UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poddawać się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poddaję się
poddajemy się
2 os. poddajesz się
poddajecie się
3 os. poddaje się
poddają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poddawałem się
+(e)m się poddawał
poddawałam się
+(e)m się poddawała
poddawałom się
+(e)m się poddawało
poddawaliśmy się
+(e)śmy się poddawali
poddawałyśmy się
+(e)śmy się poddawały
2 os. poddawałeś się
+(e)ś się poddawał
poddawałaś się
+(e)ś się poddawała
poddawałoś się
+(e)ś się poddawało
poddawaliście się
+(e)ście się poddawali
poddawałyście się
+(e)ście się poddawały
3 os. poddawał się
poddawała się
poddawało się
poddawali się
poddawały się

bezosobnik: poddawano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się poddawał
będę się poddawać
będę się poddawała
będę się poddawać
będę się poddawało
będę się poddawać
będziemy się poddawali
będziemy się poddawać
będziemy się poddawały
będziemy się poddawać
2 os. będziesz się poddawał
będziesz się poddawać
będziesz się poddawała
będziesz się poddawać
będziesz się poddawało
będziesz się poddawać
będziecie się poddawali
będziecie się poddawać
będziecie się poddawały
będziecie się poddawać
3 os. będzie się poddawał
będzie się poddawać
będzie się poddawała
będzie się poddawać
będzie się poddawało
będzie się poddawać
będą się poddawali
będą się poddawać
będą się poddawały
będą się poddawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poddawajmy się
2 os. poddawaj się
poddawajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poddawałbym się
bym się poddawał
poddawałabym się
bym się poddawała
poddawałobym się
bym się poddawało
poddawalibyśmy się
byśmy się poddawali
poddawałybyśmy się
byśmy się poddawały
2 os. poddawałbyś się
byś się poddawał
poddawałabyś się
byś się poddawała
poddawałobyś się
byś się poddawało
poddawalibyście się
byście się poddawali
poddawałybyście się
byście się poddawały
3 os. poddawałby się
by się poddawał
poddawałaby się
by się poddawała
poddawałoby się
by się poddawało
poddawaliby się
by się poddawali
poddawałyby się
by się poddawały

bezosobnik: poddawano by się

bezokolicznik: poddawać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: poddając się

gerundium: poddawanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poddawanie się
poddawania się
D. poddawania się
poddawań się
C. poddawaniu się
poddawaniom się
B. poddawanie się
poddawania się
N. poddawaniem się
poddawaniami się
Ms. poddawaniu się
poddawaniach się
W. poddawanie się
poddawania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: poddający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poddający się
poddający się
poddający się
poddające się
poddająca się
D. poddającego się
poddającego się
poddającego się
poddającego się
poddającej się
C. poddającemu się
poddającemu się
poddającemu się
poddającemu się
poddającej się
B. poddającego się
poddającego się
poddający się
poddające się
poddającą się
N. poddającym się
poddającym się
poddającym się
poddającym się
poddającą się
Ms. poddającym się
poddającym się
poddającym się
poddającym się
poddającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poddający się
poddający się
poddające się
poddające się
D. poddających się
poddających się
poddających się
poddających się
C. poddającym się
poddającym się
poddającym się
poddającym się
B. poddających się
poddających się
poddających się
poddające się
N. poddającymi się
poddającymi się
poddającymi się
poddającymi się
Ms. poddających się
poddających się
poddających się
poddających się

odpowiednik aspektowy: poddać się

Pochodzenie

Zob. dawać

1. przeciwnikowi

Definicja

przerwawszy jakąś walkę lub nie przystąpiwszy do niej, uznawać zwycięstwo przeciwnika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • żołnierze poddają się

Cytaty

Po chwili naparzali się jak przedszkolaki, dopóki obydwoje nie zaczęli przypominać śnieżnych bałwanów. - Dosyć! […] Poddaję się.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Na wieść o tej klęsce wojsk rosyjskich […] poddawały się kolejne miasta i twierdze moskiewskie.

źródło: NKJP: Internet

Narada […] zakończyła się decyzją: […] poddajemy się aliantom wraz z armią marszałka lotnictwa [...]!

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

Po chwili wywiesił białą flagę. - Proszę nie robić nam żadnej krzywdy! - zawołali Artylerzyści. - Poddajemy się.

źródło: NKJP: Michał Ogórek: Mister O'Goreck na poligonie, Gazeta Wyborcza, 1995-08-05

Siódmego dnia, wobec ciężkiego stanu rannych, pozbawieni jakiejkolwiek pomocy i odcięci od reszty kraju, obrońcy Westerplatte poddają się na rozkaz dowódcy.

źródło: NKJP: Zbigniew Flisowski: Westerplatte, Płomyczek, 1963, nr 17

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
(KOMU)

2. badaniu

Definicja

być obejmowanym wskazaną czynnością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • poddawać się badaniom, dializie, kuracji, leczeniu, operacji, szczepieniom, terapii, testom; ćwiczeniom; aborcji, liftingowi, kolonoskopii, mammografii, obrzezaniu, sterylizacji, transfuzji; charakteryzacji; hipnozie, torturom; kontroli, krytyce, ocenie

Cytaty

Pozostaje […] pod ścisłym nadzorem lekarzy, a dodatkowo raz w miesiącu poddaje się badaniom kontrolnym.

źródło: NKJP: Jarosław Knap: Remont serca, Wprost, 1999, nr 28/11

W wyniku różnego rodzaju kontaktów firmy poddają się ocenie specjalistów z konkurencyjnych przedsiębiorstw.

źródło: NKJP: (pij): Nie bójmy się samolotów, Express Ilustrowany, 2002-07-05

Szczepić się trzeba, a obowiązkowo szczepieniu muszą poddawać się ludzie z grup podwyższonego ryzyka.

źródło: NKJP: Zanim powali nas grypa, Dziennik Polski, 1998-12-19

[…] w ostatnim czasie wiele kobiet, a nawet mężczyzn, którzy nie zostali hojnie obdarzeni przez naturę, poddaje się zabiegom powiększającym usta.

źródło: NKJP: Katarzyna Zawadzka: USTA pełne wdzięku, Gazeta Krakowska, 2007-02-24

Decydowaliśmy o delegacji [...] ja i mój zastępca - i jeśli wybór był zły, to poddajemy się pod publiczny osąd.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.05.1994

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
CZEMU
bez ograniczeń + poddawać się +
(pod CO)

3. po wielu próbach

Definicja

rezygnować z działania pod wpływem przeszkód

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pasować

Połączenia

  • poddawać się trudnościom
  • poddawać się bez walki
  • poddawać się w jakiejś sprawie
  • poddawać się z góry

Cytaty

Tam, gdzie inne osoby nie mają cierpliwości i poddają się po wygrzebaniu z pudła kilku rzeczy, dziewczyny znajdują prawie nie noszone sweterki […].

źródło: NKJP: (MF): Wystarczy zmienić guziki, Gazeta Krakowska, 2001-09-13

- Dobra, poddaję się - rozłożył ręce. - To wszystko moja wina.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Myślę, że moja determinacja sprawi, że się uda. […] Problemem wielu jest to, że zaraz na początku poddają się, bo nie wierzą we własne siły […].

źródło: NKJP: Joanna Dolna: Czas spełniania marzeń, Gazeta Krakowska, 2007-05-04

Lokatorzy nie poddają się i zapowiadają walkę o swoje prawo do ciszy i spokoju.

źródło: NKJP: bog: Chłop żywemu nie przepuści, Dziennik Łódzki, 2003-03-07

4. rozkazowi

Definicja

uznawać jakieś reguły, rygory lub czyjąś wolę za obowiązujące i postępować zgodnie z nimi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • poddawać się dyktatowi, dyktaturze, naciskom, namowom, presji, rozkazom, rygorom, tyranii; czyjejś woli, czyimś wyrokom

Cytaty

[…] poddawali się rozkazom tych, którzy okazywali się dość silni, by im przewodzić.

źródło: NKJP: Walter J Ciszek, Daniel Flaherty: Z Bogiem w Rosji, 2009

Rynkiem rządzą duże wytwórnie. Komercyjne stacje radiowe poddają się ich dyktatowi […].

źródło: NKJP: Dariusz Szreter: Osiemset piosenek, Dziennik Bałtycki, 2000-04-28

[…] jeszcze raz chciałbym podkreślić, iż wobec tak ważnej decyzji nie możemy poddawać się naciskom różnych środowisk.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 74. posiedzenia Senatu RP część 3, wersja robocza

Teresa od dzieciństwa była osobą niezależną, niezbyt chętnie poddającą się woli innych.

źródło: NKJP: Grażyna Starzak: Kuchnia Świętego Józefa, Dziennik Polski, 2005-02-26

W stanie lekkiej euforii i osłabionej zdolności oceny sytuacji łatwo poddaje się namowom kolegów, by wypił drugie, a następnie trzecie piwo.

źródło: NKJP: Roger Vogler, Wayne Bartz: Nastolatki i alkohol: Kiedy nie wystarczy powiedzieć „nie”, 1999

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
CZEMU

5. emocjom

Definicja

pozwalać się opanować jakimś uczuciom lub nastrojom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • poddawać się urokowi czegoś; entuzjazmowi, frustracji, lękom, miłości, stresowi, panice, rozpaczy, uczuciu; cierpieniu

Cytaty

Mam dwa postanowienia. Pierwsze to nie ulegać nastrojom, nie poddawać się emocjom, bo to szkodzi.

źródło: NKJP: MOKR, PS, IJ, MAX: W 2002 roku postanawiam..., Trybuna Śląska, 2002-01-05

Konstancja była coraz bardziej oczarowana, a i Adam poddawał się urokowi tej kobiety.

źródło: NKJP: Szymon Górski, KAR, MAG, AREM, KRUL, SIEL, TO, ELKA, MI, Waldek Kurowski: Słoneczne strony, Gazeta Poznańska, 2003-07-07

Nauczyłam się […] ruszać się, oddychać, obserwować swój organizm, nie poddawać się zmęczeniu.

źródło: NKJP: JOD, RD, KLANA, BAS, ELKA, MAZ: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2006-08-28

Unikaj jednak przykrych myśli, nie poddawaj się aurze smutku , czekaj spokojnie, bo już we wtorek znajdziesz się w samym centrum astrologicznego wyżu.

źródło: NKJP: Horoskop, Dziennik Polski, 2003-12-27

Radość wcześniejszej nadziei wyparła rozpacz i groza. Ale nie poddawała się zwątpieniu.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
CZEMU

6. losowi

Definicja

pozostawać biernym wobec tego, co się z nami dzieje lub stanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • poddawać się losowi; atmosferze; okolicznościom, rzeczywistości

Cytaty

Ostateczny wyrok przyjmuje z egzystencjalnym smutkiem, poddając się temu, co ostateczne i nieuchronne.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Oskarżony Józef K., Polityka, 2008-04-05

Miałem wreszcie inne towarzystwo, ludzi bardziej świadomych, dążących do jakichś celów, nie poddających się losowi tak bezradnie […].

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

Całuję zagłębienie szyi. Odchylasz głowę, poddajesz się pieszczotom.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 1997

Nie broniła się, zamknęła tylko oczy, ale nie oddawała pocałunków; poddawała mi się biernie […].

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Nie wiem: albo to muzyka sfer, albo tętent mojej krwi w żyłach. Poddaję się słuchaniu.

źródło: NKJP: Anna Nasiłowska: Księga początku, 2002

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
CZEMU

7. naporowi

Definicja

zmieniać swoje położenie lub kształt pod wpływem działania jakiejś siły

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • poddawać się jakiejś sile; naciskowi

Cytaty

[…] ma rozwichrzoną siwą brodę, rozwiany włos, fałdy tuniki są zmierzwione, jakby poddawały się siłom podmuchu.

źródło: NKJP: Dariusz Czaja: Lekcje ciemności, 2009

W porównaniu z nią inne jachty poruszają się jak wywrotka z gruzem. Bardzo poddaje się falom.

źródło: NKJP: Paweł Czado: Regaty Sydney - Hobart, Gazeta Wyborcza, 1995-12-21

Woda falowała to na prawo, to znowu na lewo, poddając się sile wirnika śmigłowca, który powoli zbliżał się do lądu.

źródło: NKJP: Internet

Rozpaczliwie szybkimi ruchami zaczął ciąć miękkie, choć grube nici. O dziwo, poddawały się nadzwyczaj łatwo.

źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989

Składnia

bez ograniczeń + poddawać się +
(CZEMU) + (JAK)
Data ostatniej modyfikacji: 19.12.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj