Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. ważyć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ośmielić się |
Połączenia
- odważyć się na krytykę, na reformy, na rozmowę, na walkę
- odważyć się grać, walczyć, wystąpić, zaatakować; podejść, pójść, przyjść, ruszyć, wejść, wyjechać, wyjść, zbliżyć; pokazać coś, robić coś, zrobić coś; podnieść rękę, sięgnąć po coś; krytykować, mówić, napisać, odezwać, odmówić czegoś, ogłosić, opowiedzieć, opublikować coś, poprosić, powiedzieć, przeciwstawić, skłamać, skrytykować, spytać, upomnieć, zakwestionować coś, zaproponować, zaprotestować, zapytać, złożyć zeznania, zwrócić uwagę; myśleć, podjąć decyzję, pomyśleć; zaryzykować
Cytaty
Trzeba długo jeździć na deskach, żeby się odważyć skakać z takiej skoczni, nawet tej najmniejszej. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1993 |
|
W wyższych partiach gór jest na tyle niebezpiecznie, że tylko szaleniec mógłby odważyć się na wędrówkę po połoninach. źródło: NKJP: Uwaga na lawiny, Super Nowości nr 14/12, 1998 |
|
Gdy opozycja organizowała konferencję prasową przed kolejną falą demonstracji, polecenie władz było jeszcze jaśniejsze: „zignorować”. Żadna telewizja nie odważyła się wysłać na tę konferencję swojej ekipy. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
|
Głuche niezadowolenie przekształciło się w determinację i wybuchło na Wybrzeżu. Robotnicy odważyli się i wygrali, choć kosztem krwi. źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
odważę się |
odważymy się |
|||
2 os. |
odważysz się |
odważycie się |
|||
3 os. |
odważy się |
odważą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odważyłem się +(e)m się odważył |
odważyłam się +(e)m się odważyła |
odważyłom się +(e)m się odważyło |
odważyliśmy się +(e)śmy się odważyli |
odważyłyśmy się +(e)śmy się odważyły |
2 os. |
odważyłeś się +(e)ś się odważył |
odważyłaś się +(e)ś się odważyła |
odważyłoś się +(e)ś się odważyło |
odważyliście się +(e)ście się odważyli |
odważyłyście się +(e)ście się odważyły |
3 os. |
odważył się |
odważyła się |
odważyło się |
odważyli się |
odważyły się |
bezosobnik: odważono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
odważmy się |
|
2 os. |
odważ się |
odważcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odważyłbym się bym się odważył |
odważyłabym się bym się odważyła |
odważyłobym się bym się odważyło |
odważylibyśmy się byśmy się odważyli |
odważyłybyśmy się byśmy się odważyły |
2 os. |
odważyłbyś się byś się odważył |
odważyłabyś się byś się odważyła |
odważyłobyś się byś się odważyło |
odważylibyście się byście się odważyli |
odważyłybyście się byście się odważyły |
3 os. |
odważyłby się by się odważył |
odważyłaby się by się odważyła |
odważyłoby się by się odważyło |
odważyliby się by się odważyli |
odważyłyby się by się odważyły |
bezosobnik: odważono by się
bezokolicznik: odważyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
odważywszy się
gerundium: odważenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | odważenie się |
odważenia się |
D. | odważenia się |
odważeń się |
C. | odważeniu się |
odważeniom się |
B. | odważenie się |
odważenia się |
N. | odważeniem się |
odważeniami się |
Ms. | odważeniu się |
odważeniach się |
W. | odważenie się |
odważenia się |
odpowiednik aspektowy: odważać się
Składnia
Rzosobowy | + | odważyć się | + |
(BEZOKOLICZNIK)
|
Rzosobowy | + | odważyć się | + |
(na CO)
|