UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zerwać się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zerwę się	zerwiemy się
2 os.	zerwiesz się	zerwiecie się
3 os.	zerwie się	zerwą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zerwałem się +(e)m się zerwał	zerwałam się +(e)m się zerwała	zerwałom się +(e)m się zerwało	zerwaliśmy się +(e)śmy się zerwali	zerwałyśmy się +(e)śmy się zerwały
2 os.	zerwałeś się +(e)ś się zerwał	zerwałaś się +(e)ś się zerwała	zerwałoś się +(e)ś się zerwało	zerwaliście się +(e)ście się zerwali	zerwałyście się +(e)ście się zerwały
3 os.	zerwał się	zerwała się	zerwało się	zerwali się	zerwały się

bezosobnik: zerwano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zerwijmy się
2 os.	zerwij się	zerwijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zerwałbym się bym się zerwał	zerwałabym się bym się zerwała	zerwałobym się bym się zerwało	zerwalibyśmy się byśmy się zerwali	zerwałybyśmy się byśmy się zerwały
2 os.	zerwałbyś się byś się zerwał	zerwałabyś się byś się zerwała	zerwałobyś się byś się zerwało	zerwalibyście się byście się zerwali	zerwałybyście się byście się zerwały
3 os.	zerwałby się by się zerwał	zerwałaby się by się zerwała	zerwałoby się by się zerwało	zerwaliby się by się zerwali	zerwałyby się by się zerwały

bezosobnik: zerwano by się

bezokolicznik: zerwać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zerwawszy się

gerundium: zerwanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zerwanie się	zerwania się
D.	zerwania się	zerwań się
C.	zerwaniu się	zerwaniom się
B.	zerwanie się	zerwania się
N.	zerwaniem się	zerwaniami się
Ms.	zerwaniu się	zerwaniach się
W.	zerwanie się	zerwania się

odpowiednik aspektowy: zrywać się

1. o łańcuchu

Definicja

przestać stanowić całość wskutek szarpania lub zużycia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

łańcuch, pasek, sznur, sznurek zerwał się; linia (energetyczna) zerwała się

Cytaty

Kiedy przed kilku laty w tak zwanym wesołym miasteczku zerwał się łańcuch karuzeli, unieruchomiono wszystkie tego rodzaju urządzenia w całym kraju.

źródło: NKJP: Kominiarze, Dziennik Polski, 2000-02-05

Zerwał się sznur paciorków z Murano... Jeszcze chwila szarpaniny, a panie nie miałyby czym się przyozdobić.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Przyczyną awarii były opady śniegu, pod którego ciężarem w nocy z poniedziałku na wtorek zerwały się linie energetyczne.

źródło: NKJP: (PAP), Dziennik Polski, 2008-04-09

2. z łańcucha

Definicja

szarpiąc się, odłączyć się od czegoś, do czego było się przywiązanym lub przyłączonym w inny sposób

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

urwać się

Połączenia

zerwać się z haczyka, z łańcucha, z uwięzi; ze smyczy

Cytaty

Kilka dni temu w podkrakowskiej wsi pies zerwał się z łańcucha, wpadł do sąsiedniego obejścia i zagryzł pasącą się tam młodą kozę i prosiaka.

źródło: NKJP: Maciej Kwaśniewski: Czy hodować psy niebezpiecznych, agresywnych ras?, Gazeta Krakowska, 2002-11-09

Spłoszony tyloma obcymi, nieznanymi zapachami, koń stanął dęba i próbował zerwać się z uwięzi, ale Keran trzymał go mocno.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002

Oto w 1824 roku gazeta odnotowała przypadek, że krowa, zerwawszy się z postronka, biegnąc na oślep, poturbowana kilka osób.

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Intymne życie niegdysiejszej Warszawy, 2008

Składnia

zerwać się

z CZEGO

3. o przyjaźni

Definicja

nagle ustać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

stosunki, więzy zerwały się

Cytaty

Dopiero kiedy zaczęłam chodzić z obecnym mężem, zakazał mi widywania się z byłym chłopakiem, i tak zerwała się przyjaźń, zostały tylko SMS-y.

źródło: NKJP: Internet

Porównując skupiony i tragiczny ton „Gazety Żydowskiej” z niewysłowioną głupotą dzienników francuskich, można się obawiać, że nieodwołalnie zerwą się ostatnie więzy łączące jeszcze Wschód z Zachodem.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Zapiski dla zjawy, 2004

Moment Potopu to była w wielkim czasie mitycznym być może ta sama pora, w której też zerwały się bliskie stosunki bogów z ludźmi [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

4. o wietrze

Definicja

gwałtownie się zacząć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

krzyk; wiatr, wicher zerwał się; burza, wichura zerwała się; oklaski zerwały się

Cytaty

Zerwał się wiatr, zaszumiał w badylach, zakołował i zakurzył suchymi liśćmi.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Kiedy wracałem przez pola, zerwała się burza.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

To trwało około 2 minut. Zerwała się wichura, drzewa zaczęły się giąć, a w powietrzu latały drobne przedmioty.

źródło: NKJP: Cezary Klimaszewski: Żery Pilaki - Panie, co to? Wojna była? Trąba powietrzna zmiotła dachy, Głos Siemiatycz, 2009-05-20

5. z krzesła

Definicja

gwałtownie zmienić pozycję swojego ciała na stojącą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wstać

Połączenia

zerwał się z krzesła, z łóżka, z miejsca, z posłania
zerwać się gwałtownie

Cytaty

Oczywiście, poczekam, odpowiedziała pani Elżbieta, bo całe zachowanie pani Darii wydało jej się wielce intrygujące (pani Daria zerwała się z miejsca i wybiegła z kawiarni, zostawiając na stoliku papierosy).

źródło: NKJP: Adam Wiedemann: Sęk Pies Brew, 1998

Wicedyrektor zerwał się natychmiast z krzesła i stanął na baczność.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Piotr zerwał się tak gwałtownie, że mało nie przewrócił fotela.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Składnia

zerwać się

(SKĄD)

6. do walki

Definicja

gwałtownie zacząć coś robić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

zerwać się do biegu, do lotu, do ucieczki, do walki

Cytaty

Olsztynianie zerwali się do walki i doprowadzili do remisu 24:24.

źródło: NKJP: d: Koniec rundy zasadniczej, Dziennik Łódzki, 2003-03-10

Nagle poczułem, że konie szarpnęły i zerwały się do szybkiego biegu tak, że omal nie wypadłem z sań.

źródło: NKJP: Ignacy Krowiak: Wspomnienia dziadka Ignacego - cz. IX, 2004-12 (pinezka.pl)

Nagłe zerwanie się do ucieczki mogło tylko pogorszyć sprawę.

źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009

Składnia

zerwać się

do CZEGO

7. rano

Definicja

pot.

bardzo wcześnie wstać - opuścić posłanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wstać

Połączenia

zerwać się do pracy
zerwać się rano, wcześnie

Cytaty

Tomasz nie mógł spać, zerwał się wcześnie i zbiegł do rzeki, kiedy stała jeszcze mgła świtu.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Dzień dobry panom i dzień dobry wszystkim radiosłuchaczom, tym, którzy w sobotę rano zerwali się, żeby słuchać „Sygnałów”.

źródło: NKJP: Internet

Dzisiaj jak co dzień rano zerwałaś się do pracy, wstajesz tak wcześnie, Mamo, o świcie, niby ptacy.

źródło: NKJP: Joanna Wielgut: Program artystyczny z okazji Dnia Matki w przedszkolu lub dla klas I-III. Dziękuję Ci, Mamo, Wychowawca, 2009-05

Składnia

zerwać się

(KIEDY)

8. ze szkoły

Definicja

pot.

opuścić jakieś miejsce wcześniej, mimo że powinno się tam jeszcze zostać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

urwać się

Połączenia

zerwać się z pracy; ze szkoły

Cytaty

Zerwałem się ze szkoły i poleciałem na ten wiec. W moim życiu to był pierwszy prawdziwy opozycyjny wiec.

źródło: NKJP: Adam Michnik: Między panem a plebanem, 1995

Godziny pracy mojego męża są sztywne i nie zawsze może się zerwać z pracy, bo coś się dzieje w domu.

źródło: NKJP: Internet

[...] od jakiegoś czasu siedzę na murku pod kościołem, wachlując się darmową gazetą z dystrybutora i ciesząc się, że za chwilę podniosę moje dziecko spod murku, pójdziemy coś zjeść (chwała Duchowi Świętemu, przyjęcie ma być dwa kroki od kościoła) i będzie można się zerwać do domu pod chłodny prysznic.

źródło: NKJP: spinelli: Duch Święty a sprawa polska, 2008-05 (pinezka.pl)

Składnia

zerwać się

(SKĄD) + (DOKĄD)

Frazeologizmy

ktoś zerwał się na równe nogi
ktoś zerwał się ze smyczy

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018