UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

utrzymywać się

Chronologizacja

1731, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. trzymać

1. na koniu

Definicja

mimo niesprzyjających okoliczności pozostawać w tej samej pozycji ciała lub na tym samym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • utrzymywać się w siodle
  • utrzymywać się na koniu
  • utrzymywać się z trudem

Cytaty

Nie miałem sił dłużej utrzymywać się w pozycji siedzącej, załamały się pode mną ręce i zwaliłem się w tył.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Na zboczu góry, w zupełnie niespodziewanym miejscu, stał niewielki kamienny dom. Wydawało się, że jest ogromnym jaskółczym gniazdem i utrzymuje się przy pionowej skale tylko dzięki jakimś czarom.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymuję się
utrzymujemy się
2 os. utrzymujesz się
utrzymujecie się
3 os. utrzymuje się
utrzymują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałem się
+(e)m się utrzymywał
utrzymywałam się
+(e)m się utrzymywała
utrzymywałom się
+(e)m się utrzymywało
utrzymywaliśmy się
+(e)śmy się utrzymywali
utrzymywałyśmy się
+(e)śmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałeś się
+(e)ś się utrzymywał
utrzymywałaś się
+(e)ś się utrzymywała
utrzymywałoś się
+(e)ś się utrzymywało
utrzymywaliście się
+(e)ście się utrzymywali
utrzymywałyście się
+(e)ście się utrzymywały
3 os. utrzymywał się
utrzymywała się
utrzymywało się
utrzymywali się
utrzymywały się

bezosobnik: utrzymywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się utrzymywał
będę się utrzymywać
będę się utrzymywała
będę się utrzymywać
będę się utrzymywało
będę się utrzymywać
będziemy się utrzymywali
będziemy się utrzymywać
będziemy się utrzymywały
będziemy się utrzymywać
2 os. będziesz się utrzymywał
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywała
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywało
będziesz się utrzymywać
będziecie się utrzymywali
będziecie się utrzymywać
będziecie się utrzymywały
będziecie się utrzymywać
3 os. będzie się utrzymywał
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywała
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywało
będzie się utrzymywać
będą się utrzymywali
będą się utrzymywać
będą się utrzymywały
będą się utrzymywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymujmy się
2 os. utrzymuj się
utrzymujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałbym się
bym się utrzymywał
utrzymywałabym się
bym się utrzymywała
utrzymywałobym się
bym się utrzymywało
utrzymywalibyśmy się
byśmy się utrzymywali
utrzymywałybyśmy się
byśmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałbyś się
byś się utrzymywał
utrzymywałabyś się
byś się utrzymywała
utrzymywałobyś się
byś się utrzymywało
utrzymywalibyście się
byście się utrzymywali
utrzymywałybyście się
byście się utrzymywały
3 os. utrzymywałby się
by się utrzymywał
utrzymywałaby się
by się utrzymywała
utrzymywałoby się
by się utrzymywało
utrzymywaliby się
by się utrzymywali
utrzymywałyby się
by się utrzymywały

bezosobnik: utrzymywano by się

bezokolicznik: utrzymywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

utrzymując się

gerundium: utrzymywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrzymywanie się
utrzymywania się
D. utrzymywania się
utrzymywań się
C. utrzymywaniu się
utrzymywaniom się
B. utrzymywanie się
utrzymywania się
N. utrzymywaniem się
utrzymywaniami się
Ms. utrzymywaniu się
utrzymywaniach się
W. utrzymywanie się
utrzymywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrzymujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymująca się
D. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującej się
C. utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującej się
B. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymującą się
N. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującą się
Ms. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymujące się
D. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
C. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
B. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujące się
N. utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
Ms. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się

odpowiednik aspektowy: utrzymać się

2. przy władzy

Definicja

zachowywać zajmowane stanowisko lub zajmowaną pozycję, mimo że można sądzić, że tak się nie stanie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • utrzymywać się na rynku, na tronie
  • utrzymywać się przy władzy
  • utrzymywać się w czołówce, w ekstraklasie, w ekstralidze, w jakimś gronie

Cytaty

Tak niewiele kobiet miało pracę, tak niewiele było w stanie ją utrzymać, a jeszcze mniej było tak dobrymi fachowcami, twardo i zdecydowanie utrzymującymi się na stanowisku.

źródło: NKJP: Alan Akab: Więzień układu – część 2, Esensja, 2005, nr 10 (LII)

Teść wciąż jest gwiazdą [...], tyle lat, stary skurczybyk, utrzymuje się u żłobu i wciąż jeszcze nikt mu porządnie nie dołożył.

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymuję się
utrzymujemy się
2 os. utrzymujesz się
utrzymujecie się
3 os. utrzymuje się
utrzymują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałem się
+(e)m się utrzymywał
utrzymywałam się
+(e)m się utrzymywała
utrzymywałom się
+(e)m się utrzymywało
utrzymywaliśmy się
+(e)śmy się utrzymywali
utrzymywałyśmy się
+(e)śmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałeś się
+(e)ś się utrzymywał
utrzymywałaś się
+(e)ś się utrzymywała
utrzymywałoś się
+(e)ś się utrzymywało
utrzymywaliście się
+(e)ście się utrzymywali
utrzymywałyście się
+(e)ście się utrzymywały
3 os. utrzymywał się
utrzymywała się
utrzymywało się
utrzymywali się
utrzymywały się

bezosobnik: utrzymywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się utrzymywał
będę się utrzymywać
będę się utrzymywała
będę się utrzymywać
będę się utrzymywało
będę się utrzymywać
będziemy się utrzymywali
będziemy się utrzymywać
będziemy się utrzymywały
będziemy się utrzymywać
2 os. będziesz się utrzymywał
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywała
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywało
będziesz się utrzymywać
będziecie się utrzymywali
będziecie się utrzymywać
będziecie się utrzymywały
będziecie się utrzymywać
3 os. będzie się utrzymywał
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywała
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywało
będzie się utrzymywać
będą się utrzymywali
będą się utrzymywać
będą się utrzymywały
będą się utrzymywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymujmy się
2 os. utrzymuj się
utrzymujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałbym się
bym się utrzymywał
utrzymywałabym się
bym się utrzymywała
utrzymywałobym się
bym się utrzymywało
utrzymywalibyśmy się
byśmy się utrzymywali
utrzymywałybyśmy się
byśmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałbyś się
byś się utrzymywał
utrzymywałabyś się
byś się utrzymywała
utrzymywałobyś się
byś się utrzymywało
utrzymywalibyście się
byście się utrzymywali
utrzymywałybyście się
byście się utrzymywały
3 os. utrzymywałby się
by się utrzymywał
utrzymywałaby się
by się utrzymywała
utrzymywałoby się
by się utrzymywało
utrzymywaliby się
by się utrzymywali
utrzymywałyby się
by się utrzymywały

bezosobnik: utrzymywano by się

bezokolicznik: utrzymywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

utrzymując się

gerundium: utrzymywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrzymywanie się
utrzymywania się
D. utrzymywania się
utrzymywań się
C. utrzymywaniu się
utrzymywaniom się
B. utrzymywanie się
utrzymywania się
N. utrzymywaniem się
utrzymywaniami się
Ms. utrzymywaniu się
utrzymywaniach się
W. utrzymywanie się
utrzymywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrzymujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymująca się
D. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującej się
C. utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującej się
B. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymującą się
N. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującą się
Ms. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymujące się
D. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
C. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
B. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujące się
N. utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
Ms. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się

odpowiednik aspektowy: utrzymać się

3. w niezmienionym stanie

Definicja

pozostawać w niezmienionym stanie przez dłuższy czas

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • gorączka, mróz, napięcie, przewaga, jakaś koniunktura, pogoda, sytuacja, tendencja utrzymuje się
  • utrzymywać się w dobrej formie
  • utrzymywać się od dłuższego czasu

Cytaty

Z zapalenia płuc się wychodzi, choć niepokoi mnie, że wysoka gorączka utrzymuje się tak długo.

źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

W Beskidach ciągle utrzymują się całkiem niezłe warunki warunki narciarskie.

źródło: NKJP: (mik): Z widokiem na Czorsztyn, Trybuna Śląska, 2003-03-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymuję się
utrzymujemy się
2 os. utrzymujesz się
utrzymujecie się
3 os. utrzymuje się
utrzymują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałem się
+(e)m się utrzymywał
utrzymywałam się
+(e)m się utrzymywała
utrzymywałom się
+(e)m się utrzymywało
utrzymywaliśmy się
+(e)śmy się utrzymywali
utrzymywałyśmy się
+(e)śmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałeś się
+(e)ś się utrzymywał
utrzymywałaś się
+(e)ś się utrzymywała
utrzymywałoś się
+(e)ś się utrzymywało
utrzymywaliście się
+(e)ście się utrzymywali
utrzymywałyście się
+(e)ście się utrzymywały
3 os. utrzymywał się
utrzymywała się
utrzymywało się
utrzymywali się
utrzymywały się

bezosobnik: utrzymywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się utrzymywał
będę się utrzymywać
będę się utrzymywała
będę się utrzymywać
będę się utrzymywało
będę się utrzymywać
będziemy się utrzymywali
będziemy się utrzymywać
będziemy się utrzymywały
będziemy się utrzymywać
2 os. będziesz się utrzymywał
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywała
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywało
będziesz się utrzymywać
będziecie się utrzymywali
będziecie się utrzymywać
będziecie się utrzymywały
będziecie się utrzymywać
3 os. będzie się utrzymywał
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywała
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywało
będzie się utrzymywać
będą się utrzymywali
będą się utrzymywać
będą się utrzymywały
będą się utrzymywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymujmy się
2 os. utrzymuj się
utrzymujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałbym się
bym się utrzymywał
utrzymywałabym się
bym się utrzymywała
utrzymywałobym się
bym się utrzymywało
utrzymywalibyśmy się
byśmy się utrzymywali
utrzymywałybyśmy się
byśmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałbyś się
byś się utrzymywał
utrzymywałabyś się
byś się utrzymywała
utrzymywałobyś się
byś się utrzymywało
utrzymywalibyście się
byście się utrzymywali
utrzymywałybyście się
byście się utrzymywały
3 os. utrzymywałby się
by się utrzymywał
utrzymywałaby się
by się utrzymywała
utrzymywałoby się
by się utrzymywało
utrzymywaliby się
by się utrzymywali
utrzymywałyby się
by się utrzymywały

bezosobnik: utrzymywano by się

bezokolicznik: utrzymywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

utrzymując się

gerundium: utrzymywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrzymywanie się
utrzymywania się
D. utrzymywania się
utrzymywań się
C. utrzymywaniu się
utrzymywaniom się
B. utrzymywanie się
utrzymywania się
N. utrzymywaniem się
utrzymywaniami się
Ms. utrzymywaniu się
utrzymywaniach się
W. utrzymywanie się
utrzymywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrzymujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymująca się
D. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującej się
C. utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującej się
B. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymującą się
N. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującą się
Ms. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymujące się
D. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
C. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
B. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujące się
N. utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
Ms. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się

odpowiednik aspektowy: utrzymać się

4. z handlu

Definicja

zapewniać sobie pieniądze potrzebne do pokrycia kosztów mieszkania, jedzenia i innych rzeczy potrzebnych do życia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

  • ileś procent społeczeństwa utrzymuje się; jakieś osoby, mieszkańcy czegoś utrzymują się z czegoś
  • utrzymywać się z handlu, z pensji, z pracy rąk, z renty, z rolnictwa
  • utrzymywać się samodzielnie

Cytaty

Cidaris, jak wiecie, to jedno z królestw, w którym większość ludności utrzymuje się z rybołówstwa.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Utrzymywał się ze skromnej renty po ojcu.

źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymuję się
utrzymujemy się
2 os. utrzymujesz się
utrzymujecie się
3 os. utrzymuje się
utrzymują się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałem się
+(e)m się utrzymywał
utrzymywałam się
+(e)m się utrzymywała
utrzymywałom się
+(e)m się utrzymywało
utrzymywaliśmy się
+(e)śmy się utrzymywali
utrzymywałyśmy się
+(e)śmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałeś się
+(e)ś się utrzymywał
utrzymywałaś się
+(e)ś się utrzymywała
utrzymywałoś się
+(e)ś się utrzymywało
utrzymywaliście się
+(e)ście się utrzymywali
utrzymywałyście się
+(e)ście się utrzymywały
3 os. utrzymywał się
utrzymywała się
utrzymywało się
utrzymywali się
utrzymywały się

bezosobnik: utrzymywano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się utrzymywał
będę się utrzymywać
będę się utrzymywała
będę się utrzymywać
będę się utrzymywało
będę się utrzymywać
będziemy się utrzymywali
będziemy się utrzymywać
będziemy się utrzymywały
będziemy się utrzymywać
2 os. będziesz się utrzymywał
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywała
będziesz się utrzymywać
będziesz się utrzymywało
będziesz się utrzymywać
będziecie się utrzymywali
będziecie się utrzymywać
będziecie się utrzymywały
będziecie się utrzymywać
3 os. będzie się utrzymywał
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywała
będzie się utrzymywać
będzie się utrzymywało
będzie się utrzymywać
będą się utrzymywali
będą się utrzymywać
będą się utrzymywały
będą się utrzymywać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrzymujmy się
2 os. utrzymuj się
utrzymujcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrzymywałbym się
bym się utrzymywał
utrzymywałabym się
bym się utrzymywała
utrzymywałobym się
bym się utrzymywało
utrzymywalibyśmy się
byśmy się utrzymywali
utrzymywałybyśmy się
byśmy się utrzymywały
2 os. utrzymywałbyś się
byś się utrzymywał
utrzymywałabyś się
byś się utrzymywała
utrzymywałobyś się
byś się utrzymywało
utrzymywalibyście się
byście się utrzymywali
utrzymywałybyście się
byście się utrzymywały
3 os. utrzymywałby się
by się utrzymywał
utrzymywałaby się
by się utrzymywała
utrzymywałoby się
by się utrzymywało
utrzymywaliby się
by się utrzymywali
utrzymywałyby się
by się utrzymywały

bezosobnik: utrzymywano by się

bezokolicznik: utrzymywać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

utrzymując się

gerundium: utrzymywanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrzymywanie się
utrzymywania się
D. utrzymywania się
utrzymywań się
C. utrzymywaniu się
utrzymywaniom się
B. utrzymywanie się
utrzymywania się
N. utrzymywaniem się
utrzymywaniami się
Ms. utrzymywaniu się
utrzymywaniach się
W. utrzymywanie się
utrzymywania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrzymujący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymująca się
D. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymującej się
C. utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującemu się
utrzymującej się
B. utrzymującego się
utrzymującego się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymującą się
N. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującą się
Ms. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrzymujący się
utrzymujący się
utrzymujące się
utrzymujące się
D. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
C. utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
utrzymującym się
B. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujące się
N. utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
utrzymującymi się
Ms. utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się
utrzymujących się

odpowiednik aspektowy: utrzymać się

Frazeologizmy

ktoś utrzymuje się na fali
ktoś utrzymuje się na powierzchni
ktoś/coś utrzymuje się przy życiu
Data ostatniej modyfikacji: 20.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj