UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

młotek

Chronologizacja

1500, SStp

Pochodzenie

Zob. młot (duży młotek)

1. narzędzie

Definicja

narzędzie służące do do przybijania lub kucia, zbudowane z drewnianej rękojeści i osadzonego na niej ciężkiego elementu, którym się uderza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  narzędzie

Połączenia

  • ciężki, kilogramowy, półkilogramowy; drewniany młotek; młotek murarski
  • młotek i przecinak; młotek i siekiera; młotek i śrubokręt; dłuto i młotek; gwoździe i młotek; nóż i młotek; siekiera i młotek
  • rękojeść, trzonek; stuk, stukot młotka
  • bić, rozbić, stukać, tłuc, uderzać, walić, wybić coś młotkiem
  • stukanie, uderzenie młotka

Cytaty

[...] zanim [...] domowi majsterkowicze sięgną po glazurę, muszą wziąć do ręki śrubokręt lub młotek, dokręcić śruby, przybić gwoździe.

źródło: NKJP: (kis): Do budowy i do pieca, Dziennik Polski, 2002-11-13

[...] dla zapewnienia szczelnego połączenia dobija się poszczególne bloczki do siebie gumowym młotkiem.

źródło: NKJP: Dariusz Jędrzejewski: Ścienne nowości, Gazeta Wyborcza – Dom, 1999-04-21

Zza ściany od strony podwórka dobiegały jęki piły tarczowej i monotonne stukanie młotka [...].

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

W warsztatach samochodowych wśród stert pogiętego żelastwa wiecznie wybrudzeni smarem chłopcy zgrzytali śrubokrętami i walili młotkami w blachy.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Dużo, zwłaszcza małych chłopców, z zaciekawieniem przyglądało się góralowi, który na skórzanych paskach, za pomocą młotka i kilku dłutopodobnych narzędzi, wybijał różnego rodzaju wzory.

źródło: NKJP: (KRM): Papier, nożyczki, wyobraźnia i wprawa, Dziennik Polski, 2000-08-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. młotek
młotki
D. młotka
młotków
C. młotkowi
młotkom
B. młotek
młotki
N. młotkiem
młotkami
Ms. młotku
młotkach
W. młotku
młotki

2. w instrumencie muzycznym

Definicja

ruchoma część jakiegoś urządzenia, która uderzając o coś, powoduje, że to urządzenie działa w przewidziany dla niego sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • główka młotka
  • uderzenia młotka

Cytaty

Barwa instrumentu zależy przede wszystkim od filcowej główki młotka uderzającego w struny.

źródło: NKJP: Mikołaj Lizut: Harmonia ręki ze słuchem, Gazeta Wyborcza – Magazyn, 1996-03-15

[...] fontanna przy filharmonii miałaby formę otwartego fortepianu, na którego młotki padałaby woda [...].

źródło: NKJP: (MM): Starania o kaskadę, Dziennik Polski, 2002-01-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. młotek
młotki
D. młotka
młotków
C. młotkowi
młotkom
B. młotek
młotki
N. młotkiem
młotkami
Ms. młotku
młotkach
W. młotku
młotki

3. osoba

Definicja

pot. 
tępa, ograniczona osoba

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  młot

Połączenia

  • głupi, tępy młotek

Cytaty

Nie jestem aż taki młotek, by nie zauważać cudzego zachwytu, fascynacji czy jak to nazwać.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Może wreszcie ktoś nauczy tego młotka, że najpierw się myśli a potem pisze.

źródło: NKJP: Internet

Nie rozumiesz młotku że jak spadnie kwaśny deszcz na napromieniowane ultrafioletem pole to żadna akcja zbierania nie sprawi że to będzie wyglądać ładnie?

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. młotek
młotkowie
ndepr
młotki
depr
D. młotka
młotków
C. młotkowi
młotkom
B. młotka
młotków
N. młotkiem
młotkami
Ms. młotku
młotkach
W. młotku
młotkowie
ndepr
młotki
depr

Frazeologizmy

coś idzie pod młotek
coś trafia pod młotek
coś poszło pod młotek
coś trafiło pod młotek
ktoś wystawia pod młotek coś
ktoś wystawił pod młotek coś
pierdolenie kotka za pomocą młotka
pieprzenie kotka za pomocą młotka
Data ostatniej modyfikacji: 01.07.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj