Chronologizacja
Pochodzenie
Kontynuant pierwotnego psł. imiesłowu biernego czasu przeszłego *orzpal-enъ od czasownika *orzpaliti (zob. rozpalić ).
1.a dziecko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- rozpalony szkrab; rozpalone dziecko
- być rozpalonym
Cytaty
Bałam się rozpalone dziecko zabrać na taką pogodę. Zadzwoniłam do mojej przychodni z prośbą o wizytę domową. źródło: NKJP: Agata Szczepaniak - Kamińska: Nie po drodze?, Gazeta Poznańska, 2003-03-05 |
|
Raz robiło mi się zimno, po chwili byłem rozpalony, chciało mi się pić, ale nie miałem siły zwlec się z łóżka. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004 |
|
Kiedy niepokoi cię złe samopoczucie malca, odruchowo przykładasz dłoń do jego czoła. [...] Rozpalony szkrab jest chory lub po prostu przegrzany! źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozpalony |
rozpalony |
rozpalony |
rozpalone |
rozpalona |
D. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonej |
C. | rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonej |
B. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalony |
rozpalone |
rozpaloną |
N. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpaloną |
Ms. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozpaleni |
rozpaleni |
rozpalone |
rozpalone |
D. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
C. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
B. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalone |
N. | rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
Ms. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
1.b ciało
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- rozpalony policzek; rozpalona głowa, twarz; rozpalone ciało, czoło, czółko, gardło; rozpalone dłonie, oczy, powieki
Cytaty
Leżała z kompresem na rozpalonym czole, zastanawiając się natrętnie: co jeszcze, co jeszcze może się zdarzyć? źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003 |
|
[...] nadal był nieprzytomny, miał rozpalone gorączką ciało i szybki świszczący oddech. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992 |
|
[...] poznał wychudłego, kaszlącego młodzieńca z rozpaloną twarzą i gorączką w oczach. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozpalony |
rozpalony |
rozpalony |
rozpalone |
rozpalona |
D. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonej |
C. | rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonej |
B. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalony |
rozpalone |
rozpaloną |
N. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpaloną |
Ms. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozpaleni |
rozpaleni |
rozpalone |
rozpalone |
D. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
C. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
B. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalone |
N. | rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
Ms. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
2. asfalt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- rozpalony asfalt, bruk, drut, hak, metal, pręt; rozpalona blacha, patelnia, podkowa; rozpalone żelazo; rozpalone obcęgi
Cytaty
Słońce jeszcze nieźle przygrzewało, rozpalony asfalt ulicy dawał się we znaki, zeszliśmy więc na pobocze i przedzieraliśmy się przez wysoką, pożółkłą trawę. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008 |
|
Trzasnęła skorupka pierwszego jaja, które Kitahara wybijał prosto na rozpaloną blachę. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000 |
|
Wczoraj na mych oczach gołą dłonią wyciągnął rozpaloną podkowę z węgli... źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozpalony |
rozpalony |
rozpalony |
rozpalone |
rozpalona |
D. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalonej |
C. | rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonemu |
rozpalonej |
B. | rozpalonego |
rozpalonego |
rozpalony |
rozpalone |
rozpaloną |
N. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpaloną |
Ms. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozpaleni |
rozpaleni |
rozpalone |
rozpalone |
D. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
C. | rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
rozpalonym |
B. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalone |
N. | rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
rozpalonymi |
Ms. | rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |
rozpalonych |