań, skarg, słów, zarzutów; obłudy
obrzucić kogoś potokiem obelg; wybuchnąć potokiem słów

Cytaty

	W potoku złych wiadomości dobrze jest czasem usłyszeć dobrą. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.11.2003
	Wanda zapragnęła przerwać ten potok niejasnych przestróg i oskarżeń, który niepokoił ją jak wszystko, czego nie ogarniała do końca i co sprzeczne było z jej doświadczeniem. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	Nagle na głowy ówczesnych biznesmenów runął potok podatkowych inspekcji. źródło: NKJP: Świat - „Światowy spisek” oligarchów, Dziennik Polski - Kraków, 2000-07-14
	Koniecznością też staje się możliwość eliminowania wadliwych uchwał rad gminnych, które mogą wywołać potok błędnych decyzji i narazić obywateli na ujemne skutki prawne. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 42. posiedzenia Senatu RP w dniu 16 marca 1995 r.
	Z cierpliwością godną świętego zniósł potok najobelżywszych słów, jakimi obrzuciła najpierw jego, a potem spłoszoną Józefę [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Składnia

potok

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2025